بازار؛ گروه استانها: با راه‌اندازی و افتتاح مسیر ریلی خواف –هرات امید می‌رفت از تعداد ۱۸۰ هزار دستگاه کامیونی که سالانه از طریق مرز دوغارون بین ایران و افغانستان کالا حمل می‌کنند ترددبه میزان ۵۰ درصد کاهش داده شود تا بدین شکل هزینه حمل‌ونقل بار را کمتر و البته حجم مبادلات اقتصادی بین ۲ کشور افزایش یابد.
پیش‌ازاین پیش‌بینی‌ها مبنی بر این بود که در سال نخست فعالیت مسیر ریلی خواف - هرات، سه میلیون تن بار و کالا و در سال نهایی افق این طرح، شش میلیون تن کالا از طریق آن بین ایران و افغانستان جابه‌جا شود.
همچنین پیش‌بینی می‌شد با بهره‌برداری این مسیر سالانه یک‌میلیون مسافر نیز از همین طریق بین دو کشور ایران و افغانستان رفت‌وآمد کنند اما به نظر می‌رسد که هنوز تا تعبیر این خواب گران فاصله‌داریم.
مسیر تشریفاتی
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: اگر گمرک و زیرساخت‌های راه‌آهن خواف مهیا بود شاید در این شرایط بیشترین کمک را به بخش صادرات می‌توانست داشته باشد.
محمدحسین روشنک می‌گوید: متأسفانه در حوزه حمل‌ونقل ریلی و صادرات از این طریق به کشورهای همسایه به دلایل مختلف ازجمله کمبود واگن و یا نقص در زیرساخت‌ها با مشکلات فراوانی روبرو بودیم و هستیم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی می‌افزاید: مسیر ترانزیتی جاده‌ای و مرز دوغارون همواره در طی سال‌های گذشته مهم‌ترین شریان انتقال و صادرات کالا به افغانستان بوده است که هنوز مشکلات آن حل‌نشده است.
وی بابیان اینکه راه‌آهن خواف - هرات مسیری بسیار مطمئن و مقرون‌به‌صرفه برای صادرات کالا به افغانستان است می‌افزاید: متأسفانه ظرفیت بهره‌برداری از این مسیر هنوز برای تجار فراهم نشده است.
روشنک اذعان می‌کند: به نظر می‌رسد افتتاح این پروژه تشریفاتی بوده چون تاکنون حرکت گسترده‌ای برای عبور کالا از این مسیر صورت نگرفته است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی یادآور می‌شود: راه‌آهن خواف ـ هرات که تا روزنک افغانستان رسیده ظرفیت مناسبی برای انتقال کالاهای صادراتی به شمار می‌رود؛ اما درباره این مسیر هم چند نکته وجود دارد، نخست اینکه هنوز ظرفیتهای گمرک شمتیغ برای این خط آهن مهیا نشده ست و دوم اینکه واگن‌ها برای انتقال کالاهایی مثل سیمان مناسب است اما درباره مواد غذایی و سوخت نمی‌توان روی این مسیر حساب کرد با همه این‌ها، اگر زیرساخت‌های گمرکی این مسیر تکمیل شود، بی‌شک در بهبود روند تبادلات کالایی اثرگذار خواهد بود.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی می‌افزاید: برای رونق مراودات تجاری از طریق راه‌آهن خواف – هرات نیاز است که یک سری زیرساخت‌ها از سوی کشور افغانستان ایجاد شود که هنوز زیرساخت‌ها در این زمینه کامل نشده است.
روشنک تأکید می‌کند: به نظرم وقت آن رسیده که به برخی از کاستی‌ها پایان داد زیرا کمبود واگن صادراتی و یا موانع بر سر راه صادرات ریلی موضوع امروز نیست و افزون بر ۱۷ سال است که این مشکل ادامه داشته و هنوز حل‌نشده است.
وی یادآور می شود: افزون بر یک دهه است که واگن‌های ایرانی نمی‌توانند به کشورهای آسیای میانه بروند و سرنوشت راه‌آهن خواف – هرات نیز که با هیاهوی فراوان برای حمل ریلی کالا به افغانستان افتتاح شد اما هنوز به فرجام نرسیده است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی اذعان می کند: گشایش راه‌آهن خواف - هرات فقط یک اتصال ریلی بین ایران و افغانستان نیست بلکه گام نخست در مسیر ایجاد گدرگاه بین‌المللی شرقی - غربی است که موجب گسترش ارتباطات کشورها در این بخش از جهان و قاره پهناور آسیا با اتصال ریلی آنها به یکدیگر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: استقرار انبارها و گمرکات در دوطرف مرزها و رغبت تاجران و بازرگانان داخلی در فرستادن کالاها و همچنین تمایل تاجران افغان به خرید و واردات که از طریق ایجاد خط مرزی و صادراتی درهرات صورت می گیرد، از نکات قابل توجه در بهبود سازی این مسیر ریلی است.
خط انتظار
راه‌آهن خواف–هرات با ۲۲۵ کیلومتر طول،دومین پروژه راه‌آهن شرقی ایران پس از راه‌اندازی خط میرجاوه به پاکستان است که بر این اساس قطعات یک و دو به طول ۷۸ کیلومتر در خاک ایران و از شهرستان خواف تا مرز شمتیغ خراسان رضوی است و قطعات ۳ و ۴ این خط آهن به طول ۱۴۷ کیلومتر در خاک افغانستان از شمتیغ تا روزنک به طول ۶۲ کیلومتر و از روزنک تا شهر هرات ۸۵ کیلومتر است.
۲۰آذر سال گذشته بود که بخشی از خط آهن ۲۲۵کیلومتری خواف هرات به طول ۱۴۰ کیلومتر افتتاح شد؛اما طی سال گذشته این خط آهن با مشکلات فراوانی رو به رو بوده است به‌طوری‌که هنوز بخش برون‌مرزی این خط تکمیل‌نشده؛ در این بین و باقدرت گرفتن گروه طالبان در افغانستان مناسبات و گفت‌وگوهای بین دو کشور هم در خصوص راه‌آهن خواف -هرات که پیش از این در جریان بود متوقف شد.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه بخشی از این پروژه در زمره تعهدات جمهوری اسلامی ایران و بخشی هم در زمره تعهدات افغانستان است به بازار گفت: جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در خصوص ایجاد و ساخت خط آهن اقدام کرده است اما کشور افغانستان به دلایل متعدد هنوز به تعهدات و توافقات لازم در این مسیر جامه عمل نپوشانده است.
هادی نبی زاده عنوان کرد: اگرچه رئیس‌جمهور سابق افغانستان و قبل از روی کار آمدن طالبان تمایل چندانی به احداث این خط آهن نشان نمی‌داد و تعلل بسیاری در احداث این پروژه وجود داشت اما متأسفانه باقدرت رسیدن طالبان به دلیل اوضاع شکننده امنیتی و بی‌ثباتی حاکم در این کشور این پروژه مهم مسکوت مانده است.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در این راستا عمل کرده و لذا خط آهن تا ایستگاه شمتیغ در خاک افغانستان به بهره‌برداری رسید اما خبرهای رسیده حاکی از آن است که بخش برون‌مرزی این خط در ماه‌های گذشته حتی تخریب و مورد صدمه جدی قرارگرفته است.
وی بابیان اینکه در این رابطه البته مذاکرات متعددی با حکومت طالبان انجام‌شده و لذا این حکومت نیز مخالفتی در این رابطه اعلام نکرده است یادآور شد: اما واقعیت این است که حرکت جدی و اراده‌ای نیز برای ادامه کار و تکمیل این خط آهن دیده نمی‌شود.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در خراسان رضوی تجارت میان کشور ایران و افغانستان را یک تجارت در هم تنیده توصیف کرد و ادامه داد: مصرف و نیازها به گونه‌ای نیست که با تغییر حکومت ویا کمبود برخی زیر ساخت ها تجارت بین این دو کشور قطع شود.
وی تاکید کرد: افغانستان یک ظرفیت مغتنم برای اقتصاد کشور و به‌خصوص خراسان رضوی به شمار می‌رود و بخشی از ظرفیت‌هایی که امروز در عرصه تولید و صادرات خراسان رضوی شکل گرفته، در پیوند با تعاملات تجاری و اقتصادی دو کشور است.
فرصتی مغتنم
بهره برداری از خط ریلی خواف - هرات علاوه بر توسعه صادرات و واردات نوید بخش رونق گردشگری و امور فرهنگی بین کشورهای ایران و افغانستان و سایر کشورهای منطقه و جهان است و فرصتی فراهم می کند که آثار تمدن خراسان بزرگ که هرات هم بخشی از آن محسوب می شود در کنار ظرفیتهای کشورمان به گردشگران داخلی و خارجی معرفی شود.
در شرایط تحریم کشورمان توسط دشمنان بهره برداری از این خط ریلی افق روشنی پیش روی بخش های اقتصادی و فرهنگی ما در سطح ملی و بین المللی ایجاد می کند.
نظر شما