کلاف تورم پیچیده در پای یلدا | گرانی میوه دست گلستانی‌ها را از خرید کوتاه کرد

الهام رئوفی فر؛ بازار: مردمی که در گذشته یک دقیقه وقت اضافه شب یلدا را بهانه‌ای برای دورهمی و ایجاد فضای شاد همراه با تنقلات و میوه‌های رنگارنگ می‌گذراندند امروز مستاصل از دعوت اقوام و حتی اعضای خانواده، ناگزیر به اجرای برنامه شب چله با اعضای خانواده حاضر در خانه هستند چراکه هزینه‌های سرسام‌آور اقلام شب یلدا اجازه مهیمانی رفتن و میزبان بودن را از آن‌ها گرفته است.

خرید میوه و آجیل یلدا برای کمترین تعداد اعضای خانواده هم قدری برای برخی اقشار کم درآمد دشوار شده چراکه تهیه میوه‌هایی مانند انار، هندوانه و مرکبات که جزو سبد شب یلدا بودند برای عمده افراد جامعه تبدیل به چالش شده است. موضوعی که حتی مغازه داران و فروشندگان میوه و تره بارهم به آن اذعان دارند در همین رابطه یک فروشنده میوه با بیان اینکه قدرت خرید مردم در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته، می‌افزاید: مراجعات مردم برای خرید میوه نه تنها مختص شب یلدا یا شب عید که در کل سال برای میوه بسیار محدود شده است.

خسته از افزایش قیمت
این فروشنده میوه و تره بار که خود را اکبر افراشته معرفی کرده در گفتگو با خبرنگار بازار، می‌گوید: تلاش مان بر این است که با شهروندان برای تهیه این کالای مهم همراهی کنیم اما مسئله این است که میوه به دست ما هم گران می‌رسد. خودمان هم ازاین شیب صعودی قیمت‌ها خسته شدیم و اینکه هر روز قیمت کالاها نسبت به روز گذشته افزایش دارد، مارا شرمنده مشتریانمان می‌کند.

تلاش مان بر این است که با شهروندان برای تهیه این کالای مهم همراهی کنیم اما مسئله این است که میوه به دست ما هم گران می‌رسد

بانویی که تا چند لحظه قبل در حال برانداز میوه‌ها بود و هرازگاهی از فروشنده قیمت یک کالاهایی را جویا می‌شد گفتگویش را اینگونه آغاز می‌کند: چند شب دیگر یلداست و باید خرید میوه داشته باشم اما با چنین قیمت‌هایی توان خرید برایم نیست.

میوه دانه‌ای می‌خریم
منیره آخوندی در گفتگو با خبرنگار بازار می‌افزاید: درگذشته خاطرم هست که میوه‌های زمستانه مانند انار و پرتقال را جعبه‌ای تهیه می‌کردیم اما الان با توجه به نیاز مصرف میوه برای دو فرزند خردسالم میوه را دانه‌ای خرید می‌کنم.

زن جوان دیگری که چند لحظه است مکالمات ما توجه‌اش را جلب کرده بود، کلام خود را اینگونه آغاز می‌کند: تا چند سال پیش هر سال شب یلدا منزل پدری دور هم جمع می‌شدیم اما چند سالی است که به واسطه افزایش قیمت سرسام‌آور کالاها به ناچار هر خانواده سهم خود را از میوه و تنقلات به منزل پدر می‌آورد تا فشار به آن‌ها وارد نشود پدر و مادرم زندگیشان با حقوق بازنشستگی می‌گذرد که نیمی از آن هم خرج دکتر و دارو می‌شود بنابراین توان برگزاری چنین برنامه‌هایی را با این حجم از تورم ندارند.

بی‌انصافی برخی کسبه گران فروش
یکی دیگر از شهروندان به جز گلایه از وضعیت نابسامان قیمت‌ها در بازار از گرانفروشی برخی کسبه انتقاد می‌کند و می‌گوید: به واسطه مسافت زیاد با بازار اصلی شهر ناچارم بعضی خریدهای سنگین مانند میوه را از کسبه محل انجام دهم که نهایت بی‌انصافی را به خرج می‌دهند.

جعفری در گفتگو با خبرنگار بازار می‌افزاید: تفاوت قیمت میوه در محل تا بازار میوه و تره بار گاهی دوبرابر است و گویی هیچ نظارتی در این بخش وجود ندارد میوه‌های شب یلدا در میوه فروشی محل در مقایسه با بازار میوه و تره بار بسیار گرانتر است و این برای افرادی مانند من که توان حمل این حجم از میوه را از مرکز شهر ندارم بسیار سخت است.

به واسطه مسافت زیاد با بازار اصلی شهر ناچارم بعضی خریدهای سنگین مانند میوه را از کسبه محل انجام دهم که نهایت بی‌انصافی را به خرج می‌دهند

هرچند که در سه سال گذشته نظارت بر تنظیم بازار را سازمان صمت استان انجام می‌داد اما بر اساس قانون انتزاع همه وظایف و تکالیف مرتبط با تنظیم و نظارت بر بازار محصولات کشاورزی و پروتئینی از تولید و تأمین تا نظارت بر توزیع بر عهده وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت بر این اساس مقوله تفویض امر بازرسی و نظارت بر واحدهای تولیدی و صنفی گروه‌های هدف به بازرسان سازمان جهاد کشاورزی منتقل شد تا زنجیره تأمین، توزیع، تنظیم و نظارت در این خصوص یکپارچه و کامل شود براین اساس برای اطلاع از چرایی نوسانات قیمت کالاهایی مانند میوه از بازار تا محلات را از جانشین رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان جویا شدیم.

کنترل نسبی بازار یلدا
سعید حسن‌پور جانشین رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در گفتگو با خبرنگار بازار می‌گوید: برای شب یلدا برنامه‌ای برای ذخیره‌سازی میوه به ما تکلیف نشده است در حوزه نظارت هم دو هفته‌ای است که نظارت به سازمان جهاد واگذار شده و یک سری نیرو از صمت سازمان صمت به ما معرفی شد، بنابراین کار عملیاتی ما تازه آغاز شده است.

حسن پور با بیان این نکته که اگر بگویم از الان بازار شب یلدا را کنترل کردیم بیراهه گفتم، می‌افزاید: کارمان را تازه شروع کردیم و در بازار بحث عرضه و تقاضا دنبال می‌شود از سوی دیگر شهروندان می‌توانند شکایات خود را از طریق سامانه ۱۲۴ که در سازمان صمت است، ثبت کنند سپس این شکایات توسط سازمان صمت به جهادانتقال داده می‌شود.

وی با بیان اینکه بخشی از نظارت‌ها هم به صورت مستقیم در قالب تیم‌های مشترک سازمان صمت، جهاد و بسیج انجام می‌شود تا بازار را رصد و کنترل کنند، افزود:  در صورت مشاهده گران فروشی، پرونده تعزیراتی تشکیل شده و کسبه متخلف به تعزیرات معرفی می‌شوند.

نظارت برون سیستمی
برخی از کارشناسان معتقدند، با توجه به اهمیت نظارت در آستانه شب یلدا به نظر می‌رسید انجام چنین تغییراتی آن هم در سطح کلان باید با تامل بیشتری انجام می‌شد، به باور این متخصصین بهتر بود در ابتدا نظارت برون سیستمی انجام شود و سپس نظارت بر تنظیم بازار پله پله به جهاد واگذار می‌شد.

شهروندان می‌توانند شکایات خود را از طریق سامانه ۱۲۴ که در سازمان صمت است، ثبت کنند

رحمان معتمدی یک کارشناس اقتصاد در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه به صورت معمول اتحادیه، صنف یا دستگاه خودش نمی‌تواند خودش را زیر سوال ببرد و این کاملا طبیعی است چراکه هنوز به بلوغ فرهنگی و نظام خود کنترلی نرسیده ایم، می گوید: مثال بارز در رابطه با این موضوع مساله خودرو است، از آنجاییکه صنعت خودرو به بخش دولتی چسبیده خیلی نمی‌توان در بخش استانداردهای خودرو ورود پیدا کرد درحالیکه اگر بخش خصوصی یا نهاد تخصصی دیگری نظارت بر بخش استانداردها را برعهده داشت شاید با قاطعیت نسبت به نداشتن ایمنی خودرو ایستادگی می‌کرد.

به گفته او، اینکه تامین، توزیع و نظارت را به عهده یک نهاد بسپریم خیلی منطقی نیست اما اگر دستگاه دیگری بخواهد این بخش نظارت را بر عهده داشته باشد بهتر می‌تواند مسائل و مشکلات را منتقل کند.

با توجه به اینکه تحقق عدالت و محرومیت‌زدایی یکی از شعارهای دولت سیزدهم است به نظر می‌رسد توجه به موضوع نظارت بر بازار و کنترل اقلام مصرفی و مورد نیاز ضروری است بنابراین انتظار می‌رود مسئولان نسبت به گران فروشی در آستانه شب یلدا توجه ویژه‌ای داشته باشند.