بازار، گروه استانها: ایران در زمره یازده کشور برتر دنیا در حوزه تولید سیمان است و البته این موضوع اگر چه یک موفقیت محسوب می شود اما اگر مثل این روز ها بازار خارجی برای صادرات آن یافت نشود خود به دردسری بزرگ برای تولید کننده تبدیل می شود.
سیمان در طول سال های گذشته فراز و نشیب های بسیاری در قیمت گذاری پشت سر گذاشته است و احتمالا هم زیاد این جمله را شنیده اید که به دلیل گرانی سیمان قیمت خانه هم افزایش یافته است.
قطع برق در تابستان امسال یکی از دلایل گرانی سیمان عنوان شد و لذا این گرانی فشار مضاعفی را بر روی افکار عمومی در بازار مصالح ساختمانی داشت اما این تمام ماجرا نیست بلکه تولید کنندگان نیز با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند که شنیدن آن خالی از لطف نیست.
به‌منظور آشنایی با مشکلاتی که تولیدکنندگان سیمان با آن روبرو هستند و نقش حامل‌های انرژی در افزایش قیمت مصاحبه‌ای با محمدرضا توکلی زاده مدیرعامل کارخانه سیمان زاوه داشتیم که در ذیل می‌خوانید.
* قیمت سیمان چقدر واقعی است؟
متأسفانه در محاسبه قیمت سیمان خیلی کم‌لطفی می‌شود.در حال حاضر میزان تولید سیمان کشور بیشتر از تقاضا است.
صنعت سیمان یکی از صنایعی است که هم خیلی خوب اداره می‌شود و هم با راندمان بالایی کار می‌کند اما در حقش کم‌لطفی می‌شود، به طور مثال کارخانه آهک سرمایه‌گذاری‌اش یک درصد از یک کارخانه سیمان است اما قیمت آهک تولیدی‌اش ۶۰درصد از سیمان یک کارخانه بیشتر است .
* سهم سیمان در گرانی ساخت‌وساز چقدر است؟
می‌گویند سهم سیمان در گرانی مسکن بالا است درحالی‌که عملاً به این شکل نیست .سهم سیمان در ساخت یک واحد آپارتمانی ۳درصد است .
* ارزیابی شما از قیمت سیمان چیست؟
قیمت سیمان نسبت به سال قبل صدر درصد افزایش داشته است و در حال حاضر هر تن سیمان۳۴۵هزار تومان است که معادل قیمت هر کیسه ۱۷هزار و ۳۴۵ تومان است.
* پس چرا این‌قدر گران در بازار دست مصرف‌کننده می‌رسد؟
مازاد این قیمت بسته‌بندی، حمل‌ونقل و سایر عوامل متعد در توزیع سهیم است و الا به نظر من قیمت سیمان الآن حداقل باید دو برابر باشد.
* یعنی تولید آن با این قیمت مقرون‌به‌صرفه نیست؟
کارخانه‌ها سیمان بشدت فرسایشی هستند یعنی به‌شدت تجهیزاتشان فرسوده می‌شود.اگر یک موتور آسیاب کارخانه بسوزد کارخانه با یک سال سود نمی‌تواند آن موتور را جایگزین کند. درامد کارخانه به‌هیچ‌عنوان قادر نیست هزینه جایگزینی تجهیزات فرسوده‌اش را بپردازد.
* آیا از حمایت‌های دولتی هم بهرهمند شدید؟
فقط استفاده از سوخت ارزان‌قیمت
* چه مشکلاتی بر سر راه صادرات سیمان وجود دارد؟ و به کدام کشورها صادرات دارید؟
به افغانستان و ترکمنستان صادرات داریم البته صادرات به افعانستان همیشه مشکلات خاص خودش را دارد ماننداین روز ها که تاجران و عوامل توزیع سیمان افغانستانی که پیش از این مشتری پر و پا قرص سیمان بودند اما در حال حاضر یا در آن کشور نیستند یا تمایل به انجام خرید ندارند و عملاً افغانستان از چرخه صادرات خارج‌شده است .
صادرات به افعانستان همیشه مشکلات خاص خودش را دارد ماننداین روز ها که تاجران و عوامل توزیع سیمان افغانستانی که پیش از این مشتری پر و پا قرص سیمان بودند اما در حال حاضر یا در آن کشور نیستند یا تمایل به انجام خرید ندارند و عملاً افغانستان از چرخه صادرات خارج‌شده است .
بحث دیگر صادرات به ترکمنستان است که آنجا هم مقررات خاص خودشان را دارند. ترکمنستان در دو سال گذشته به‌شدت مقرراتشان تغییر کرده است که همین موضوع صادرات به آنجا را با چالش روبرو می‌کند و صادرات برای سیمان استان یک مسئله خاص شده است!
* تحریم‌های داخلی و خارجی چه موانعی را برای شما ایجاد کرده است؟
مسائل قیمت‌گذاری و مشکلات فراوانی را به ویژه در حوزه صادرات به همراه داشته است زیرا ما به‌سختی می‌توانیم پولمان را وارد کشور کنیم
* قطع برق در تابستان چه خسارتی به کارخانه‌های سیمان وارد کرد؟
خسارت قطعی برق موجب به‌هم‌ریختگی و زمان‌بندی تولید شد لذا کارخانه‌های نتوانستند تولیداتشان را بر اساس برنامه‌ریزی و جدول فروش به سرانجام برسانند.بعضی کارخانه‌هایی که مواد اولیه کافی در اختیار داشتند تولید را ادامه دادند اما به طور کلی این وضعیت موجب شد تا کارخانه‌های تولید سیمان یک دوازدهم تولید خود را از دست دادند.
* یک دوازدهم تولید در کارخانه شما چه مقدار می‌شود؟
ما در سال یک‌میلیون تن ظرفیت تولید داشتیم که یک دوازدهم آن معادل ۸۵هزار تن تولید ازدست‌رفته می‌شود.
* این میان میزان خسارت مالی به چه اندازه بوده است؟
متأسفانه زیاد.چون در این حالت تولید کم می شود ولی هزینه‌های کارگری و مصرفی هر ماه به قوت خود باقی می ماند.
* با قطع گاز در زمستان چه مشکلاتی برای کارخانه‌های سیمان ایجاد می‌شود؟
به طور کلی کارخانه‌ها یک بخش از تولیدشان را از دست می‌دهند. فرض کنید برخی کارخانه امکان استفاده از مازوت رادارند یعنی هم مشعلشان دوگانه‌سوز است هم مخازنی دارند تا بتوانند مازوت را نگه‌دارند درواقع هر کارخانه‌ای برحسب ظرفیتش می‌تواند بیست روز مازوت ذخیره داشته باشد .الآن در کارخانه‌های استان می‌شود حدس زد که درمجموع شاید بیست روز مازوت برای تولید وجود داشته باشد که بیشتر از این زمان به تعطیلی تولید می‌انجامد.
*با این حساب هزینه تولید چقدر افزایش پیدا می‌کند؟
فرض کنید کارخانه‌ای در سال یک‌میلیون تن باید تولید کند لذا ۱۰۰هزار تن را با این وجودقادر به تولید نخواهد بود. هزینه تولیدش بر اساس۹۰۰هزار تن محاسبه می‌شود یعنی حداقل ۱۰درصد هزینه تولیدش افزایش پیدا می‌کند.در طول این چند سال گذشته به‌طورمعمول سه ماه قطعی گاز داشته‌ایم.
* این خسارت وارده قابل جبران است؟
به نظرم ادعای خسارت از دولت منطقی نیست ولی به هر شکل این محاسبات باید انجام شود تا مسئولان بدانند مواقعی که قطعی گاز یا برق‌داریم تا چه میزان خسارت کارخانه‌ها افزایش پیدا می‌کند و جبران آن باید از جیب تعمیرات، توسعه و سرمایه‌گذاری انجام شود.
* آیا امکانات لازم برای ذخیره‌سازی و یا استفاده از سوخت جایگزین برای کارخانه‌های سیمان فراهم است؟
کارخانه‌ها خودشان موظف‌اند امکانات لازم را فراهم بکنند در این راستا باید مخزن جهت نگهداری سوخت داشته باشند مانند کارخانه سیمان زاوه که به این امکانات تجهیز شده است ولی به هر شکل مخازن بین ۲۰روز تا یک ماه جوابگوی هزینه‌ها است چون ساخت این مخازن خیلی پرهزینه هستند.
* حامل‌های انرژِی چقدر در تولید و ضرر و زیان شما دخیل هستند؟
سهم حامل‌های انرژی در قیمت تمام‌شده در ظرف هفت ماه گذشته هزینه هاشان بالا رفته است متأسفانه هم هزینه برق هم هزینه گاز نسبت به سال قبل سه برابر شده است و لذا به‌طور مستقیم بر روی قیمت تمام‌شده محصول تأثیر گذارا است.
نظر شما