اولویت‌ها و چالش‌های یک مدیرکل در «گلستانِ» تجارت الکترونیک

الهام رئوفی فر؛ بازار: ارسال مرسوله از جایی به جای دیگر در تاریخ کشورمان از دیرباز بوده است. تا جاییکه به گفته برخی منابع به دوره هخامنشان برمی گردد که در آن زمان از چاپار برای جابجایی کالا و اطلاعات استفاده می شد و تاکنون نیز این روند جابه جایی، البته با امکانات و تجهیزات به روزتری ادامه دارد.

خوشبختانه پست امروزه تنها ارسال نامه و محصولات را انجام نمی دهد بلکه در تبلیغ کالا و معرفی آن به مخاطبان هم ورود پیدا کرده است. موضوعی که اداره کل پست استان گلستان در آن رتبه برتر را کسب کرده و از سایر استانها پیشی گرفته است. مهرداد جلالی مدیرکل پست استان در این گفتگو برایمان از پیشرفت های خدمات پستی و توسعه تجارت الکترونیک در گلستان می گوید. با ما تا پایان این گفتگو همراه باشید.

* در ابتدا درباره فعالیت اداره پست در چند سال اخیر و چگونگی روند رشد چشمگیر این اداره توضیح دهید.
در شش سال گذشته خدمات پستی استان بسیار اندک بود تا جاییکه جایگاه استان در کشوربین ۶رتبه ۲۶ تا ۳۰ کشوری بود اما تغییر رویکرد هدفمند تجارت الکترونیک باعث شد تا فروشگاه های زیادی در استان گلستان ساماندهی شوند و از طرفی فروشگاه های جدید هم ایجاد شود. ضمن اینکه  برای اولین بار در کشور کار گروه تجارت الکترونیک در استان با دستگاه هایی نظیر میراث فرهنگی، فنی و حرفه ای، دانشگاه علمی کاربردی، جهاد دانشگاهی، پارک علمی و فن آوری، صنعت و معدن و اداره کل ارتباطات و فن آوری اطلاعات تشکیل شد.

تغییر رویکرد هدفمند تجارت الکترونیک باعث شد تا فروشگاه های زیادی در استان گلستان ساماندهی شوند و از طرفی فروشگاه های جدید هم ایجاد شود

در این کارگروه، اطلاعات جامعه هدف به اداره پست داده می شود. به عنوان مثال  در حوزه میراث کسانی آن دسته از صنایع دستی خانگی که برای فروش محصول با مشکل مواجه بودند به اداره پست معرفی می شودو یا در فنی و حرفه ای آن دسته از افرادی که در حوزه تجارت الکترونیک و فروش آموزش دیدند به اداره پست معرفی می شدند. همچنین اداره کل کمیته امداد هم جزو کارگروه تجارت الکترونیک بود که اطلاعات جامعه هدف را به اداره پست می داد تا در حوزه بازار فروش از آنها استفاده شود و اداره پست هم با توانمندسازی این جامعه هدف و ایجاد وب سایت و شبکه مجازی به تمامی این بخش ها آموزش می دهد.

برای توسعه تمامی این روندی که توضیح داده شد تلاشمان به استفاده از متخصصان و بازاریابان مجرب بود که با این تعداد فروشگاه ها و فروش محصولات تولید کنندگان افزایش یافت و باعث شد تا اداره پست استان در حوزه تجارت الکترونیک رتبه برتر کشور را کسب کند تا جاییکه در حال حاضر در بخش تعداد تولید محصولات پستی، گلستان در رتبه هفتم پس از استان های تهران، گیلان، خراسان رضوی، البرز، فارس و اصفهان قرار بگیرد.

* آیا خدمات در مناطق روستایی به خصوص روستاهای دوردست هم به خوبی انجام می شود؟
شبکه ارتباطی و ناوگان پست در کشور، شبکه مویرگی است براین اساس هر مرسوله ای که دریافت می شود باید به شهر و یا حتی روستای دور درست در استانی دیگر ارسال شود. به عنوان مثال در شهرستان مراوه تپه و روستاهای آن تولید صنایع دستی بسیار زیاد است و تمامی خدمات پستی برای این منطقه به خوبی انجام می شود؛

براساس همین خدمات گلستان در مجموعه شرکت ملی پست سرآمد شناخته شده است. چراکه پیش از این گلستانی ها، از خارج استان محصولات مورد نیاز خود را خریداری می کردند درحالیکه اکنون مردم سایر استان ها، از گلستان خرید می کنند و این باعث سرازیر شدن پول به استان می شود که تنها علت این اتفاق فرخنده را می توان هم افزایی بین دستگاه ها عنوان کرد.

لازم به ذکر است به جز صنایع دستی گلستان، محصولاتی مثل گیاهان دارویی، کیف و کفش تولیدی، ترشیجات و سایرمحصولات خوراکی به مجموعه کسب و کارهای اینترنتی استان اضافه شده است موضوعی که پیشرفت استان را در بخش تجارت الکترونیک به دنبال داشت چراکه در گذشته فروش کالا به صورت نمایشگاهی و دست فروشی بود در حالیکه اکنون هر تولید کننده در خانه محصولات خود را به راحتی عرضه کرده و به فروش می رساند.

* با این روند ارسال محصولات روزانه چه میزان افزایش داشته است؟
در گذشته روزانه یک کامیونت ارسال داشتیم ولی الان روزانه بیش از ۶ کامیونت ارسال داریم. اگر به تعداد هم بخواهم برایتان بگویم در سال گذشته یک میلیون و ۵۰۰ هزار بسته ارسال داشتیم و این ارسالی ها تا الان نزدیک دو برابر عدد سال گذشته شده است. از طرفی این نکته را هم بگویم که بیشترین تراکنش برای پوشاک، کیف و کفش و محصولات خوراکی است.  

پیش از این گلستانی ها، از خارج استان محصولات مورد نیاز خود را خریداری می کردند درحالیکه اکنون مردم سایر استان ها، از گلستان خرید می کنند و این باعث سرازیر شدن پول به استان می شود

یکی دیگراز اتفاقات خوبی که در استان رخ داد تولید کارتون پستی بود زیرا در گذشته این کارتون ها در تهران تولید می شد اما الان در استان تولید می شود. احداث و فعالیت کارخانه کارتون سازی در استان یکی دیگر از ره آوردهای توسعه تجارت الکترونیکی در استان بوده است.

* چه اقداماتی در روستاها برای توسعه تجارت الکترونیک انجام شده است؟
با تبلیغ در روستاها برای تولید کنندگان رغبت ایجاد کردیم به عنوان مثال در روستاها با شناسایی فعالان و افراد مستعد با دهیاران در این رابطه صحبت کردیم تا کسانی که در حوزه کسب و کار اینترنتی هستند دور هم جمع شوند برنامه گلستان این است که تا یک سال آینده تجارت الکترونیک نزدیک به ۴۰ درصد رشد کند چراکه تولید و ظرفیت استان خیلی خوب است و خیلی ها در روستاها تولید صنایع دستی دارند و هنوز نمی دانند چگونه کالای خود را عرضه کنند. به همین خاطر سایتی را با نام روستابازار راه اندازی کردیم. در این سایت روستائیان می توانند کالاهای خود را به فروش برسانند.

این وب سرویسی که اداره پست در حوزه کسب و کار ایجاد کرده، بسیار ساده است؛ به محض خرید کالا از طریق خریدار، یک بارکد پستی تولید می شود که قابل پیگیری است. خوشبختانه کسب و کار اینترنتی نه تنها در حوزه پست بلکه در صنوف مختلف هم اشتغال ایجاد کرده است.

برنامه گلستان این است که تا یک سال آینده تجارت الکترونیک نزدیک به ۴۰ درصد رشد کند چراکه تولید و ظرفیت استان خیلی خوب است

جدای از روستاها یک تفاهم نامه ای با اداره زندان ها منعقد کردیم که در آن تولیدات زندانیان از طریق همیت تجارت الکترونیک به فروش می رسد که به این ترتیب سود حاصل ار فروش کالا به زندانی و خانواده زندانیان می رسد. در گذشته بسیاری از محصولات تولیدی به دلیل واسطه گری، با قیمتی بسیار پائین به فروش می رفت در حالیکه با راه اندازی کسب و کار اینترنتی تولیدکنندگان کالای خود را با قیمتی مناسب به خریداران عرضه می کنند.

* برنامه ای برای فروش فرش های مرغوب استان گلستان دارید؟
بله. یکی از اقدامات کارگروه تجارت الکترونیک حمایت از تولید کنندگان است؛ این موقعیت برای آنها ایجاد شده و می توانند محصولات خود را بدون واسطه به فروش برسانند. هدف این کارگروه اشتغال ثابت و پایداری برای تولیدکنندگان است تاجاییکه ما تعرفه پستی مرسولات را رقمی پائین در نظر گرفتیم که برای عزیران تولیدکننده رغبت بیشتری ایجاد شود.

* چه تعداد نیرو به صورت مستقیم و غیر مستقیم مشغول به کار هستند؟
در گلستان ۳۰۰ نیرو در اداره پست داریم که ازین تعداد۸۰ نفر در بخش غیردولتی فعال هستند. همچنین ۲۰۰ نفر در دفاتر پیشخوان و ۳۵۰ نفر در دفاتر ICT روستایی کار می کنند. ان شالله با ظرفیت سازی بیشتر و توان بیشتری که دستگاه های دولتی می توانند بگذارند اشتغال از این تعداد هم بیشتر خواهد شد.

یک نکته دیگر را بگویم که مجموعه اداره پست جزو نیروهایی بودند که در ایام کرونا بدون تعطیلی و بی وقفه مشغول خدمت رسانی به شهروندان بودند. در زمانیکه بسیاری از سازمان ها به واسطه محدودیت تردد با دورکاری در سازمان کمرنگتر بودند، مجموعه اداره پست استان حتی در روزهای نوروز و تعطیلات رسمی مشغول خدمت رسانی به مردم بودند و حتی در گلستان یکی از کارکنان براثر ابتلا به کرونا از دست دادیم.