راه اندازی کریدور ریلی اسلام آباد - تهران - استانبول با حضور وزیر خارجه پاکستان

وحید پورتجریشی؛ بازار؛ موضوع راه اندازی کریدورهای ترانزیتی کشور به ویژه در بخش ریلی، همواره از جمله دغدغه های جدی در اهداف برنامه ریزی توسعه کلان اقتصادی طی سال های اخیر بوده که علیرغم وجود تحریم های اقتصادی غرب علیه کشورمان، همواره توسط نهادهای مربوطه دنبال شده است.

در این میان، کریدورهای ریلی به لحاظ بهره مندی از پتانسیل بالای حمل بار، ایمنی و هزینه حمل، بیشترین میزان توجه را در بخش صنعت ترانزیت به خود تخصیص داده اند که در این میان، کریدور ریلی موسوم به ITI (اسلام آباد – تهران – استانبول) یا همان کریدور سازمان اکو، یکی از شاخص ترین و مهمترین آنها به حساب می آید.

نخستین قطار کریدور ITI روز سه شنبه، ۳۰ آذر ماه، راس ساعت ۱۶ به وقت محلی پاکستان، با حضور مقامات عالی رتبه ای همچون وزرای راه آهن و امور خارجه پاکستان، سفرای کشورهای ایران، ترکیه، قزاقستان و ازبکستان و همچنین با همراهی مشاور بخش صنعت، تجارت، تولید و سرمایه گذاری پاکستان حرکت خود را به سمت ایستگاه راه آهن زاهدان آغاز کرد.

لازم به ذکر است، نخستین قطار این کریدور که قرار بود پس از نزدیک به یک دهه توقف، اوایل سال جاری میلادی مجددا راه اندازی شود، به دلیل وجود موانع متعدد پیش رو همچون مشکلات بانکی، با چند ماه تاخیر کار خود را آغاز کرده و هم اکنون به دو صورت حمل کانتینری و واگن های معمولی، در این مسیر مشغول به فعالیت است.

راه آهن جمهوری اسلامی ایران در خصوص نحوه سیر این قطار توضیح داد که واگن ها و کانتینرهای پاکستانی با ورود به ایستگاه زاهدان، پس از انجام عملیات ترانسشیپمنت، به مسیر خود به سمت ترکیه ادامه خواهند داد.

گفته می شود با توجه به پتانسیل های موجود و بارهای فراوان جهت حمل از پاکستان به سمت ترکیه و اروپا و بالعکس، راه آهن های سه کشور تلاش ویژه ای برای راه اندازی قطارهای برنامه ای، منظم  و دو سر بار در مسیر این کریدور به کار بسته اند که در حقیقت، کوتاهترین مسیر مواصلاتی میان پاکستان و جنوب آسیا به سمت ترکیه و اروپا محسوب شده و علاوه بر فاکتور ایمنی، از قیمت رقابتی و زمان سیر بسیار مناسبی در قیاس با سایر شقوق حمل و نقلی برخوردار است.

در جریان برگزاری مراسم افتتاحییه رسمی این قطار در ایستگاه «مارگالا» اسلام آباد، «شاه محمد قریشی» وزیر امور خارجه پاکستان اعلام  کرد که کریدرو ITI نقش مهمی را در اتصال منطقه ای ایفا نموده و موجب رونق گرفتن فعالیت های اقتصادی در منطقه خواهد شد. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که با عنایت به همکاری های موجود میان دولت ها و راه آهن های سه کشور،  قطار مسافری نیز متعاقب قطار باری در این مسیر  راه اندازی گردد.

«اعظم خان سواتی» وزیر راه آهن پاکستان نیز طی سخنانی در مراسم افتتاحیه این کریدور مهم ریلی، تاکید کرد که حرکت قطار ITI درب های تجارت و اتصال تجاری منطقه ای را خواهد گشود.

در همین راستا، «امجد علی» مدیر پروژه  قطار ITI در راه آهن پاکستان نیز راه اندازی این قطار را گامی مهم در راستای اتصال ریلی میان کشورهای منطقه توصیف نموده و گفت:  این قطار، پتانسیل های تجاری عظیم  موجود در توسعه ترانزیت ریلی منطقه را مورد بهره وری قرار خواهد داد و اهمیت این موضوع، زمانی دوچندان می شود که حمل و نقل ریلی، ارزانترین و مناسبترین شیوه حمل بار در جهان محسوب می شود.

در ادامه سخنرانی مقامات ارشد سه کشور در جریان مراسم افتتاحیه قطار ITI، «رزاق داوود» مشاور بخش صنعت تجارت و سرمایه گذاری دولت پاکستان نیز راه اندازی این قطار را یک روز تاریخی قلمداد کرد.

«سید محمد علی حسینی»، سفیر کشورمان در پاکستان هم در حاشیه برگزاری مراسم افتتاحیه این قطار اظهار داشت که قطار اکو به عنوان یکی از موثرترین شقوق حمل بار، می تواند در گسترش صادرات و مبادلات تجاری میان کشورهای عضو این کریدور، نقشی پر رنگ ایفا کند.

شایان ذکر است که طول مسیر کریدور ریلی ITI بالغ بر ۶۵۰۰ کیلومتر بوده که ۲۵۹۰ کیلومتر آن در داخل ایران واقع شده است. زمان پیش ببنی شده برای سیر این قطار بین استانبول و اسلام آباد نیز، ۱۲ روز پیش بینی شده و این در حالیست که حمل دریایی کالاها از بندر کراچی پاکستان به ترکیه حدود ۳۰ روز به طول می انجامد.

نخستین قطار کانتینری اسلام آباد-تهران-استانبول(ITI) در سال ۲۰۰۹ میلادی کار خود را آغاز کرده و در سال ۲۰۱۰ نیز برای ارسال کمک های بشردوستانه سازمان ملل(UN) به سیل زدگان پاکستان مورد استفاده قرار گرفت. اما پس از آن، به دلیل وجود موانع مختلف از جمله مشکلات فنی و عملیاتی، فعالیت آن متوقف گردید.