بازار؛ گروه بین الملل: «سید ابراهیم رئیسی» در دومین سفر خارجی خود و به دعوت رئیس جمهور ترکمنستان، به عشق آباد پایتخت این کشور سفر کرد تا در پانزدهمین اجلاس سران همکاری های اقتصادی (اکو) شرکت کند. رئیس جمهور، صبح روز یکشنبه پس از حضور در نشست اکو، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران اولویت ویژه‌ای برای همکاری و مشارکت اقتصادی با کشورهای آسیایی به خصوص همسایگان خود در آسیای جنوبی، آسیای غربی، آسیای میانه و قفقاز قائل است.
وی تاکید کرد: بی‌تردید تقویت نقش و جایگاه سازمان های منطقه‌ای به عنوان تسهیل‌کننده همکاری های دو و چندجانبه مورد توجه و اهتمام ماست که یکی از نمودهای واضح آن سازمان همکاری‌های اقتصادی «اکو» است.
رئیس‌جمهور همچنین اظهار کرد که مجموعه «اکو» علاوه بر بهره‌مندی ویژگی‌های مادی قدرت همچون جمعیت نیم میلیاردی، مالکیت یک سوم منابع انرژی جهان، موقعیت بی‌نظیر ارتباطی میان اروپا با چین و روسیه با خلیج فارس و اقیانوس هند، نیروی انسانی جوان و پرتوان، در بردارنده هویتی ممتاز به نام اسلام است.
باید گفت علی رغم پتانسیل های تجاری منطقه اکو، تجارت در این منطقه کمتر از ده درصد بوده و سازمان اکو تاکنون نتوانسته جهت تقویت روابط تجاری میان اعضاء به دستاوردی برسد.
از جمله موانع مهم افزایش همگرایی اقتصادی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو شناسایی نکردن مزیت‌های نسبی هر یک از کشورها برای پیشرفت روابط تجار، تاکید اعضاء بر منافع ملی در برابر منافع منطقه‌ای و وابستگی ساختار تجارت آنها به بازار صنایع جهانی است.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا امریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*بلوکهای تجاری منطقه ای چه اهمیتی برای رشد اقتصادی و تجاری کشورهای عضو دارند؟
در دنیای امروز که منطقه گرایی و همگرایی اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و کشورها از طریق دیجیتال و از لحاظ اقتصادی به شدت بهم گره خورده اند، اتحادیه های تجاری و اقتصادی منطقه ای می تواند به مشارکت آنها در نظام اقتصادی بین المللی کمک کرده و از انزوای کشورها بکاهد.
بنابراین اتحادیه های تجاری منطقه ای و فرامنطقه ای از لزومات عصر کنونی بوده و کشورها نمی توانند نسبت به عضویت در آنها بی اعتنا باشند. همانطور که شاهد هستیم اتحادیه اروپا توانسته تجارت بین اعضاء را تقویت کند و رشد اقتصادی منطقه را سرعت ببخشد.
*سازمان «اکو» مشتمل بر جمعیت نیم میلیاردی، مالکیت یک سوم منابع انرژی جهان، موقعیت بی‌نظیر ارتباطی میان اروپا با چین و روسیه با خلیج فارس و اقیانوس هند، نیروی انسانی جوان و پرتوان است. دلیل موثر نبودن این سازمان به رغم چنین پتانسیلی چیست؟
درگیری و منازعات قومی، مذهبی و مرزی از مهمترین علت های عدم همگرایی میان کشورهای عضو سازمان اکو است. اگر رهبران این کشورها بتوانند از شدت منازعات بکاهند می توان به آینده این سازمان امیدوار بود.
از دیگر عواملی که باعث عدم موثر بودن سازمان اکو می شود می توان به دخالت کشورهای دیگر در بین کشورهای عضو و مطیع بودن کشورهای عضو در مقابل قدرتهای بزرگ از جمله امریکا و روسیه اشاره کرد. به عنوان مثال روسیه در امور مربوط به آسیای مرکزی و قفقاز دخالت می کند. به همین علت تجارت خارج از سازمان در این منطقه زیاد بوده و کشورهای عضو تمایلی به تجارت درون سازمانی ندارند.
*پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) به میزبانی شهر عشق آباد ترکمنستان برگزار شد. با توجه به عضویت ایران در سازمان شانگهای و موقعیت مهم ایران در اتصال چین به اروپا؛ روسیه و آسیای مرکزی به خلیج فارس آیا شاهد تحولی در سازمان اکو خواهیم بود؟
با عضویت ایران در سازمان شانگهای می توان به ایجاد تحول هر چند اندک در سازمان اکو امیدوار بود. اما ایجاد تحول و توسعه تجارت میان اعضاء بستگی به همگرایی و همکاری میان اعضاء دارد که در پاسخ به سوال قبل توضیح دادم.
*با وجود پتانسیل‌های تجاری بالا تجارت درون منطقه‌ای اکو کماکان کمتر از ۱۰ درصد است. چگونه می توان این میزان را افزایش داد؟ آیا اساسا کشورهای این سازمان پتانسیل افزایش تجارت درون منطقه ای را دارند؟
کشورهای عضو سازمان اکو پتانسیل افزایش تجارت درون منطقه ای را دارند. اگر منازعات خود را کاهش داده و تجارت بین خود را افزایش دهند می توانند سازمان را ارتقاء داده و کارایی آن را افزایش دهند.
نظر شما