بازار؛ گروه استانها: تجارت سنگ‌های قیمتی یکی از عرصه‌های فعالیتی پرسود به شمار می‌رود که با وجود گردش بالای مالی این حوزه در جهان، سهم ایران بسیار ناچیز برآورد می‌شود.
خراسان جنوبی نیز ظرفیت‌های بالایی در زمینه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی دارد که متأسفانه خام فروشی، در این بخش گریبانگیر استان شده، منابعی که با فرآوری روز می‌توانند از ارزش افزوده قابل توجهی برخوردار شوند و به تبع سود سرشاری را برای اقتصاد استان داشته باشند به دیگر استانها ارسال و آنها با فرآوری بر روی این سنگ‌ها سود اصلی را می‌برند.
استانی مانند خراسان جنوبی می‌تواند با ایجاد شرایط مناسب سرمایه‌گذاری و توجه کافی به فرآوری این بخش زمینه پویایی و رشد این بخش ثروت آفرین را فراهم کند، به نظر می‌رسد یکی از اقداماتی که به فعال کردن این حوزه کمک می‌کند شناسایی قوانین دست و پاگیر و رفع آنان و ورود دستگاه‌های به روز است.
در همین راستا طی یک میزگرد با علیرضا جامعی، مدیرعامل شرکت تعاونی عقیق تراشان زمردفام فردوس و محسن احسان‌بخش، مدیرعامل برند گوهر ماندگار در استان خراسان جنوبی که از فعالان سنگ‌های قیمتی و دارای برندهایی در این بخش هستند، گفت‌وگو کردیم و ظرفیت‌ها، مشکلات و راهکارها از نگاه آنان مورد بررسی قرار گرفت.
*در زمینه برند و چگونگی شروع کار خود توضیح می‌دهید؟
جامعی: در ابتدا ما یک معدن خاک صنعتی ثبت کردیم و در ادامه با شناخت از منطقه و سنگ‌های قیمتی و تحقیقات انجام شده به فرآوری این بخش هم روی آوردیم. یکی از اقدامات خوب این بود که حدود سال ۹۳ رشته سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی زیرمجموعه میراث فرهنگی شد و آموزش‌هایی دریافت کردیم و تجهیزات و دستگاه در منطقه خیلی کم بود که در نهایت خود ما دستگاه‌ها را به روز و مونتاژ کردیم و کار شروع شد.
در سال ۹۴ با مدیر مرکز رشد فردوس آشنا شدیم که اولین شرکت دانش بنیان در زمینه بلوک‌های زینتی شدیم و در همان سال تیم بازاریابی و فروش محصولات شرکت تحقیقاتی انجام دادند که در نهایت توانستیم شناسه اصالت و کیفیت را برای محصولات فرآوری شده سنگ‌های قیمتی خود با برند درین ناب دریافت کنیم چرا که فروش سنگ‌های قیمتی تقلبی در بازار زیاد بود. همچنین یک سایت فروش برای محصولات خود ایجاد کرده‌ایم.
احسان‌بخش: سال ۸۹ به دلیل علاقه شخصی وارد این کار شدم و در رشته طلا و جواهر هم تحصیل کرده بودم که در نهایت ساخت سنگ‌های قیمتی و جواهرات را آغاز کردم. در سال ۹۵ هنر گوهر را ثبت کردیم که بیشتر برای محصولات داخلی به کار می‌رود در سال ۹۷ گوهر ماندگار را ثبت کردیم که بیشتر برای محصولات بین المللی کاربرد دارد.
بیشتر سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی را فرآوری کرده و با طلا و نقره ترکیب می‌کنیم و به صورت گردنبند انگشتر و گوشواره به فروش می‌رسد.
مسئولان در بخش تعاونی‌ها لازم است که به این موضوع توجه کنند، اقتصاد دنیا در دست همین تعاونی‌ها است که می‌توانند کارهای بزرگی انجام دهند ولی نیاز به حمایت وجود دارد
*اشتغالزایی و فروش شما به چه نحوی است؟
جامعی: در بخش آموزش به افراد بسیاری آموزش داده‌ایم و یک تعاونی راه‌اندازی کردیم که در آن حدود ۶۰ نفر عضو بودند ولی به دلیل نبود حمایت‌ها فعلا به صورت نیمه فعال درآمده است. مسئولان در بخش تعاونی‌ها لازم است که به این موضوع توجه کنند، اقتصاد دنیا در دست همین تعاونی‌ها است که می‌توانند کارهای بزرگی انجام دهند ولی نیاز به حمایت وجود دارد. همچنین در واحد خود ما اکنون ۳۰ نفر مشغول به کار هستند.
در بخش فروش نیز تمرکز ما بر بازار داخلی است هر چند که نمونه‌های مختلفی به کشورهای دیگر ارسال کرده‌ایم و اتفاقاً بازار خوبی در هلند، ایتالیا، آلمان و دانمارک وجود دارد و درخواست محصولات ما را دارند اما به دنبال تأمین نیاز داخل کشور هستیم، چرا که می‌خواهیم واردات این محصولات به کشور کاهش پیدا کند و سود و ارزش افزوده برای مردم خود ایران باشد.
احسان‌بخش: یکی از کارهای مهمی که ما در این بخش انجام می‌دهیم آموزش به افراد علاقه‌مند است که تاکنون به ۸۰ نفر آموزش داده‌ایم و اما کسانی که به صورت مستقیم در مجموعه ما کار می‌کنند ۲۰ نفر هستند و اگر تسهیلاتی داده شود و افراد تجهیزات و آموزش لازم را در این زمینه ببینند درآمد بسیار خوبی برای خانواده دارد.
در تمام شهرهای کشور فروش داریم اما در سطح بین‌المللی به انگشتر علاقه‌مند هستند. میانگین فروش ما ۳ تا ۱۵ میلیون تومان برای جواهرات فروشی صادراتی است البته بیشتر به صورت چمدانی و کسانی که می‌خواهند به فروش می‌رسد، اما در کشور خودمان نهایت قیمت سه میلیون تومان است مگر اینکه کسی کار انحصاری و خاصی بخواهد.
*درخواست شما در این زمینه چیست؟
جامعی: اکنون تولید و فرآوری سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی به صورت سنتی با دستگاه‌های کوچک است که کار بسیار سخت و زمان‌بری است ولی اگر بخواهیم به دنبال تولید انبوه باشیم نیاز به دستگاه‌های خودکار و به روزی داریم که روزانه ۲ هزار قطعه زیورآلات را به انواع و اشکال مختلف برش می‌زنند. در کشور برخی از کارگاه‌ها از گذشته مجهز به این دستگاه‌ها هستند اما درخواست داریم با توجه به این ظرفیت که هم از نظر اشتغالزایی و هم اقتصادی خیلی مهم است تدابیر و برنامهریزی اندیشیده شود تا این دستگاه‌ها حتی به صورت دست دوم و قیمت‌های مناسب وارد کشور شوند.
احسان‌بخش: درخواست ما تسهیلات کم بهره و حمایت است، همچنین آموزش‌های کاربردی‌تر و تخصصی به افراد داده شود چرا که اکنون آموزش‌های داده شده توسط ارگان‌هایی مانند فنی و حرفه‌ای بیشتر گزارش عملکردی است و افراد بسیار اندکی جذب بازار و مشغول به کار می‌شوند.
همچنین اکنون در زمینه تجهیزات مانند تیغه برش مشکلاتی داریم که درخواست داریم این مواد به قیمت مناسب‌تری در اختیار تولیدکننده قرار گیرد.
*ظرفیت استان را چگونه می‌بینید؟
جامعی: خراسان جنوبی بهشت سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی است که به آن توجهی نشده در جهان سومین صنعت پرسود است که محصولات گران‌بهایی از آن تولید می‌شود اما در خراسان جنوبی آن چنان که باید به این موضوع توجه نمی‌شود و حتی می‌تواند جزو محصولات استراتژیک استان باشد.
حتی در این بخش برخی به اشتباه حمایت شده‌اند که بدون پرداخت حقوق دولتی فقط سنگ‌های قیمتی استان را جمع‌آوری کرده به صورت خام و با قیمت بسیار اندک به دیگر استانها ارسال می‌کنند که این موضوع خود باعث تخریب این معادن و ظرفیت‌ها شده که اگر این روند ادامه دار باشد شاهد از بین رفتن کامل این ظرفیت بسیار سودآور استان خواهیم بود
حتی در این بخش برخی به اشتباه حمایت شده‌اند که بدون پرداخت حقوق دولتی فقط سنگ‌های قیمتی استان را جمع‌آوری کرده به صورت خام و با قیمت بسیار اندک به دیگر استانها ارسال می‌کنند که این موضوع خود باعث تخریب این معادن و ظرفیت‌ها شده که اگر این روند ادامه دار باشد شاهد از بین رفتن کامل این ظرفیت بسیار سودآور استان خواهیم بود.
احسان‌بخش: ظرفیت استان خراسان جنوبی در این زمینه بسیار بالا است چرا که برخی از انواع مدل سنگ‌های استان مانند سنگ شجر قاین و سنگ سه قلعه در دنیا نظیر ندارد و بسیار خاص است. حتی در استان توانایی ایجاد یک شهرک تولید و فرآوری سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و زیورآلات وجود دارد.
*راهکار در راستای توسعه این صنعت چیست؟
جامعی: حمایتهای همه ارگان‌ها تجمیع شود و اکنون بسیج سازندگی کشور نیز وارد این حوزه شده است که امیدواریم اتفاقات خوبی اجرایی شود.
نکته مهم دیگر در بخش آموزش است که میراث فرهنگی کارهای خوبی در این بخش انجام داده و نیاز است که بیشتر و تخصصی‌تر انجام شود و به افرادی که می‌خواهند در این حوزه کار کنند به صورت کارشناسی شده مجوز ارائه شود.
همچنین دید منفی از تولیدکنند برداشته شود چرا که اکنون مسئولان دولتی حتی با تفکر به اینکه کار خوبی انجام می‌دهند تصمیماتی را می‌گیرند که در عمل به ضرر تولیدکننده است و درخواست داریم در جلسات تصمیم‌گیری خود حتما از تولیدکنندگان و فعالان آن بخش هم دعوت کنند تا با توجه به کار عملیاتی شده دستورات و اقداماتی انجام شود.
احسان‌بخش: سنگ‌های خراسان جنوبی اکنون به صورت خام به دیگر استانها مانند مشهد، اصفهان و یزد ارسال می‌شود و سود را آنها می‌برند ولی اگر که ارگان‌های مختلف از کارگاه‌ها و تولیدکننده‌های داخل استان حمایت کنند می‌توانیم سود ارزش افزوده بالایی با فرآوری سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی برای استان داشته باشیم.
بر اساس آمارها تا کنون ۵۰ نوع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی در خراسان جنوبی شناسایی شده که میزان ذخیره این سنگ ها حدود دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون تن برآورد شده است، بی تردید فرآوری آنها می تواند موجب اشتغالزایی و توسعه اقتصادی این استان شود و در این راه حمایت بخش دولتی و خصوصی از کسانی که در این عرصه ورود کرده اند مورد نیاز است.
نظر شما