بازار؛ گروه آب و انرژی: چند روزی بیشتر به ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۱ به مجلس بیشتر باقی نمانده است. به نظر می رسد اولین سند دخل و خرج ابراهیم رییسی با تحولات بسیاری همراه خواهد بود. به اذعان کارشناسان اقتصادی، کشور در حوزه انرژی به بن بست رسیده و نیازمند یک بازنگری اساسی است. اما سوال اینجاست که دولت سیزدهم تا چه اندازه جرات انجام ریسکی را دارد که دولت های گذشته تن به آن نداده اند.
بر اساس آمار موجود، ایران از نظر مقدار یارانه پرداختی در حوزه انرژی در جایگاه نخست دنیا قرار دارد. آمار تفکیکی نیز نشان می دهد که ایران حدود ۵ میلیارد دلار یارانه به نفت، ۱۲.۵ میلیارد دلار یارانه به برق و ۱۲.۲ میلیارد دلار یارانه به گاز تخصیص داده است. پس از ایران، چین با ۲۱.۷ میلیارد دلار یارانه نفت و ۳.۸ میلیارد دلار یارانه برق در جایگاه دوم قرار داشته است. یارانه ای که برخلاف آنچه قرار بود، بیشتر نصیب اقشار مرفه جامعه شده است.
مالک شریعتی نیاسر عضو کمیسیون انرژی مجلس در اینباره به بازار گفت: قانون هدفمندسازی یارانه هیچ گاه در کشور اجرایی نشده و نتیجه آن افزایش مصرف در دهک های بالای درآمدی است. اما آنگونه که از صحبت های نماینده مردم تهران بر می آید شیوه توزیع اشتباه یارانه کم و بیش قرار است که در سال آینده هم ادامه پیدا کند.
هرچند که او مدعی است که مجلس به دنبال اصلاح سیاست های قیمتی در حوزه انرژی است اما هنوز زیرساخت های لازم برای توزیع هدفمند یارانه ها وجود ندارد. به عنوان مثال اودرباره طرح توزیع یارانه از طریق کارت انرژی در کشور می گوید که در کوتاه مدت نمی توان این طرح را اجرایی کرد. تا نظام یکپارچه انرژی در کشور نداشته باشیم؛ وزات انرژی تشکیل نشود و شورای عالی انرژی به جایگاه واقعی خودش دست پیدا نکند، طرح کارت انرژی را نمی توان در کشور اجرا کرد.
متن کامل گفتگوی «بازار» با «مالک شریعتی نیاسر» عضو کمیسیون انرژی مجلس را در ادامه می خوانید:
قیمت انرژی در تمام سال های گذشته برای تمامی دهک های درآمدی با هر میزان مصرف یکسان بوده؛ اما رویکرد مجلس این است که قیمت مشترکین پر مصرف باید مطابق با قیمت صادراتی محاسبه شود. دیگر قرار نیست هزینه پر مصرف بودن عده ای از جیب مردم پرداخت شود
*با توجه به بحران هایی که امسال در بخش های مختلف انرژی شاهد آن بودیم، رویکرد مجلس درباره واقعی کردن قیمت حامل های انرژی در سال آینده چیست؟
در اینکه قیمت ها باید در کشور عادلانه باشد، شکی نکنید. هم اکنون قیمت انرژی برای تمامی دهک های درآمدی با هر میزان مصرف یکسان است، این رویکرد به هیچ وجه منطقی نیست. در شرایط فعلی قیمت مشترکین و صنایع پر مصرف باید مطابق با قیمت تمام شده انرژی یا قیمت صادراتی محاسبه شود. چرا که قرار نیست هزینه پر مصرف بودن عده ای از جیب مردم پرداخت شود. انرژی حق تمام ملت بوده و نباید سود آن نصیب عده ای خاص شود.
*یعنی قرار است که یارانه انرژی برای برخی از مشترکین حذف شود؟
با وجود گذشت حدود ۱۲ سال از اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها، هدفمند شدن یارانه ها تا حالا اتفاق نیفتاده است. ما به دنبال اجرای واقعی این طرح هستیم. جالب است که بدانید در بند یک تبصره ۸ آمده که یارانه طبقات ضعیف باید از محل افزایش قیمت تعرفه طبقات پرمصرف باید تامین شود.
تا نظام یکپارچه انرژی در کشور نداشته باشیم؛ وزات انرژی تشکیل نشود و شورای عالی انرژی به جایگاه واقعی خودش دست پیدا نکند، نمی توان طرح کارت انرژی را در کشور اجرایی کرد
*قرار بود که بازتوزیع هدفمند یارانه ها از طریق کارت انرژی انجام شود، چرا این اتفاق در کشور رخ نداد؟
در کوتاه مدت نمی توان این طرح را اجرایی کرد. تا نظام یکپارچه انرژی در کشور نداشته باشیم؛ وزات انرژی تشکیل نشود و شورای عالی انرژی به جایگاه واقعی خودش دست پیدا نکند، طرح کارت انرژی را نمی توان در کشور اجرا کرد. هرچند که این طرح به ذاته ایده بسیار خوبی محسوب می شود اما زیرساخت های لازم برای اجرای آن وجود ندارد.
*مگر چه زیر ساخت هایی لازم است؟
باید سیستم سیاست گذاری انرژی در کشور یکپارچه شود. اولین کاری که می تواند در کوتاه مدت انجام داد ارتقای جایگاه شورای عالی انرژی است. شورای عالی انرژی جایگاهی مهم دارد اما فعلا ناکارآمد است؛ چون دبیرخانه اش در سازمان برنامه است. اگر دبیرش در جایگاه معاون رئیس‌جمهور بنشیند، سیاستگذاری انرژی یکپارچه می شود. این شورا باید از سازمان برنامه و بودجه خارج شده و به سطح معاونت ریاست جمهوری برسد تا در مجموعه حوزه انرژی از برق گرفته تا انرژی های فسیلی یک سیاست گذاری های واحد صورت گیرد. در واقع شورای عالی انرژی به جایگاه واقعی خود برسد. کارت انرژی یک عملیات یکپارچه است اما متاسفانه زیر ساخت ها در کشور یکپارچه نیست.
*با توجه به اینکه زیر ساخت های لازم برای بازتوزیع هدفمند یارانه ها در کشور وجود ندارد، برای خروج از بحران انرژی باید به سمت برای بهینه سازی مصرف رفت. چطور می توان در این مسیر حرکت کرد؟
برای رسیدن به این هدف باید ابتدا به سمت تولید و البته استفاده از تجهیزات کم مصرف رفت. متاسفانه به دلیل ارزانی انرژی در ایران بخش زیادی از تجهیزات پر مصرف بوده و هیچ کس به دنبال استفاده از وسایل کم مصرف و بهینه سازی نمی رود. یک الزام دیگر هم مربوط به سیاست های قیمتی است که ما در مجلس دنبال آن هستیم.
در مجلس قانونی با نام مانع زدایی از صنعت برق نهایی شده که در صورت تصویب در مجلس به دولت ابلاغ می شود
*بخش زیادی از بحران امروز در صنایعی همچون برق ناشی از کاهش سرمایه گذاری بخش خصوصی در این بخش است. مجلس برای ایجاد انگیزه دوباره برای فعالان اقتصادی در این حوزه چه برنامه ای دارد؟
در برنامه آقای وزیر وعده افزایش ۱۰ هزار مگاواتی ظرفیت تجدیدپذیرها داده شده است که بنا بر محاسبات این کار که مجموعاً ۵.۷ میلیارد یورو سرمایه گذاری نیاز دارد. این حجم از سرمایه گذاری جز با رفع موانع و مشکلات محقق نمی شود. به همین دلیل در مجلس قانونی با نام مانع زدایی از صنعت برق نهایی شده که در صورت تصویب در مجلس به دولت ابلاغ می شود.
نظر شما