بازار؛ گروه بین الملل: خبرگزاری آناتولی ترکیه چند روز پیش در خبری اعلام کرد، ایران قرار است مذاکرات خود را با قدرت‌های جهانی در وین درباره احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ از سر بگیرد، زیرا روند بازنگری دورهای قبلی مذاکرات در حال پایان یافتن است.
از سوی دیگر اعلام شده که روز پنجشنبه ۲۹ مهرماه نشستی در بروکسل در خصوص احیای برجام برگزار می شود. یک نماینده مجلس ایران روز یکشنبه پس از نشست غیرعلنی نمایندگان با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه گفت که مذاکرات نیمه‌کاره تهران با کشورهای باقی‌مانده در برجام درباره راه‌های احیای این توافق روز پنجشنبه از سر گرفته می‌شود.
خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع داخلی در ایران گزارش داد که احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز محل از سرگیری مذاکرات هسته‌ای را بروکسل ذکر کرده است. تهران و قدرت‌های جهانی تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران در حال مذاکره برای احیای برجام در وین بودند.
ایران و آمریکا در جریان این مذاکرات به طور غیرمستقیم و با واسطه طرف‌های باقی‌مانده در برجام با یکدیگر گفتگو می‌کردند.
این در حالی است که طرف امریکایی توپ را در زمین ایران انداخته و مکرر هشدار می دهد که زمان برای احیای برجام در حال پایان یافتن است. «تونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا حتی هشدار داده ممکن است در سایه پیشرفت ایران در زمینه هسته ای، برجام دیگر کارایی نداشته باشد.
ایران نیز به دنبال این است که تحریمهای دوره ترامپ همه تحت هر عنوان و برچسبی برچیده شود. چرا که ترامپ برخی از تحریمهای ایران را از ذیل عنوان هسته ای به عناوین دیگری چون مبارزه با تروریسم، سلاحهای کشتار جمعی، نقض حقوق بشر و ... تغییر داده است.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای از دانشگاه پرینستون است.
کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*یک رسانه ترکیه ای اخیرا اعلام کرده که مذاکرات احیای برجام اواخر ماه اکتبر مجددا آغاز می شود. ارزیابی شما از مواضع طرفین با آغاز دور جدید گفتگوها چیست؟ آیا همان روند قبلی ادامه پیدا خواهد کرد؟
به سختی می توان به چیزی در سیاست یا سیاست های هر دو طرف اشاره کرد که نشان دهنده مسیر جدیدی در این بن بست باشد. بنابراین، تداوم روندی که ما شاهد آن بوده ایم، احتمالاً امن ترین شرط است، حداقل با توجه به مواضعی که طرفین در آغاز هر دور جدید از مذاکرات اتخاذ می کنند. پیشرفت بستگی به امتیازات و درک متقابلی دارد که در طول مذاکرات حاصل شده باشد تا بتوان از آن سخن گفت.
*دولت رئیسی اعلام کرده که آمریکا باید تحریمها را بردارد و مذاکرات باید نتایج ملموسی داشته باشد. این در حالی است که تاکنون امریکا اعلام کرده تحریمها ناسازگار با برجام را لغو خواهد کرد. به نظر شما رویکرد امریکا به تحریمها در دور جدید مذاکرات تغییر خواهد کرد؟
دولت بایدن هنوز در نظر دارد که امتیازات زیادی به ایران بدهد ولی با محدودیت های سیاسی روبرو است. بدون شک مقامات دولتی متوجه هستند که در صورت پیشرفت، باید در مورد تحریم ها انعطاف نشان دهند. اگر آنها لغو تحریم های اضافی را در نظر داشته باشند، احتمالاً بیشتر منتظر می مانند تا طرفین به میز مذاکره بازگردند. آنها انتظار اقدام متقابل از سوی ایران را خواهند داشت، بنابراین به نظر نمی رسد که آمریکا یک طرفه امتیاز داده است.
*امریکا اخیرا تحریمهای شرکت ماموت و زیر مجموعه های آن را لغو کرد. این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
دولت ایالات متحده ممکن است این را به عنوان یک حسن نیت، با هدف بهبود فضا و جو در دور بعدی مذاکرات، در نظر گرفته باشد. من انتظار ندارم چنین حرکات بیشتری در غیاب تحرک ایران انجام شود.
*ایران اعلام کرده که ادامه مذاکرات تحت نظر وزارت خارجه دنبال خواهد شد. این در حالی بود که قبلا زمزمه هایی مبنی بر انتقال مذاکرات به شورای عالی امنیت ملی ایران مطرح شده بود. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
بیشتر ناظران این را به عنوان یک نشانه خوش بینانه تلقی می کنند، عمدتا به این دلیل که تصور می شود نفوذ محافظه کاران رادیکال در شورای عالی امنیت ملی ایران بیشتر از وزارت خارجه است. با این حال، رویکرد وزیر خارجه فعلی را نمی توان با رویکرد وزیر قبلی خود یکسان دانست. علاوه بر این، موقعیت مذاکره کننده ایران بیش از هر چیز بر اساس آنچه رهبر عالی ایران قابل قبول می داند، صرف نظر از این که چه نمایندگی متولی انجام مذاکرات است، شکل خواهد گرفت.
*با توجه به روند کنونی، ارزیابی شما از مذاکرات احیای برجام چیست؟
هر دو طرف هنوز به درستی دلایل خوبی برای بازگشت به پایبندی به برجام می بینند. بنابراین تمایل برای احیای برجام وجود دارد. اما با استفاده ناکارآمد از زمان تا کنون و محدودیت های سیاسی که تندروها در هر دو طرف تحمیل می کنند، بر این اساس شانس رسیدن به توافق خیلی بالا هم نیست.
نظر شما