مهران ابراهیمیان؛ بازار: بازار میوه و تره بار این روزها آرام است و دیگر خبری از کمبود ناگهانی میوه و سبزیجات و سیفی جات در سطح خرده فروشی دیده نمی شود. با این حال فروش اینترنتی که در بسیاری از کالاها منجر به کاهش قیمت ها و توسعه این بازار شده در بازار میوه و تره باره بر عکس عمل کرده و بعضا برخی محصولات کشاورزی با ۲۰۰ درصد گران تر عرضه می شود.
چرایی این موضوعات و مسائل روز از جمله سرنوشت فلف های برگشتی از روسیه، گرانی سبزیجات و پیش بینی بازار شب عید و... را اسدالله کارگر گلشن آبادی، رییس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران در گفتگو با بازار توضیح می دهد.
* از سال گذشته تاکنون اوضاع بازار میوه و تره بار آرام تر شده است، چه اتفاقی رخ داده است؟ صادرات ساماندهی شده است؟ در سازمان میادین میوه و تره بار اتفاقی رخ داده است؟ یا مردم دیگر توان خریدشان به اندازهی کم شده که دیگر تعادل بازار (عرضه و تقاضا) بر هم نمی خورد!
برای بنده برخورداری از یک بازار آرام در سطح شهر باعث افتخار است اما در ارتباط با آرام بودن این فضا باید از نقش مردم سخن گفت و ما تنها هماهنگ کننده هستیم. در دوسال اخیر این حوزه مدیریت شد و مدیریت مردم هم تاثیر گذار بوده است. تورم در این قضیه بی تاثیر نبوده است اما مدیریت مردم تاثیرگذار تر بوده است به طوری خرید را به روز انجام می دهند و کیفیت ها را می سنجند. در گذشته ضایعات میوه از سوی میوه فروش و مصرف کننده خیلی بود اما اخیرا با مدیریت مردم با این ضایعات مواجه نیستیم.
* آیا در حوزه صادرات اقدامی انجام شد یا مدیریتی در این زمینه صورت گرفت؟ چون دردوسال گذشته هر بار که محصولی کم می شد بحث صادرات بود. حتی یک بار صحبت از صادرات کوجه فرنگی های سبز هم شد!
در گذشته هنگامی که کالایی کمیاب می شد علت آن به هماهنگ نبودن در صادرات باز می گشت که به بوجود آمدن کمبود در داخل کشور منجر می‌شد. اما پیشنهادهای ما و سایر بخش های تنظیم گر بازار مبنی بر لزوم برنامه ریزی بلندمدت در این بخش تاثیر گذار بوده است.
البته ما با نحوه فروش اینترنتی و فضای مجازی مشکلی نداریم اما باید قیمت ها متعارف باشد. بنده یک سایتی را به طور اتفاقی باز کردم که یک کیلو سیب زمینی را ۱۸ هزار و ۷۰۰تومان نرخ گذاری کرده بود در حالی که اعضای صنف ما همین سیب زمینی را ۶ هزار تومان می‌فروشند
* با توجه به سوق پیدا کردن بسیاری از کالا به سمت فروش اینترنتی، چرا میوه و تره بار به این سمت پیش نرفت؟ بالاخره یکی از جذابیت های فروش اینترنتی توجیه اقتصادی و ارزانی محصولات عرضه شده بود، اما در بازار محصولات کشاورزی چرا چنین اتفاقی رخ نداد؟
بله در بحث میوه و صیفی‌جات فروش اینترنتی را شاهد بودیم اما به اندازه کافی موفق نبودیم. مردم باید میوه را لمس کنند. البته ما با نحوه فروش اینترنتی و فضای مجازی مشکلی نداریم اما باید قیمت ها متعارف باشد. بنده یک سایتی را به طور اتفاقی باز کردم که یک کیلو سیب زمینی را ۱۸ هزار و ۷۰۰تومان نرخ گذاری کرده بود در حالی که اعضای صنف ما همین سیب زمینی را ۶ هزار تومان می‌فروشند و این رقم ۱۸هزار تومان بالاست. در هر صورت با تکنولوژی مخالف نیستیم اما باید قیمت ها به جا عرضه شود نه اینکه قیمت محصول کیلویی۷هزار تومان یکدفعه ۱۸هزار تومان عنوان شود به همین دلیل عدم استقبال در این حوزه به این علت است.
اتحادیه در ارتباط با بحث فضای مجازی هیچ نظارتی ندارد و بارها از رسانه ها مطرح کردیم که با وجود این که با تکنولوژی مخالفتی نداریم اما باید افراد از اتحادیه مجوز اخذ کنند و با همان پروانه کسب صادرشده می توانند در فضای مجازی کار کنند و سود مصوب را لحاظ کنند تا قیمت ها متعارف شود نه این که ۶هزار و پانصد تومان را به۱۸هزار تومانی تبدیل کنند. اگر زیر مجموعه اتحادیه شوند مجبور به لحاظ کردن سود مصوب خواهند بود
* اساس کار فروش اینترنتی حذف دلالان مختلف و کاهش قیمت ها در سایر محصولات است اما در میوه این گونه نیست و قیمت مغازه و فروشگاه های اینترنتی باهم تفاوت دارد. چرا در فضای اینترنتی کسی با قیمت ها مشکلی ندارد؟
بحث دلالی و فضای مجازی دو مقوله جدا از هم است. اتحادیه در ارتباط با بحث فضای مجازی هیچ نظارتی ندارد و بارها از رسانه ها مطرح کردیم که با وجود این که با تکنولوژی مخالفتی نداریم اما باید افراد از اتحادیه مجوز اخذ کنند و اتاق اصناف صدور این مجوز را آسان گرفته است به طوری که امروز با همان پروانه کسب صادرشده می توانند در فضای مجازی کار کنند و سود مصوب را لحاظ کنند تا قیمت ها متعارف شود نه این که ۶هزار و پانصد تومانی به۱۸هزار تومانی تبدیل شود. اگر زیر مجموعه اتحادیه شوند مجبور به لحاظ کردن سود مصوب خواهند بود و اگر بیایند خیلی خوب است و بارهابه این موضوع تاکید کردیم.
موضوع واسطه ها پیش از مغازه دارها اتفاق می افتد و بارها اعضای اتحادیه در میدان مرکزی که عمده فروشی وجود دارد، از افراد فروشنده قیمت میوه گرفتند و فروشندگان گفتند «همینی که هست» و ملاک اصلی آن ها هم همین عرضه و تقاضا است اما در حیطه ما و در سطح شهر صدور فاکتور میدان مرکزی سند ما ست و هر میزان فاکتور رسمی بدهند، ملاک فروش برای مغازه داران است که می خواهند سودی را لحاظ و بار خود را عرضه کنند.
سود مصوب، ۳۵درصد است البته جدول مربوط به هزینه ها و ضایعات را کسر نمودیم و بین ۹-۸.۵درصد سود خالص به میوه فروش می‌رسد.
* سود خالص با محاسبه مالیات است یا فقط ضایعات؟
در سود به جز کارگر و بیمه لحاظ شده است یعنی در ۸.۵درصد سود ناخالص میوه فروش است و بحث کارگر و بیمه لحاظ نشده است.
اگر در مبدا، بار کشاورز از سوی جهاد کشاورز ی برندسازی و کد بندی شود، دلال نمی تواند مانور بدهد و در اعلام قیمت گذاری سطح شهرتاثیر گذار خواهد بود
* بحث بسته بندی در کاهش ضایعات نقش موثری دارد. چرا مردم به استفاده از میوه های بسته بندی روی نمی آورند. آیا یک پایه اصلی آن به اقتصاد باز می گردد؟ یا هزینه های مربوط به آن بالاست؟
مردم علاقه مند به بسته بندی شکیل و برندسازی محصول هستند. زمانی که میدان بزرگ در شوش قرار داشت، قرار بود بسته بندی های شکیل برای کالاها انجام شود و ویترین هایی هم برای خریدار طراحی شده بود اما متاسفانه بسته بندی و برند سازی صورت نگرفت. اگر در مبدا، بار کشاورز از سوی جهاد کشاورز ی برندسازی و کد بندی شود، دلال نمی تواند مانور بدهد و در اعلام قیمت گذاری سطح شهرتاثیر گذار خواهد بود. نرخنامه ای برای اعلام سه قیمت وجود دارد، اگر برندسازی و عملیات کدینگ صورت گرفته باشد، در تمام کشور قیمت میوه با فلان کد مشخص خواهد بود و مردم می دانند که باید با فلان قیمت خریداری کنند.
* سورتینگ در حوزه صادرات جا افتاده است و در صدد این هستند که کشاورز دارای تولیدی بیشتر را جذب کنند و مابقی به بازارهای داخلی باز می گردد. راز ثبات قیمت ها در چیست؟ آیا در این میان منفعتی برای دلال و واسطه ها وجود دارد؟
سورتینگ یک بعد قضیه و بسته بندی در قسمت دیگر است. شاید در بحث سورتینگ چهار نوع کالا تفکیک شود و روی این قسمت مانور می دهیم. در ارتباط با سورتینگ به یک مثال اشاره می کنم در سال ۸۶ پرتقال از ترکیه توزیع شد، به طوری که سورتینگ به آسانی انجام می شد یعنی پرتقال وارد می شد و با این که کد هم خورده بود و خریدار اصلی تقاضای خود را راحت مطرح می کرد و سردخانه های آن جا خوب بود و ماندگاری محصولات هم کتاب بود این در حالیست که ما پرتقال ترکیه ای توزیع می کردیم اما اندازه پرتقال خودمان معلوم نبود و با هم همخوانی نداشت و طرف خریدار هم نمی دانست که چگونه آن ها را بفروشد. اگر خریدار آن بار میوه اول را با سورتینگ و تفکیک شده ۱۵درصد بفروشد برای وی سود آوری به دنبال دارد اما باری دارای محصول با وزن های مختلف با ۵۰درصد فروش هم با بازگشت سرمایه همراه نخواهد بود و متاسفانه با مشکلات اینچنینی مواجه هستیم.
* در این حوزه باید چه کاری کرد در حالیکه در کشورهای امارات و روسیه به این موضوع توجه می شود، حتی برای فلفل دلمه های صادراتی بازگشتی این را شاهد بودیم که وارد فروشگاه هایشان نمی شود؟ چرا ما این کار را انجام نمی دهیم؟
مادامی که علم یک مسأله را نداشته باشیم همین گونه است در حالیکه باید یاد بگیریم و انجام دهیم.
* در بحث صادرات، بازگشت میوه های صادراتی که حاوی سم بوده به بازار داخل صحت دارد؟ مصرف آن ها مشکلی ندارد؟
در این حوزه به کلیات و بازگشت آنان توجه می کنیم اما بررسی جزییات آن ها در حیطه کاری بنده نیست. در داخل شهر یا کشور همه نوع کرفس از پاک کرده و... وجود دارد و راحت تر به فروش می رود، حتی سبزی پاک کرده به صورت بسته بندی در مغازه ها عرضه می شود و می توان گفت به سمت تکنولوژی در حرکت هستیم و روش های سنتی کنار گذاشته می شود. حتی در بحث سبزی به سمت تکنولوژی برود خیلی خوب است و آلودگی آن کمتر است. در حوزه صادرات بستر آن فراهم است به شرطی که کشور تامین شود و تشویق کشاورز را به دنبال داشته باشد و زمینه رقابت را برای کشاورزان فراهم سازد.
در تمام کالاهای وارد شده به میدان میوه و تره بار باید رعایت بهداشت انجام شود و مردم مصرف کننده باید به این مسأله توجه کنند زیرا میوه مادامی که وارد مغازه می شود کود و سم را همراه دارد و نمی توان کاری انجام داد بنابراین میوه را باید به طور بهداشتی مصرف کرد
* آیا آزمایشی برای تشخیص میزان سم کل میوه ها وجود دارد؟ یا سازوکاری برای کیفیت سنجی میوه ها پیش از ورود به میادین میوه و تره بار وجود دارد؟
در تمام کالاهای وارد شده به میدان میوه و تره بار باید رعایت بهداشت انجام شود و مردم مصرف کننده باید به این مسأله توجه کنند زیرا میوه مادامی که وارد مغازه می شود کود و سم را همراه دارد و نمی توان کاری انجام داد بنابراین میوه را باید به طور بهداشتی مصرف کرد. اما جالب است که حساسیت بهداشت روی شکل مغازه ها است و در مورد مغازه داران ۱۱۴۰پرونده وجود دارد که بهداشت تایید نمی کند در حالی که بارها نامه زدیم و حضوری هم مراجعه کردیم. از وزارت بهداشت درخواست می شود، این موارد را پیگیری کند.
* آیا کارشناس بهداشت که ایراد می گیرد را حضوری برای بازدید از میدان میوه و تره بار دعوت نمودید؟
ما اصلا کارشناسان را نمی بینیم و آن ها ایرادات را می‌گیرند و هیچ کسی صدای ما را نمی‌شنود.
قبل از مصرف ورود میوه به بازار و مغازه هیچ اشکالی ندارد زیرا همه ی صیفی جات در زمین است مگر این که ضدعفونی پیش از مصرف انجام شود. از طریق سیستم پیامکی و سایت اتحادیه به تمام اعضا استفاده و مصرف ضدعفونی کننده گوشزد شده است.
* امسال با افزایش قیمت سبزی مواجه بودیم، علت این امر چیست؟
ما هیچ گاه منکر این قضیه نبوده ایم که چرا سبزی گران شده است. همانطور که در ابتدای این گفتگو هم اشاره شد امسال بازار آرامی را در تمامی زمینه ها شاهد بودیم اما گران بودن سبزی را قبول می کنیم زیرا در فصل زمستان ۸۰ درصد صیفی جات از سمت جنوب وارد میشود که اخیرا به دلیل بارش های اخیر، متحمل آسیب شدند.
* برنامه ای برای تنظیم بازار میوه شب عید مطرح شده است؟
به عقیده من هیچ نیازی به تنظیم بازار میوه نیست زیرا فراوانی بار پیش بینی می شود و بستر آن هم از سوی بخش خصوصی انجام شده است و به دولت پیشنهاد می شود که در این حیطه ورود نکند زیرا میوه به وفور وجود دارد و کمبودی در این بخش وجود ندارد اما دولت هم دغدغه های خود را دارد و شاید احتمال دهد که در اوج پر باری نوسانی ایجاد شود که در اوج خرید مردم باید پیش بینی شود. در ادامه جلساتی هم با تنظیم بازار خواهیم داشت.
* برخلاف تصور، دور ریز میوه ها کمتر شده است و میوه با هر نوع سورتینگ که به مغازه هاو میادین میو وتره بار سطح شهر تهران وارد شود، مردم میوه های با کیفیت کم را هم خریداری می کنند، از منظر جنابعالی این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد یافت؟
باید دستچین کردن را از مغازه ها حذف می کنیم زیرا یکی از عوامل تشدید ضایعات، بحث مربوط به دستچین کردن است. متاسفانه تمام میوه های سطح شهر به دلیل دستچین بودن، دستمالی می شود و حتی صدمه هم می بینند بنابراین دست چین کردن از نظر بهداشت اصولی نیست. باید درهم فروشی را مجدد ایجاد کنیم زیرا با درهم فروشی کالای ضایعاتی ایجاد نمی شود.
* همکاران حوزه شما با چه مشکلاتی مواجه هستند و آخرین وضعیت آن را تشریح کنید.
در ارتباط با بحث های بهداشتی گلایه مندیم زیرا دلایل غیر اصولی کارشناسان بهداشت به دپو شدن پرونده های مغازه داران منجر شده است و نامه نگاری های بسیار هم تاثیر گذار نبوده است.
* و اما سخن پایانی:
بنده از این خوشحال خواهم بود که بازار شرایط آرام داشته باشد اما امیدوارم که مردم نیز از توانایی خرید کالا برخوردار باشند.
نظر شما