بازار؛ گروه بین الملل:در سال‌های اخیر اوکراین به عنوان محل تنش بین مسکو غرب بوده است که حتی باعث شد تا کیف بخشی از قلمرو خود مانند کریمه را از دست دهد. حالا دوباره افزایش تحرکات روس‌ها در مرزهای اوکراین این پیش بینی را ایجاد کرده است که احتمالا دوباره پوتین به دنبال حمله به این کشور باشد.
اما نمی‌توان تشخیص داد که آیا پوتین در حال برنامه‌ریزی برای حمله به اوکراین است یا خیر؟ ممکن است همه چیز از کنترل همه خارج و به این نقطه برسد. اما در صورت توافق برای پایان دادن به بحران، به نظر می‌رسد که پوتین خواهان چندین دستاورد از آن است.
دستاوردهای تنش مسکو با همسایه
اولین مورد، دریافت تعهد مبنی بر عدم پیوستن اوکراین به ناتو است که این مورد در روزهای اخیر قوت گرفته است، اما پوتین قطعا به دنبال بردهای بیشتر خواهد بود؛ باید توجه داشت که هرگونه حمله روسیه به اوکراین امید به بهره‌برداری از خط لوله گاز نورد استریم ۲ و رساندن گاز روسیه از طریق دریای شمال به آلمان را از بین می‌برد. منطقی است که یکی از امتیازات مورد درخواست پوتین پیشرفت مراحل بهره برداری از گاز نورد استریم باشد.
پوتین همچنین ممکن است به دنبال لغو برخی از تحریم‌های کنونی روسیه باشد که البته بایدن قبلاً پیشنهاد فعال کردن گفت‌وگوهای آمریکا و روسیه در سطوح بالا را داده است.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهایی که پوتین ممکن است به دنبال آن باشد، کسب تضمین‌هایی در مورد عدم پیشرفت تسلیحاتی اوکراین است چون مسکو نگرانی‌های زیادی در مورد واردات هواپیماهای بدون سرنشین بایراکتار (Bayraktar) ترکیه دارد و معتقد است که این امر یکی از دلایل تقویت نظامی فعلی اوکراین می‌شود.
خیانت بایدن و عصبانیت کشورهای بالتیک
جو بایدن با پیشنهاد خود مبنی بر اینکه "چهار متحد اصلی ناتو" می توانند با روسیه برای کاهش تنش در مرز روسیه و اوکراین گفتگو کنند، برخی از کشورهای اروپای شرقی را خشمگین کرده است. جو بایدن پس از هفته‌ها تهدید روسیه، به راحتی مذاکرات بین ناتو و روسیه را به عنوان آخرین راه حل تایید می‌کند. با این حال، کشورهای اروپایی که با تجاوز روسیه در جناح شرقی مقابله می‌کنند، آن را خیانت ایالات متحده می‌دانند.
بطوریکه استونی بیم آن دارد که چنین مذاکراتی بین روسیه و ناتو منجر به دیکته شروط مسکو در ناتو شود که می‌تواند باعث ایجاد بی‌اعتمادی و شکاف در میان این ائتلاف شود. کایا کالاس، نخست وزیر استونی در این مورد گفت: روسیه تحت هیچ شرایطی نباید در مورد اینکه چه کسی عضو ناتو باشد یا نباشد، اظهار نظر کند. نگران‌کننده‌ترین آرزوی مسکو تقسیم اروپا است. ما آن را از تاریخ خود به یاد داریم و به هیچ وجه در این موضوع ساده لوح نیستیم.
موضوع بحث برانگیز دیگر این است که تنها چهار کشور ناتو در نشست با روسیه شرکت خواهند کرد. این موضوع کشورهای بالتیک را عصبانی کرده است، آنها کنجکاو هستند که بدانند از چه کسانی خواسته می‌شود در این نشست شرکت کنند و چه کسانی کنار گذاشته خواهند شد. چون هر ملتی که به این نشست دعوت نشود، این را به حساب خیانت به خود تلقی می‌کند.
از همین روی کشورهای شرقی ناتو مضطرب هستند، زیرا بایدن ظاهراً لحن خود را پس از دیدار با پوتین رئیس جمهور روسیه تغییر داده است. کاخ سفید پیش از این نشست تاکید کرد که مسکو در امور داخلی ناتو حرفی نمی‌تواند دخالت کند. با این حال، در بحبوحه تنش‌ها در مرز اوکراین و روسیه، ایالات متحده از مسکو دعوت می‌کند تا با این کشورها گفتگو کند. به نوعی، آمریکا این اجازه می‌دهد مسکو در امور ناتو مداخله کند.
یکی از مواردی که باعث تقویت موقعیت روسیه در موضوع اوکراین شد، سیاستگذاری روس‌ها در پروژه نورد استریم ۲ بود که اوکراین را از مسیر ترانزیت گاز حذف و اروپا را نیز وابسته انرژی خود کرد
خط قرمز روسیه و نورد استریم ۲
روسیه قبلاً خطوط قرمز خود را در مورد اوکراین ترسیم کرده است. اوکراین می خواهد بخشی از ائتلاف ناتو باشد و روسیه نسبت به عواقب شدید چنین اقدامی هشدار داده است. از سویی ایالات متحده به اوکراین از پیوستن این کشور به ناتو بدون ارائه هیچ جدول زمانی خاصی اطمینان داده است. ایالات متحده همیشه در مورد دفاع از اوکراین در صورت تهاجم نظامی صحبت می‌کرد، اما اخیراً اعلام کرده است که اعزام نیروهای آمریکایی به خاک اوکراین فعلا روی میز نیست.
به باور تحلیلگران؛ روش کار جو بایدن این است که بر تنش بین اوکراین و روسیه را دامن بزند و وقتی مسکو برای حمله برنامه ریزی می‌کند، کیف را به حال خود رها کند. همانطور که شکست افغانستان نشان داد، ایالات متحده اشتهای کمی برای جنگیدن در جنگ‌های خارجی دارد. روسیه این را می‌داند و می‌خواهد در مواجهه با بحران گاز در اتحادیه اروپا بر روی آن سرمایه‌گذاری کند.
یکی از مواردی که باعث تقویت موقعیت روسیه در موضوع اوکراین شد، سیاستگذاری روس‌ها در پروژه نورد استریم ۲ بود که اوکراین را از مسیر ترانزیت گاز حذف و اروپا را نیز وابسته انرژی خود کرد. بطوریکه شاهد هستیم در ماه‌های اخیر با کاهش عرضه گاز از سوی مسکو، قیمت گاز به سطح بی‌سابقه افزایش و اروپا را درگیر بحران انرژی کرده است.
اجرای خط لوله ۱۱ میلیارد دلاری نورد استریم ۲ و رساندن ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز روسیه به آلمان، حساسیت ایالات متجده را برانگیخت و حتی اقدام به تحریم شرکت‌های اروپایی همکار در این پروژه گرفت.
البته چون این پروژه در انتظار تایید اتحادیه اروپا است، انتقال گاز روسیه فعلا وابسته به اوکراین است که فشار پوتین برای دریافت سریع تاییدیه در راستای حذف اوکراین و سوزاندن کارت اوکراین برای واشنگتن است. بطوریکه موضع کشورهای بزرگ اتحادیه مانند آلمان و فرانسه نشان داد که فعلا برای آنها قیمت پایین انرژی مهمتر از اوکراین خواهد بود. یعنی مسکو با هوشمندی توانسته غرب را در موضوع اوکراین به زانو درآورد.
ایران و بحران اوکراین
براساس گزارش پایگاه تحلیلی l TFIGLOBA، روسیه و اسرائیل شرکای نزدیک هم هستند، اما روسیه با تهران دوست است. از سوی دیگر، اسرائیل نیز روابط خوبی با اوکراین دارد که اکنون از آن برای از بین بردن روابط روسیه و ایران استفاده می‌کند. اخیرا الکسی رزنیکوف وزیر دفاع اوکراین از اسرائیل بازدید کرده است که از دیدگاه کی‌یف، این دیدار بسیار منطقی بود.
بنابراین تل آویو از اوکراین به عنوان کارتی علیه روسیه استفاده کرد. یعنی روسیه نباید تسلیحات نظامی خود را به ایران برساند و اگر مسکو همکاری‌های نظامی-فنی با تهران را محدود نکند، اسرائیل هیچ ابایی در ارسال تسلیحات به اوکراین نخواهد داشت
با این حال، اسرائیل برنامه‌های بسیار متفاوتی دارد چون قصد دوستی با اوکراین و برانگیختن خشم مسکو را ندارد. از همین روی براساس ادعای برخی از رسانه ها، اسرائیل از مهمانان اوکراینی خود خواسته بود که مراقب سخنرانی‌های خود باشند تا کرملین را عصبانی نکنند.
بنابراین تل آویو از اوکراین به عنوان کارتی علیه روسیه استفاده کرد. یعنی روسیه نباید تسلیحات نظامی خود را به ایران برساند و اگر مسکو همکاری‌های نظامی-فنی با تهران را محدود نکند، اسرائیل هیچ ابایی در ارسال تسلیحات به اوکراین نخواهد داشت.
اسرائیل علیرغم اینکه متحد آمریکاست، تلاشی برای دشمنی با روسیه نکرده است. در واقع، دو کشور این راهبرد را دارند؛ همزمان که اهداف ژئوپلیتیکی خود را دنبال می‌کنند، به منافع یکدیگر آسیب نرسانند. مثلا تل‌آویو روابط خود را با اوکراین و گرجستان تشدید نمی‌کند و در مقابل مسکو همکاری نظامی با ایران را محدود کرده است. به همین دلیل است که روسیه و ایران در سطح عمیقی با هم همکاری نمی‌کنند، اگرچه هر دوی آنها آشکارا توسط جهان غرب منزوی شده‌اند و احساسات مشابهی علیه قدرت‌های غربی دارند.
اکنون، نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، به نظر می‌رسد که از کارت اوکراین استفاده می‌کند تا روابط روسیه و ایران را تضعیف کند.
نظر شما