بازار؛ گروه استانها: کارشناسان صمت استان سمنان می‌گویند از ۷۱ نوع ماده معدنی مهم و با ارزش ایران اسلامی ۴۲ نوع در استان سمنان وجود دارد که اغلب نیز فلزی و قابل اعتنا و اهمیت هستند مانند کرومیت، بوکسیت، مس و … که می‌توانند اشتغال‌زایی خوبی را در سطح استان به همراه داشته باشند.
از سوی دیگر برخی معتقد هستند که فقدان زیرساخت‌های لازم مانند راه دسترسی، آب و گاز و برق، فقدان تسهیلگری درست در زمینه بروکراسی اداری و استعلام‌ها، سخت گیری های محیط زیست و منابع طبیعی و … از جمله موانعی هستند که پیش روی سرمایه گذاران در بخش‌های معدنی استان قرار دارد.
ظرفیت‌های معدنی استان سمنان
استانی که دارای ظرفیت‌های اساسی معدنی است اما آنطور که باید و شاید نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها به خوبی برای سرمایه گذاری استفاده کنیم هرچند آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان نشان از ارتقای وضعیت در حوزه معادن می‌دهد معادنی که در دو سال اخیر شاهد افزایش کمی تعداد واحدهای بهره برداری در استان بودهایم اما مردم، کارشناسان و مسئولان صمت استان سمنان هم به خوبی می‌دانند که این آمارها بر روی کاغذ با آنچه ایده آل استان سمنان در توسعه اقتصادی و صنعتی و اشتغال است فاصله زیادی دارد.
پیش از بررسی موانع تولیدی و سرمایه گذاری بخش معدن استان سمنان باید درباره کلیات معادن استان اطلاعاتی را کسب کرد. آنطور که علی اکبر علیخانی سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان می‌گوید: سرمایه گذاری در بخش معدن استان سمنان در چهار ماهه اول سال جاری هشت برابر افزایش نسبت به مدت مشابه قبل داشته است.
فقدان زیرساخت‌های لازم مانند راه دسترسی، آب و گاز و برق، فقدان تسهیلگری درست در زمینه بروکراسی اداری و استعلام‌ها، سخت گیری های محیط زیست و منابع طبیعی و … از جمله موانعی هستند که پیش روی سرمایه گذاران در بخش‌های معدنی قرار دارد
علی اکبر علیخانی با بیان اینکه در این بازه زمانی ۱۴ فقره پروانه بهره برداری از معادن استان سمنان صادر شده است، تاکید کرد: ۵۷۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری با صدور این پروانه‌ها در معادن استان سمنان صورت می‌گیرد که در زمینه اشتغال می‌تواند کمک خوبی باشد.
وی با بیان اینکه این ۱۴ فقره پروانه زمینه اشتغال حدود ۱۲۵ نفر را در استان فراهم می‌کند، ابراز داشت: در چهار ماهه اول سال جاری مجموعاً ۱۵ فقره پروانه اکتشاف نیز در معادن استان از سوی صمت صادر شده است، گفت: در این بازه زمانی هفت فقره گواهی کشف برای معادن استان سمنان توسط کارشناسان صنعت معدن صادر شده است.
داشته‌های مناسب برای سرمایه گذاری
آنطور که مسئولان استان سمنان می‌گویند در این استان ۶۲۰ پروانه بهره برداری دارای اعتبار با ظرفیت اسمی حدود ۲۲ میلیون تن وجود دارد و ذخیره قطعی معادن استان سمنان بیش از ۶۲۰ میلیون تن است اما صدور سالانه ۱۵ تا ۲۰ پروانه بهره برداری از معادن نشان می‌دهد که نتوانسته‌ایم آنطور که باید و شاید برند سازی خوبی را برای محصولات و توان معدنی استان سمنان داشته باشیم.
در وب‌سایت صنعت معدن و تجارت استان سمنان آمده است: «مواد معدنی سنگ گچ، سنگ نمک، سلستین زئولیت، ذغال سنگ، کانسنگ مس، سنگ آهن، کرومیت، سولفات سدیم، سنگ آهک ازجمله مهمترین مواد معدنی در حال بهره برداری استان هستند همچنین استان سمنان دارای رتبه اول از نظر تولید گچ، نمک، سلستین و زئولیت، رتبه دوم تولید سولفات سدیم و رتبه سوم تولید زغال سنگ و کرومیت در کشور است و تقویت زیرساخت‌ها کمک‌کننده در تحقق شعار سال مبنی بر جهش تولید است» اما سوال اصلی این است که چقدر توانسته‌ایم این ظرفیت‌ها را به سرمایه گذاران بشناسانیم.
در استان سمنان ۶۲۰ پروانه بهره برداری دارای اعتبار با ظرفیت اسمی حدود ۲۲ میلیون تن وجود دارد
علی تشنه دل رئیس سازمان صمت استان سمنان نیز درباره داشته های معدنی و قابل سرمایه گذاری استان به خبرنگار بازار، می گوید: ۶۳۲ معدن در استان دارای پروانه بهره برداری در استان وجود دارد که توان خوب اقتصادی و اشتغال را به استان سمنان بخشیده اند و در راستای بهره برداری کیفی از آنها حمایت های دولتی صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه بیش از ۶۰۰ میلیون تن ذخیر قطعی در معادن استان سمنان وجود دارد، بیان کرد: احیای معادن راکد و فعال سازی معادن غیرفعال با کمک های حوزه زمین شناسی در سطح استان سمنان در دستور کار قرار دارد اما ضرورت دارد که پهنه های زمین شناسی در اختیار کارشناسان سازمان صمت استان سمنان قرار گیرد. همچنین طرح آمایش نیز در کنار توسعه زیرساخت های معدنی و صنعتی و همچنین تهیه سند تفکیکی اشتغال و بهره برداری از پروژه های صنعتی و معدنی از دیگر اقداماتی که برای توسعه اقتصادی استان در بخش های مرتبط با صمت صورت خواهد گرفت.
مهمترین موانع پیش رو
یک کارشناس اقتصادی درباره این موضوع به بازار می‌گوید: معادن استان سمنان در واقع دارای دو مشکل عدیده هستند نخست خود صنعت معدن و تجارت و بروکراسی و مسائلی که در کل مراجع اداری برای معادن پدید می‌آورد و دوم عدم برند سازی و معرفی زیرساخت‌ها و توان استان سمنان در بخش‌های معدنی که البته این مورد نیز می‌بایست توسط دستگاه‌های اجرایی صورت گیرد اما شاهد تحقق آن نیستیم.
حمید رضا محمدی با بیان اینکه یکی از مهمترین موانع سرمایه گذاری و توسعه معادن استان سمنان بروکراسی پیچیده و طولانی است که سبب می‌شود یک سرمایه گذار برای استعلام آب و گاز ماه‌ها معطل شود، گفت: در این بروکراسی حتی مشخص نیست که بالاخره یک سرمایه گذار می‌تواند مجوزهای لازم را از محیط زیست و منابع طبیعی دریافت کند یا خیر؛
وی که از فعالان بخش معدن استان سمنان نیز محسوب می‌شود، افزود: در بروکراسی کند استان سمنان امکان دارد تا پس از دریافت استعلام‌ها نیز حیطه معدنی خود را دستخوش تغییراتی ببیند همانطور که در یکی از معادن بخش طرود در شهرستان شاهرود چنین اتفاقی رخ داد و سرمایه گذار پس از مدت‌ها متوجه شد بخشی از حیطه معدنی است در محدوده محیط زیست قرار دارد در نتیجه اساس معدن با فقدان وجاهت اقتصادی روبرو شد تا سرمایه‌گذار رغبت خود را از دست بدهند.
نامه نگاری‌های طولانی
این کارشناس با بیان اینکه شاهد هستیم که برای یک مجوز ساده باید ماه‌ها نامه‌نگاری کرد و دست آخر هم نمی‌توان دریافت که بالاخره این معدن زیرساخت‌های مورد نیاز را دریافت می‌کند یا خیر، گفت: اینها از جمله موانع توسعه سرمایه گذاری بخش معدن در استان هستند.
دیگر تولیدکننده بخش معدنی استان سمنان که سابقاً در این راه فعالیت داشته و امروز در رسته دیگری مشغول به کار است به خبرنگار بازار، می‌گوید: امروز شاهد هستیم که نشست‌های شورای معادن دیر به دیر برگزار شده و در نتیجه سرمایه گذار ممکن است مدت‌ها معطل شود که لحاظ اقتصادی به او ضرباتی وارد می‌سازد.
حسین صائمی بیان کرد: از جمله دیگر مشکلات معادن استان سمنان می‌توان به عدم توسعه متوازن اشاره کرد برای مثال معادن فلزی در شهر استان توسعه پیدا نکردند در نتیجه نتوانستیم شاهد بهره برداری خوب اقتصادی از این معادن باشیم در حالی که در بخش دیگری از استان تمام تمرکز مسئولان بر روی یک معدن خاص است.
امروز شاهد هستیم که نشست‌های شورای معادن دیر به دیر برگزار شده و در نتیجه سرمایه گذار ممکن است مدت‌ها معطل شود که لحاظ اقتصادی به او ضرباتی وارد می‌سازد
وی افزود: از دیگر مشکلات معادن استان سمنان می‌توان به وجود افراد نااهل در بخش سرمایه‌گذاری اشاره کرد افرادی که به صورت قولنامه‌ای معدن می‌خرند تا وام آن را دریافت و در شاهرود و سمنان آپارتمان بسازند در نتیجه یک معدن مثلاً در میامی طی پنج سال نه بار به فروش رسیده است این نشان می‌دهد که افراد خریدار معدن به همه چیز فکر می‌کنند جز تولید و اشتغال‌زایی؛ در نتیجه نظارتی هم بر روی واگذاری معادن وجود ندارد تا اهلیت سرمایه گذار مشخص شود.
جلوی نااهلان را باید گرفت
این فعال اقتصادی در پاسخ به این سوال که باید در این زمینه چه اقدامی کرد؟ می‌گوید: شورای معادن استان می‌بایست الزاماتی را برای واگذاری معادن در نظر بگیرد و برای مثال تا زمانی که معدن تولید نکرده به آن تسهیلات ندهد تا دولت بتواند جلوی ورود سو استفاده گران را به حوزه سرمایه‌گذاری معدنی استان بگیرند.
نکته مهم در زمینه معادن استان سمنان این است که این زیرساخت‌های اقتصادی و تولیدی ۳۴ درصد اشتغال استان سمنان را به خود اختصاص داده‌اند در نتیجه سرمایه گذاری بر روی آنها می‌تواند نتایج بسیار خوب اقتصادی را نصیب استان کند از این بابت است که معادن در این استان مستعد، اهمیت می‌یابند.
اشتغال و سرمایه گذاری در معادن حمایت می شود
استاندار سمنان در این باره به بازار، گفت: دو موضوع در خصوص معادن استان سمنان مد نظر است نخست اینکه قانون یک درصد معادن برای مکانی که معدن ها در آن حضور دارد می بایست لحاظ شود تا شاهد توسعه منطقه های معدنی استان سمنان باشیم و دوم اینکه معادن فعال می بایست از نیروی کار بومی استان استفاده کنند تا از مقوله اشتغال زایی بومی نیز بهره مند شویم.
سید محمد رضا هاشمی درباره ظرفیت های معدنی استان نیز، توضیح داد: همانطور که سابقاً هم اعلام کرده ایم در راستای حمایت از تولید متعهد می شویم که هیچ واحد تولیدی چه در بخش معدن و چه صنعت راکد نشود لذا همه تلاش مان را به کار می گیریم تا بتوانیم از ظرفیت های معدنی استان بهره مند شویم.
وی با بیان اینکه پنج هزار و ۳۹۰ واحد اقتصادی، سه هزار واحد کشاورزی و ۶۰۰ واحد معدنی در استان سمنان وجود دارد که ظرفیت های بسیار خوبی برای توسعه محسوب می شوند، ابراز کرد: از هرگونه سرمایه گذاری نیز در استان حمایت می شود چرا که معادن یکی از هشت اولویت توسعه استان در رویه اقتصادی است. از سوی دیگر باید گفت استخراج سالانه بیش از ۲۱ میلیون تن انواع مواد معدنی در استان یک ظرفیت عظیم برای توسعه است که قطعاً باید شرایط سرمایه گذاری در آن تسهیل شود.
ظرفیت‌های معدنی استان سمنان
سخنان استاندار سمنان نشان از تغییر رویه های موجود در خصوص معادن استان دارد اما این روند جدید نیازمند زمان است حال آنکه هنوز مشکلات زیادی در بهره برداری درست از معادن سر راه قرار دارد آنطور که کارشناس اقتصادی درباره این موضوع به خبرنگار بازار، می‌گوید: اگر بتوانیم معادن استان را فعال کنیم خواهیم دید که از اشتغال‌زایی خوبی بهره مند خواهیم شد و درآمدهای استان نیز افزایش چشم‌گیری خواهد یافت اما برای نیل به این هدف باید زیرساخت‌ها را نیز مهیا کرد برای مثال امروز مشکل بزرگ معادن استان گاز، آب، راه مواصلاتی و دسترسی و … است که دولت باید در این زمینه تسهیلات خوبی را برای سرمایه گذاران قائل شود.
مشکل بزرگ معادن استان گاز، آب، راه مواصلاتی و دسترسی و … است
سیدرضا طباطبایی با بیان اینکه در صورتی که بتوانیم معادن بوکسیت، کرومیت، سیلیس، مس و پتاس و … را فعال‌تر کنیم برابر بودجه کل عمرانی استان سمنان در یک سال درآمد ماهانه از معادن استان ایجاد خواهیم کرد، بیان داشت: موضوعی که مسئولان باید به آن دقت نظر بیشتری داشته باشند این است که ما نتوانسته‌ایم در بخش تأمین زیرساخت‌های معدنی و صنعتی موفق عمل کنیم و در نتیجه سرمایه گذار وقتی نمی‌داند که حتی آب و گاز به معدن او می دهند یا خیر، چرا باید استان‌هایی مانند خراسان جنوبی، یزد و کرمان و.. را رها کرده و به استان سمنان بیاید؟
در نهایت باید گفت سه محور مهم شامل بروکراسی پیچیده عدم برند سازی معادن استان سمنان و همچنین فقدان زیرساخت‌های آب، گاز و برق و … از جمله مهمترین محورهای مشکلات معادن استان سمنان در بخش سرمایه گذاری جدید محسوب می‌شود معادنی که بسیاری شان در سال‌های اخیر به دست نااهلانی افتاد که فقط از وام آن استفاده کردند و با آن خانه ساختند و پول دار شدند اما فرزندان این استان برای اشتغال باید راه استان‌های مجاور را بگیرند. در نهایت باید دید دولت سیزدهم آیا می‌تواند این رویه را اصلاح کند؟
نظر شما