بازار؛ گروه بین الملل: در ۱۰ ژانویه، وزیران امور خارجه بحرین، عربستان سعودی، کویت، عمان و دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس برای یک سفر پنج روزه جهت تعمیق روابط خود با پکن وارد چین شدند. نمایندگان پادشاهی های خلیج فارس با همتای چینی خود، «وانگ یی»، با هدف تحکیم مشارکت های دوجانبه خود در زمینه های متعدد، مجموعه ای از نشست های دوجانبه برگزار کردند.
به موازات سفر رسمی وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به چین، «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران نیز ۱۴ ژانویه به چین سفر کرد.
نگرانی‌های فزاینده در مورد آسیای مرکزی از جمله موضوعاتی بود که در مذاکرات وزیر امور خارجه ایران در پکن مورد بررسی قرار گرفت. در سال‌های گذشته، چین علی‌رغم تحریم‌های آمریکا، حجم فزاینده‌ای از نفت ایران را خریداری کرده است. علاوه بر این، چین از مذاکراتی که در حال حاضر در وین با هدف احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران در جریان است، حمایت می کند.
به طور کلی، سفر وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس - اولین فعالیت دیپلماتیک در نوع خود - ممکن است نشان دهنده قصد چین برای افزایش نقش خود در منطقه خاورمیانه باشد، که برای منافع استراتژیک این کشور و منطقه ای که ایالات متحده به طور سنتی یک قدرت مسلط در آن بوده، حیاتی است. در عین حال، نشان می دهد که چگونه روابط خلیج فارس و چین امروزه فراتر از روابط اقتصادی است.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «جفری کارلینر» استاد دانشگاه بوستون آمریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در پایان دیدار با وزیر خارجه چین گفت: در این سفر توافق کردیم که دو طرف اجرایی شدن و شروع عملیاتی شدن توافق همکاری های راهبردی و جامع ۲۵ ساله دو کشور را اعلام کنیم. به نظر شما عملیاتی شدن این توافق چه آثاری بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟
اقتصاد چین در ۴۰ سال گذشته رشد چشمگیری داشته است و به زودی از ایالات متحده آمریکا پیشی خواهد گرفت و به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد. «شی جین پینگ»، اکنون می خواهد قدرت سیاسی با قدرت اقتصادی اش همراه شود.
بنابراین می‌خواهد روابط سیاسی و اقتصادی خود را با کشورهای سراسر جهان، نه تنها با ایران، بلکه با بسیاری از کشورهای دیگر از جمله با رقبای ایران مانند عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس تقویت کند. چین و ایران شرکای تجاری طبیعی هستند و اقتصاد ایران احتمالاً از روابط اقتصادی نزدیکتر با چین منتفع خواهد شد، اما منافع حاصل از توافق رسمی با چین به احتمال زیاد چشمگیر نبوده یا خیلی سریع به دست نخواهد آمد.
*این سفر در حالی انجام شد که مذاکرات وین ادامه دارد. آیا اعلام عملیاتی شدن سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین می تواند دست ایران در مذاکرات وین را باز نگه دارد؟
زمان دیدار وزرای خارجه چین و ایران تلاشی برای نشان دادن حمایت از ایران در مذاکراتش با آمریکا در وین بر سر بازگشت به برجام بود. چین می خواهد نشان دهد که از آمریکا مستقل است.
این کشور با خروج آمریکا از برجام مخالف بود و از آمریکا می‌خواهد که سیاست خود را تغییر دهد. با این حال، طبق گزارش‌ها، چین با درخواست ایران مبنی بر لغو همه تحریم‌ها قبل از مذاکره برای بازگشت به برجام با آمریکا مخالف است.
*همزمان با سفر وزیر خارجه ایران به چین، شاهد حضور هیاتی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به چین بودیم که در بیانیه مشترکی که پس از دیدار مقام‌های ارشد دو طرف منتشر شد، بر امضای برنامه «اقدام مشترک برای گفتگوهای راهبردی» که قرار است بین سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۲ انجام شود، تأکید کردند. دو طرف همچنین بر ضرورت تکمیل مذاکرات بر سر «توافقنامه تجارت آزاد میان شورای همکاری خلیج فارس و چین و ایجاد منطقه تجارت آزاد میان دو طرف» تأکید کردند. اهمیت این منطقه تجارت آزاد میان طرفین چیست؟
چین خواهان توسعه روابط اقتصادی و سیاسی نزدیکتر با بسیاری از کشورهای جهان است. این کشور فکر می‌کند که مناطق آزاد تجاری، طرح یک کمربند یک جاده و سایر سیاست‌های آن، اقتصاد آن را تقویت می‌کند و قدرت سیاسی آن را به بهای قدرت و نفوذ ایالات متحده آمریکا افزایش می‌دهد. همانند توافق چین با ایران، توافق آن با شورای همکاری خلیج فارس احتمالاً به نفع اقتصادهای شورای همکاری خلیج فارس است اما نه به طرز چشمگیری و نه به سرعت.
*مدتی پیش شبکه خبری «سی‌ان‌ان» در گزارشی از انتقال فناوری تولید موشک‌های بالستیک چین به عربستان سعودی خبر داد. آیا چین در تلاش است تا نقشی مانند آمریکا را در منطقه خلیج فارس عهده دار شود؟
چین قطعا در تلاش است تا قدرت خود را در خلیج فارس افزایش دهد و قدرت آمریکا را کاهش دهد. با این حال، مانند آمریکا در رقابت ایران و عربستان سعودی طرف یک کشور را نمی گیرد، بلکه سعی می کند روابط نزدیکتر با هر دو کشور را توسعه دهد.
نظر شما