اسدالله خسروی؛ خبرگزاری بازار- با وجودی که سالهاست تاکید می شود؛ دولت شرکت های خود در بازار سرمایه عرضه کند، معمولا هربار با مقاومت هایی از سوی برخی وزارت خانه ها مواجه می شود چرا که آنها نمی خواهند شرکت های سودده را از دست بدهند. البته دستگاههای دولتی هر زمان که با فشارهای زیاد در واگذاری شرکت ها روبه روی می شوند صنایع و یا اموالی را واگذار می کنند که این شرکت ها خیلی نمی توانند کار ساز واقع شود.
این روزها که دولت در پی تشدید تحریم ها با فشارهای مضاعفی چون کاهش منابع درآمد ارزی، درآمدهای مستمر حاصل از تحرک اقتصادی و نیز بروز پدیده شوم کرونا مواجه شده است، رئیس جمهور وزیر اقتصاد را ملزم کرده تا شرکت های دولتی ذیل اصل ۴۴ قانون اساسی را در بازار سرمایه عرضه کند. عرضه شرکت هایی که می تواند کمک حال بسیار خوبی برای دولت در جهت کسب منابع مالی از یک طرف و کوچک سازی بدنه اقتصاد دولتی شود.
بهره وری ضعیف شرکت های دولتی
برخورداری دولت از شرکت های فراوانی که هر ساله به جای اهرمی قوی و پشتوانه ای قابل اعتماد برای کسب درآمد های کلان دولت متاسفانه کارایی چندانی ندارند و بودجه های دولتی را نیز می بلعند و از طرفی نتوانسته اند نقش قابل توجهی را در اقتصاد کشور ایفا کنند چرا که مدیریت آنها دولتی بوده و این شرکت ها بهره وری چندانی ندارند.
تجربه نشان می دهد خصوصی سازی ها در طول سالهای گذشته به گونه ای بوده که به عقیده کارشناسان واگذاری شرکت های دولتی که به نوعی اموال بیت المال محسوب می شود به بخش خصوصی واقعی داده نشده است بلکه کسانی صاحب این شرکت ها شده اند که یا خیلی نزدیک به دولت بوده اند و یا از مدیران بازنشسته دولتی به شمار می روند.
تحرک بخشی اقتصاد با خصوصی سازی
دکتر محمد باقر صدری عضو انجمن اقتصاددانان ایران در گفتگو با " بازار" در باره چگونگی واگذاری شرکت های دولتی به بخش خصوصی، گفت: واگذاری شرکت های دولتی به بخش خصوصی مزایای فراوانی برای اقتصاد ملی دارد به شرطی که این کار به درستی انجام شود تا از محل فروش آن در بعد کلان کوچک سازی دولت و در نهایت به تحرک بخشی اقتصاد همچنین کسب منابع مالی دولت در این موقعیت حساس اقتصادی منجر شود.
صدری با بیان این که با عرضه شرکت های دولتی به بخش خصوصی بار مدیریت دولت در این بخش کاهش می یابد، افزود: البته خصوصی سازی نباید به معنای تاراج بیت مال باشد بلکه واگذاریها باید با حساسیت خاص انجام شود چرا که اکنون فرصت طلبان در کمین خرید این شرکت ها هستند وتلاش می کنند از این موقعیت به خوبی بهره ببرند.
وی ادامه داد: فروش شرکت ها به مدیران صالح، سالم و پاکدست از یک طرف و نیز توجه به حفظ ارزش واقعی شرکت ها از طرف دیگر ضروری است.
این اقتصاددان به فربه بودن دولت اشاره کرد و افزود: وزن دولت با داشتن شرکت های مختلف خیلی زیاد است تا جایی که ایران از حیث برخورداری شرکت های دولتی ۲۰ برابر ترکیه است. حجم گسترده دولت که نتیجه آن وجود کارمندان مازاد و کم تحرکی شرکت های است موجب شده تا اقتصادی دولتی ناتوان جای اقتصاد متحرک و پویای خصوصی را در کشور بگیرد.
بازار سرمایه کمک یار دولت در تامین بودجه
محمدعلی شهدایی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با " بازار" درباره علت تاکید رئیس جمهور بر واگذاری شرکت های دولتی در بورس، گفت: از آنجایی که قرار است دولت در بوجه سال جاری بخش عمده ای از منابع مالی را از محل فروش مازاد دارایی های خود تامین کند و از طرفی سایر بخش های درآمدی چون فروش نفت و اخذ مالیات در شرایط نامناسب اقصادی کشور در کنار محدودیت های تحریمی قابل توجه نیست، بنابراین بر فروش شرکت های دولتی تاکید کرده است و از این طریق بدنبال این است که بازار سرمایه را همچنان متحول نگه دارد.
شهدایی افزود: از آنجایی که شرکت های دولتی باید در گذشته و طی چند سال به بورس عرضه می شدند، افزود: دولت اکنون موقعیت را مناسب دانسته و می خواهد بخشی از شرکت های خود را به بخش خصوصی در بازار سرمایه عرضه کند تا بتواند از محل این معامله هم کسب منابع کند و هم در راستای چابک سازی گام بردارد. از طرفی چون بازار سرمایه نیز از پنانسیل مناسب و بالای برخوردار است برای ورود این شرکت ها آمادگی کامل دارد.
سهام برخی شرکت ها بیشتر از ارزش واقعی قیمت گذاری می شوند
وی در پاسخ به این سئوال که آیا با ورود شرکت های دولتی و اموال مازاد بانک ها در بورس، سهام به صورت واقعی در این بازار خرید و فروش خواهند شد یا خیر؟ گفت: ذات بازار سرمایه معامله و رضایت دوطرف خریدارو فروشنده است اما چون این بازار از محل تضارب آرا و نوع نگرش به آینده اقتصاد درهر کشور بستگی دارد، بنابراین باید گفت؛ در همه دوران بازار سرمایه یک سری سهام هست که بیشتر از ارزش واقعی قیمت گذاری می شوند و طبیعتا می توانند در قیمت ها حباب ایجاد کنند. اما بخشی از سهام نیز وجود دارد که زیر قیمت واقعی هستند اما سرمایه گذاران خبره به خوبی می دانند که آینده آنها به کجا ختم می شود.
این کارشناس بازارسرمایه افزود: امروز شاید بخشی از شرکت ها سودآوری چندانی نداشته باشند این عدم سود آوری شاید به دلیل شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باشد اما در آینده سودآوری پایداری داشته باشند. در چنین شرایطی بورس بازها معمولا بدنبال این هستند که سهام شرکت هایی را خریداری کنند که در آینده از سودآوری قابل توجه مستمر و پایداری برخوردار باشند.
اقتصاد بورس محور بهتر از اقتصاد بانک محور
وی افزود: اقتصادهای بزرگ دنیا نظیر ژاپن، چین، سنگاپور، آلمان و امریکا شرکت های بورس محور هستند اما برخی کشورها اقتصادهای بانک محوری دارند که این نوع اقتصادها همیشه بسته و کوچک هستند بنابراین با ورود شرکت های دولتی به بورس اقتصاد کشور در مسیر تحرک خاصی قرار می گیرد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: دولت برای تامین نیازهای مالی و نیز تحرک اقتصاد کشور باید به بازار سرمایه روی خوش نشان دهد، نگاهها به این بازارعوض شود و از روی ناچاری به بازار سرمایه نگریسته نشود چرا که اکنون با تورم ۴۰ درصدی و نرخ سود بانکی ۱۸ درصدی کسی به به سرمایه گذاری در بانک و بازارهای موازی نیست. در چنین شرایطی است که اکنون بیشتر سرمایه گذاران بورس را به عنوان بازاری مطمئن و سودآور انتخاب کرده اند.
به گزارش "بازار" رئیس جمهور اخیرا در تماس تلفنی با وزیر اقتصاد، با اشاره به استقبال مردم از بازار سرمایه، بر تسریع در واگذاری شرکت ها و دارایی های دولت و همچنین فروش اموال مازاد بانک ها، با استفاده از ظرفیت این بازار در سال جهش تولید تأکید کردند.
نظر شما