توحید ورستان؛ بازار: در روزهای اخیر درگیری نظامی روسیه و اوکراین در کانون توجهات بوده و حتی در شاهد جبهه گیری بر علیه و له طرفین از سوی دولتمردان کرده اند. این درگیری موجب ایجاد تنش در بسیاری از بازارها شده که شاید بیشترین و مهمترین آن بازار انرژی است. در حال حاضر تقریبا ۴۰ درصد گاز و ۲۰ نفت خام اتحادیه اروپا را روسیه تامین میکند بنابراین این تنش موجب افزایش بحران انرژی در اروپا شده است.
همچنین تنش‌های سیاسی و در راس آن مناقشه اوکراین، باعث افزایش قیمت نفت به قله ۹ ساله اخیر رسیده است. البته این موضوع موجب افزایش قیمت بنزین در ایالات متحده شده که سهم بسیار مهمی در اندازه گیری نرخ تورم آمریکا دارد که به ۷.۵ درصد رسیده است. بنابراین این شرایط موجب تشدید انتقادات به جو بایدن شده که البته دولت او نیز سعی کرده این فشار را به تولیدکنندگان اصلی نفت مانند عربستان و امارات منتقل کند تا با افزایش عرضه قیمت نفت را اندکی تعدیل کند. اما واکنش ریاض پایندی بر توافق ائتلاف اوپک پلاس بوده که با همکاری روسیه اقدام به تصمیم گیری می‌کنند.
همچنین امارات متحده عربی به عنوان یکی از متحدان واشنگتن از محکوم کردم مسکو در حمله به اوکراین طفره رفته که خشم دولت بایدن را برانگیخته است. بنابراین موضع این دو کشور که پیشتر از همپیمانان ایالات متحده در خاورمیانه بوده‌اند به نوعی ایستادن در کنار مسکو تعبیر شده است.
چرخش سعودی به سمت مسکو
جهان عرب به رهبری عربستان سعودی و امارات عمدتاً در مورد جنگ روسیه و اوکراین سکوت کرده است. امارات متحده عربی، یکی از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، پیش از این استراتژی عدم تعهد خود به قطعنامه‌های سازمان ملل درباره اوکراین را اعلام کرده است. و اکنون، عربستان سعودی نیز به نظر می‌رسد روسیه را در اولویت قرار داده و تصمیم گرفته است به تعهد خود مبنی بر متعهد ماندن به توافق اوپک پایبند باشد.
پس از حمله به اوکراین، مسکو با تحریم‌های گسترده غرب مواجه شده است و به دلیل اختلال در زنجیره تامین انرژی از روسیه، قیمت سوخت به سطوح بی‌سابقه‌ای در سراسر جهان افزایش یافته است.
از این رو، کشورهای غربی به طور فزاینده‌ای از کشورهای اوپک می‌خواهند که عرضه نفت را تقویت کنند. در این میان، تنها عربستان سعودی و امارات از ظرفیت مازاد برای افزایش تولید نفت و جبران کاهش صادرات نفت از روسیه برخوردار هستند. با این حال و در کمال ناامیدی غرب، عربستان سعودی از عدم تعهد به توافق اوپک پلاس خودداری کرده است. محمد بن سلمان این اظهارات را در گفتگو با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه نیز اعلام کرد.
عربستان سعودی تاکنون در برابر درخواست‌های ایالات متحده برای افزایش تولید نفت به منظور کنترل افزایش قیمت نفت مقاومت کرده است. قیمت نفت در این هفته به دلیل عرضه محدود و اختلال در صادرات نفت خام از روسیه به بالاترین سطح خود در بیش از هفت سال گذشته رسیده است و حالا امتناع عربستان برای افزایش تولید نفت، وضعیت را تشدید میکند
توافق اوپک پلاس با مشارکت ۲۳ کشور بزرگ تولیدکننده نفت مانند روسیه و عربستان سعودی ایجاده است، این کشورها متعهد شده بودند که از آگوست۲۰۲۱ به طور جمعی تولید نفت را ماهانه ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهند.
منابع متعدد تایید می‌کنند که کشورهای تولیدکننده نفت باوجود فشار شدید آمریکا و گسترش تحریم‌ها علیه مسکو، به توافق اولیه پایبند خواهند بود. بطوریکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز روز سه‌شنبه با شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی تماس گرفت و آنها در مورد توافق اوپک پلاس گفت‌وگو کردند و متعهد شدند که به هماهنگی در بازارهای جهانی انرژی ادامه دهند.
عربستان سعودی تاکنون در برابر درخواست‌های ایالات متحده برای افزایش تولید نفت به منظور کنترل افزایش قیمت نفت مقاومت کرده است. قیمت نفت در این هفته به دلیل عرضه محدود و اختلال در صادرات نفت خام از روسیه به بالاترین سطح خود در بیش از هفت سال گذشته رسیده است و حالا امتناع عربستان برای افزایش تولید نفت، وضعیت را تشدید میکند.
افزایش تورم یک مسئله بزرگ انتخاباتی در ایالات متحده قبل از انتخابات میان دوره‌ای آتی است و نگرش تسلیم ناپذیر اوپک در مورد تولید نفت ممکن است بایدن را دچار آسیب کند. همچنین به روسیه در بحران روسیه و اوکراین دست برتر خواهد داد و از تحمیل تحریم‌های شدیدتر غرب بر بخش انرژی روسیه جلوگیری میکند.
رای امارات به چه معناست؟
امارات متحده عربی بهمراه چین و هند به قطعنامه سازمان ملل در محکومیت حمله روسیه به اوکراین رای ممتنع دادند و برای بسیاری از تحلیلگران این تحول شگفت‌انگیز بود.کاهش اهمیت ایالات متحده در خاورمیانه باعث شده تا واشنگتن بسیاری از متحدان خود را از دست بدهد. برای مدت طولانی، روسیه تنها تثبیت‌کننده در منطقه بوده و امارات نیز به خوبی از این موضوع آگاه است. از زمان بهار عربی، امارات به خوبی از شکنندگی نظم منطقه آگاه است و با کنار گذاشتن جو بایدن، همکاری نزدیکتر با مسکو بهترین گزینه است.
واشنگتن به طور پیوسته از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) خارج می‌شود و این خلأ ایجاد کرده است. اکثر قدرت های عربی به ویژه امارات این خلاء را بسیار نگران کننده می‌دانند و بنابراین، کشورهای منطقه به دنبال گزینه‌های جایگزین هستند
امارات در حال تنوع بخشیدن به زنجیره‌های تامین تسلیحات خود از ایالات متحده است. ترامپ پس از میانجیگری در توافق بین اسرائیل و امارات، با نهایی کردن توافقنامه فروش هواپیماهای نسل پنجم به امارات، روابط آمریکا و امارات را یک گام به جلوتر برد. اما به محض اینکه جو بایدن به قدرت رسید، روابط خود با این کشور را به بهانه همکاری با ترامپ تضعیف کرد. بنابراین امارات ناخرسند از این رفتار، مذاکرات در مورد قرارداد ۲۳ میلیارد دلاری برای خرید ۵۰ فروند جنگنده F-۳۵ را پس از هشدار ایالات متحده مبنی بر لغو این قرارداد متوقف کرد.
در عوض، امارات متحده عربی سفارش خرید ۸۰ جت جنگنده رافائل را صادر کرد و روابط اقتصادی و دیپلماتیک با فرانسه را از طریق قرارداد تسلیحاتی ۱۹.۲۰ میلیارد دلاری تقویت کرد. سفارش تسلیحات از فرانسه بخشی از تغییر بزرگتر در سیاست امارات بود. امارات تصمیم گرفت به طور کامل از وابستگی به ایالات متحده برای تنوع بخشیدن به واردات تسلیحات و در نتیجه افزایش استقلال استراتژیک خود دور شود.
واشنگتن به طور پیوسته از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) خارج می‌شود و این خلأ ایجاد کرده است. اکثر قدرت های عربی به ویژه امارات این خلاء را بسیار نگران کننده می‌دانند و بنابراین، کشورهای منطقه به دنبال گزینه‌های جایگزین هستنددر این زمینه، روابط روسیه و امارات در جهت مثبتی در حال توسعه است. اگر مورد اتیوپی را در نظر بگیریم، همه چیز کاملاً روشن می‌شود. دولت بایدن بیشتر به مداخله مستقیم اشاره کرده و اتیوپی را به نقض حقوق بشر متهم میکند. اما امارات متحده عربی، از دولت اتیوپی در مبارزه با جبهه آزادیبخش خلق تیگرای (TPLF) حمایت میکند.
در مجموع می‌توان اینگونه برداشت که قدرت نفوذ مسکو در امارات، عربستان و حتی اسرائیل در حال افزایش است و تعمیق روابط اقتصادی کشورهای خلیج فارس با مسکو و نیز همکاری نزدیک در بازار نفت می‌تواند نمونه‌هایی از این همکاری باشد که بسترساز همکاری‌های سیاسی و امنیتی نیز خواهد شد.
نظر شما