بازار؛ گروه ایران: شتاب دهنده هاردتک که زیر نظر شرکت دانش بنیان برکت فعالیت دارد، به عنوان نخستین شتاب دهنده تخصصی حوزه سخت افزار و اینترنت اشیا در ایران شناخته می شود. هاردتک علاوه بر امکانات زیرساختی و سرمایه اولیه، با تشکیل ساختار منظمی از مدیریت و مشاورین مجرب و با طراحی برنامه شتاب دهی ۹ تا ۱۲ ماهه توانسته در راهبری تیم ها به صورت موثری عمل و نقش آفرینی کند. در رابطه با فعالیت های این مجموعه محمدرضا رازقی، مدیرعامل شتاب دهنده سخت افزاری هاردتک در گفتگو با «بازار» توضیح می دهد.
حوزه فعالیت شتاب دهنده هاردتک با دو حوزه سلامت و به طور خاص گجت های سلامت و اینترنت اشیا شروع شده است. بعد از آن دامنه فعالیت ها به حوزه پهبادی، هوا و فضا، روباتیک، تجهیزات پزشکی، حوزه های مربوط به تولیدات مکانیکی، انتقال حرارت و غیره گسترش یافته است
* بفرمایید مجموعه هاردتک از چه سال و با چه هدفی فعالیت خود را آغاز کرده است؟
از اواخر سال ۹۶ مجموعه هاردتک به صورت غیر رسمی شروع به فعالیت کرده و بعد از گذراندن مسائل حقوقی توانست در سال ۹۷ در زمینه شتاب دهی در زمینه استارتاپ ها و تیم های سخت افزاری به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کند.
حوزه فعالیت شتاب دهنده، با دو حوزه سلامت و به طور خاص گجت های سلامت و اینترنت اشیا شروع شده است. بعد از آن دامنه فعالیت ها را به حوزه پهبادی، هوا و فضا، روباتیک، تجهیزات پزشکی، حوزه های مربوط به تولیدات مکانیکی، انتقال حرارت و غیره گسترش یافته است. به طور کلی تمام تیم ها را بررسی و سعی می کنیم در برنامه شتاب دهی و دیگر برنامه ها از استارتاپ ها حمایت کنیم.
* هاردتک در کدام حوزه ها موفقیت های بیشتری را در کارنامه فعالیت خود به ثبت رسانده است؟
در حوزه اینترنت اشیا و سلامت به حداقلی از بلوغ در شتاب دهنده رسیده ایم. همچنین تیم های هوا و فضا هم به حدی از پیشرفت رسیده اند که بتوانیم ادعا داشته باشیم در این چند حوزه حرفی برای گفتن داریم. اما تاکید می کنم نحوه فعالیت به این شکل نیست که محدودیت خاصی برای پذیرا شدن از استارتاپ ها قائل شویم.
* هاردتک به چه نحوی نسبت به شتاب دهی استارتاپ ها اقدام می کند و حمایت های مجموعه شما از شرکت های دانش بنیان از چه جنسی است؟
در ابتدای امر برای پذیرش مجموعه های دانش بنیان مقدار عملیاتی شدن اهداف گروه ها و موفقیت آن ها را بررسی می کنیم، سپس در صورت اینکه متوجه شویم مجموعه ای آینده خوبی دارند و مسیری که انتخاب کرده اند امکان عملیاتی شدن دارد اما خودشان شرایط مالی مناسب را ندارند حمایت از آن ها را آغاز می کنیم.
بنابراین توانمندی افراد گروه، داشتن ارزش سرمایه گذاری و برنامه مشخص برای رسیدن به هدف مورد بررسی گروه هاردتک برای سرمایه گذاری قرار می گیرد؛ به همین دلیل، فلسفه این شتاب دهنده بیشتر سرمایه‌گذاری بر روی افراد و گروه های آن ها است.
* چقدر تحریم ها بر روی تایید یا رد گروه های استارتاپی تاثیر گذار است؟ آیا بر اساس نیاز اقتصادی کشور آن ها را گزینش می کنید؟
خیر، هرچند حوزه های فعالیت استارتاپ هایی که مورد سرمایه گذاری قرار گرفته اند به واسطه تحریم ها و نیاز جامعه در چند سال اخیر جذاب تر شده اند، اما خیلی ملاک ما این نیست که نیاز سنجی خاصی انجام دهیم و بیشتر تمرکز مان بر روی این است که فعالیت مجموعه ها ارزش سرمایه گذاری دارد یا نه؟
از تمام گروه هایی که سرمایه گذاری بر روی آن ها انجام داده شده است اعم از استارتاپ های موفق و شکست شده رضایت داریم؛ چرا می گوییم از مجموعه هایی که شکست خوردند هم رضایت داریم؟ چون طی بررسی هایی که انجام می دهیم آن ها ظرفیت موفقیت را دارند اما نیاز به کسب تجربه بیشتری دارند که گاه با یک شکست آن را به دست می آورد و در نهایت در مجموعه ای دیگر می توانند مفیدتر عمل کنند
* به نظرتان چقدر فعالیت شتاب دهنده هاردتک مفید واقع شده و چقدر در سنجش هایی که انجام داده خوب عمل کرده و توانسته است استارتاپ های موفق را گزینش کند؟
از تمام گروه هایی که سرمایه گذاری بر روی آن ها انجام داده شده است اعم از استارتاپ های موفق و شکست شده رضایت داریم؛ چرا می گوییم از مجموعه هایی که شکست خوردند هم رضایت داریم؟ چون طی بررسی هایی که انجام می دهیم آن ها ظرفیت موفقیت را دارند اما نیاز به کسب تجربه بیشتری دارند که گاه با یک شکست آن را به دست می آورد و در نهایت در مجموعه ای دیگر می توانند مفیدتر عمل کنند. خیلی از مجموعه هایی که نتوانستند مسیر شان را ادامه دهند ایده پردازان بزرگ مجموعه های دیگری شده اند و حتی موفق تر از تصوری که در استارتاپ خود داشتند مسیر شان را ادامه می دهند.
در این راستا می توان به مجموعه فاندر اشاره کرد که بعد از اینکه طی مشکلاتی منحل شد، اعضای آن از سوی یک مجموعه دیگر دعوت به کار شدند و همچنان به فعالیت هایشان ادامه می دهند. البته آن ها به طور جدی نیازمند ادغام شدن در یک مجموعه دیگر را داشتند و زمان زیادی بود که متوقف شده بودند؛ چرا که در عمل شکست از برنامه و کار نیست بلکه گاهی برخی از اعضای گروه خسته و متوقف می شوند و همین موضوع آن ها را از دست یابی به هدف باز می دارد. بنابراین همین می شود که در نتیجه آن ها از درون شکست می خورند.
* چقدر شکست های چنین مجموعه هایی شتاب دهنده هاردتک را به لحاظ مالی متضرر می کنند؟
با توجه به اینکه تجهیزات و محصولاتی که مجموعه ها تولید می کنند به مرور زمان ارزش ریالی بیشتری پیدا می کنند، چندان بعد از اعلام ورشکستگی آن ها متضرر نمی شویم، علاوه بر این خیلی از مجموعه ها که از ادامه کار ناامید می شوند در زمان سود دهی اعلام شکست می کنند.
البته همین الان گروه هایی را هم داریم که در زمانی شکست خورده بودند و ضرر بالایی را تحمیل می کردند اما با همان حال ادامه دادند و اکنون به سود دهی رسیده اند.
گروه هوم از مجموعه های موفق که در حوزه اینترنت اشیا و تولید در و پنجره های هوشمند کار می‌کند، توانست با سرمایه گذاری هود کن از شتاب دهنده هاردتک خارج شود. تیم باینو که یخچال های هوشمند می سازد و فروشگاه بدون فروشنده است هم سال گذشته توانست از مجموعه صندوق نو آفرین جذب سرمایه انجام دهد و حالا مستقل شده است
* چند درصد از گروه هایی که کار شتاب دهی از آن ها را انجام دادید توانستند به مرحله استقلال برسند و چه تعداد همچنان همراه تان هستند؟
حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد گروه هایی که فعالیت شان را با ما آغاز کردند همچنان همراه مان هستند. اما در این میان گروه هوم از مجموعه های موفق که در حوزه اینترنت اشیا و تولید در و پنجره های هوشمند کار می‌کند، توانست با سرمایه گذاری هود کن از زیر نظر شتاب دهنده هاردتک خارج شود.
تیم باینو که یخچال های هوشمند می سازد که فروشگاه بدون فروشنده است هم سال گذشته توانست از مجموعه صندوق نو آفرین جذب سرمایه انجام دهد و حالا مستقل شده است. این مجموعه به قدری موفق عمل کرد که خیلی از مجموعه های مشهور همچون علی بابا، انواع بانک ها، همراه اول و غیره به این مجموعه درخواست دادند و اکنون از محصولات آن ها استفاده می کنند.
همچین از دیگر مجموعه های موفق می توان به گروه سایکلاپس اشاره کرد که در زمینه درمان تنبلی چشم کودکان فعالیت دارند. آن ها با استفاده از بازی و عینک های واقعیت مجازی مشکل تنبلی چشم کودک را برطرف می کنند، کاری که در گذشته به سختی انجام می شد و اغلب با عدم همکاری کودکان همراه بود.
چرا که در شیوه سنتی خانواده کودک باید روزی ۳ ساعت چشم سالم فرزندشان را می بستند تا در نهایت بعد از شش ماه یک نمره چشم کودک بهبود یابد که همانطور که اشاره کردم چندان چنین کاری ساده نبود. بنابراین سایکلاپس روند درمان را تبدیل به بازی کردند و مدت زمانی که کودک باید مراحل درمان را می گذراند به ۱ ساعت و نیم بازی در روز محدود شد که ۴ برابر حالت سنتی هم سرعت این اقدام در بهبود کودکان بالا بود. اقدامات این مجموعه با استقبال بالایی رو به رو شد و اکنون در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران مستقر شده اند.
گروه سینرژی را هم داریم که گجت های EMS تولید می کند، کار این گجت ها این است که نسبت به تحریک مغناطیسی مغز یا به طور دقیق تر تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه اقدام می کند و در عمل فعالیتی مشابه فیزیوتراپی اما از نوع الکتریکی دارد. با این محصول می توان با یک ربع ورزش به اندازه یک ساعت کالری سوزاند که برای ورزشکاران از اهمیت بالایی برخوردار است
در کنار تیم هایی که به آن ها اشاره شد، گروه سینرژی را هم داریم که گجت های EMS تولید می کند، کار این گجت ها این است که نسبت به تحریک مغناطیسی مغز یا به طور دقیق تر تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه اقدام می کند و در عمل فعالیتی مشابه فیزیوتراپی اما از نوع الکتریکی دارد. با این محصول می توان با یک ربع ورزش به اندازه یک ساعت کالری سوزاند که برای ورزشکاران از اهمیت بالایی برخوردار است.
این دوستان دیگر جذب سرمایه نداشتند و از مهر ماه سال گذشته که وارد بازار شدند، تقریبا هر ماه با فروش خودشان، هم توانستند تحقیق و توسعه را ادامه بدهند، هم حقوق و مزایای خودشان را داشته باشند و کار را هم گسترش بدهند.
از دیگر گروه های موفق دیگر نیز می توان به گروه هوما اشاره کرد که تنها تولید کننده اندروید باکس داخلی است و اکنون در بازار با برند های مشهوری همچون شیائومی رقابت می کند. الان سخت افزار و سیستم عاملی که در نماوا باکس استفاده می شود نتیجه تلاش های گروه هوما است که هاردتک و ۱۰۰ استارتاپ به صورت مشترک بر روی آن سرمایه گذاری کردند.
برای مجموعه های دانش بنیان هم دوره شتاب دهی و هم دوره پسا شتاب دهی داریم که بعضی از گروه ها در همان مرحله اول مستقل می شوند و برخی دیگر نیز تا دوره پسا شتاب دهی همراه مان هستند. شرکت همگرای شزان یکی از این مجموعه ها است که دوره پسا شتاب دهی هم آن ها را همراهی کردیم و در نهایت توانستند در گروه صنعتی اسنوا ادغام شوند
* در خصوص نحوه حمایتی که از مجموعه های استارتاپی و افرادی که صاحب اندیشه و ایده نو هستند توضیح بدهید، آیا بعد از یک دوره حمایت مالی آن ها رها می کنید تا راه خودشان را بروند؟
برای مجموعه های دانش بنیان هم دوره شتاب دهی و هم دوره پسا شتاب دهی داریم که بعضی از گروه ها در همان مرحله اول مستقل می شوند و برخی دیگر نیز تا دوره پسا شتاب دهی همراه مان هستند. شرکت همگرای شزان یکی از این مجموعه ها است که دوره پسا شتاب دهی هم آن ها را همراهی کردیم و در نهایت توانستند در گروه صنعتی اسنوا ادغام شوند.
همانطور که اشاره شد مجموعه فعالیت های هاردتک خیلی گسترده است و گروه رایمون هم از مجموعه های مورد حمایت شتاب دهنده ما است که توانست کوادروتور یا همان پهباد های نظارتی، حفاظتی و حراستی را تولید کند. پهبادی کهبه صورت کامل اتوماتیک است و شما صرفا به آن می گویید که کجا برود یا چه مسیری را طی و بازدید کند. این گروه هم بعد از مدتی فعالیت مورد توجه سرمایه گذاران دیگری قرار گرفت.
علاوه بر این گروه هایی را داشتیم که محصولات تجهیزات پزشکی تولید می کردند، همچنین مجموعه های موفق دیگری را هم داشتیم که به صورت تخصصی بر روی درمان نازایی از طریق لقاح مصنوعی فعالیت دارند که از تیرماه سال جاری به مرحله فروش رسیده اند و اکنون ظرفیت تولید ماهانه ۵۰۰ دستگاه را دارند.
* آیا تاکنون هیچ یک از استارتاپ هایی که حمایت کرده اید برای تولید محصولات های تک هم فعالیت داشته اند؟
بله، بر روی گروه سرمایه گذاری کردیم که قرار بود اقدام به تولید باکس های پیک موتوری که غذا را گرم نگه می دارند کنند. با اینکه محصولی که ارائه می دادند خیلی جذاب بود اما کارایی چندانی نداشت. اما الان با تغییرات عمده ای توانسته اند آن محصول را بازار پسندتر کنند. برای مثال از گرمای اگزوز موتور یا با استفاده باتری غذای داخل باکس گرم نگه داشته می شود. این گروه اکنون با رستوران های مختلف همکاری می کند.
* تاکنون بر روی چند گروه سرمایه گذاری انجام داده اید؟
به طور تقریبی تاکنون بر روی ۲۰ گروه سرمایه گذاری مستقیم انجام داده ایم اما گروه های زیادی به ما درخواست داده بودند که طی دوره آزمایشی که تعیین کرده ایم کنارمان باشند نتوانستند استانداردهای ما را پاس کنند. در این دوره هم آن‌ها از ما شناخت پیدا می کنند و هم ما از آن‌ها شناخت پیدا می کنیم. بنابراین اگر بخواهیم گروه هایی که به اینجا آمدند و رفتند را جمع بزنیم، شاید بالای ۴۰ گروه باشند.
* هنوز هم با مجموعه هایی که یک روزی توسط شتاب دهنده هاردتک حمایت شدند و اکنون مستقل از شما هستند در تعامل هستید؟
بله، یک سری از گروه ها همچون باینو و بهراد به عنوان فارغ التحصیل شتاب دهنده کنار ما قرار دارند و به ما کمک می کنند. حضور آن ها ضمن اینکه باعث انتقال تجربیات موفق آمیز می شود، به صاحبان استارتاپ های دیگری یاد آوری می کند که دست از کار نکشند و به راهشان با قدرت ادامه دهند.
به طور کلی یادآور می شوم که بحث ما کمتر حمایتی و بیشتر سرمایه گذاری است. ما سرمایه گذاری می کنیم و شریک هستیم. سرمایه خود ما در آن جا هست و نمی توانیم احساسی نسبت به گزینش گروه ها اقدام کنیم. از همان ابتدا باید برنامه موفقیت آن ها ترسیم شود تا نسبت به سرمایه گذاری در آن ها اقدام کنیم.
سخن آخر؟
موضوعی که باعث شکست یا موفقیت هر فردی می شود، خود اوست و خصوصیات اخلاقی که او دارد؛ به بیان ساده تر افرادی که غر می زنند، هیچ وقت موفق نمی شود. باید همیشه تصور این باشد که اگر به مشکلی خوردم، از خودم بوده و اگر هم به موفقیتی رسیدم، نتیجه تلاش خود بوده است. بنابراین اگر با همین دیدگاه پیش بروند به طور قطع در مواجه با مشکلات به سرعت سراغ رفع آن می روند و موفق هم می شوند. البته این نکته را باید متذکر شوم که انسان ها موفق نمی شوند بلکه موفق هستند.
نظر شما