افغانستان نقطه اتصال چین به خاورمیانه از طریق ایران است

بازار؛ گروه بین الملل: طی روزهای گذشته شاهد سیطره طالبان در افغانستان و حضور در ارگ ریاست جمهوری این کشور بودیم. کابل برخلاف ارزیابی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا خیلی سریع سقوط کرد و سخنگوی طالبان از پایان جنگ در افغانستان خبر داد.

در حالی که طالبان وعهده تشکیل دولت فراگیر داده بود اما ترکیب دولت اعلام شده نشان از واقعیت دیگری داشت. طالبان اعلام کرده این دولت موقت است و نباید آنرا نهایی قلمداد کرد.

از سوی دیگر با قدرت یابی مجدد طالبان در افغانستان بحث همکاری های منطقه ای مطرح شده است. یکی از مباحث مطرح برای ایران، چگونگی تداوم همکاری با دولت طلبان در خصوص مسیرهای ترنزیتی منطقه است. یکی از مسیرهای مهم در این خصوص پروژه «یک کمربند-یک جاده» است که می تواند چین را از افغانستان به ایران و خاورمیانه متصل کند.

در خصوص این موضوع و تأثیر بر روابط افغانستان با کشورهای منطقه خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.

«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.

مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.

پل پیلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای از دانشگاه پرینستون است.

کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».

در حال حاضر چین اعلام کرده حاضر به سرمایه گذاری در افغانستان برای توسعه این کشور است. افغانستان به لحاظ ژئوپلیتیک چه اهمیتی برای گسترش پروژه «یک کمربند-یک جاده» دارد؟ گفته می شود چین قادر خواهد بود تا از طریق افغانستان به ایران و خاورمیانه متصل شود. نظر شما چیست؟
به دلایل ساده جغرافیایی، افغانستان واقعاً عاملی است برای آرزوهای چین برای ابتکار «یک کمربند- یک جاده».

از جنبه جغرافیایی، افغانستان در جایگاه ویژه ای برای چین قرار دارد و می تواند نقطه اتصال چین به خاورمیانه از طریق ایران باشد.

تداوم ناامنی در افغانستان ممکن است اجرای بسیاری از برنامه های چین برای استفاده از خاک افغانستان را به تاخیر بیندازد. در حال حاضر ایران و چین نگرانی های مشترکی در افغانستان تحت کنترل طالبان دارند.

هم ایران و هم چین نگران امنیت مرزهای مشترک با افغانستان تحت کنترل طالبان هستند. از سوی دیگر دولت افغانستان تحت کنترل طالبان هم چندان دستانش باز نیست و به ایران و چین و حمایتهای آنها نیاز دارد.

از سوی دیگر پاکستان که از متحدان نزدیک چین است روابط نزدیکی با طالبان دارد. این موضوع نیز برای چین حائز اهمیت است.

حضور طالبان در قدرت منافع چه کشورهایی را تامین و منافع چه کشورهایی را به خطر می اندازد؟ با توجه به اینکه تندروهای جناح نظامی طالبان مناصب کلیدی دولت موقت را اشغال کرده‌اند. مثلا اثری از شیعیان در این کابینه نیست و قاری فصیح‌الدین، فرمانده ارتش طالبان که وابستگی دیرین با جنبش اسلامی ترکستان شرقی دارد و پکن این جنبش را به ارتکاب حملات تروریستی در ایالت شین‌جیانگ متهم می‌کند نیز در این کابینه موقت حضور دارد.
شاید تنها کشوری که پیروزی طالبان را برای خود یک پیروزی تلقی می کند، پاکستان است. با توجه به روابط طولانی و کمک طالبان افغانستان به عنوان یکی از راه های تضمین افغانستان به عنوان «عمق استراتژیک» خود در هنگام مقابله با هند.

اما حتی پاکستان نیز باید با توجه به مشکلاتی که شورشیان اسلام گرا در شمال غرب خود با آن مواجه شده اند، در مورد پیامدهای منفی احتمالی در قلمرو خود نگران باشد. اکثر کشورهای دیگر از جمله چین و ایران دلایلی برای نگرانی در مورد مشکلاتی که ممکن است از طریق مرزها صادر شود دارند که برای خود آنها یک مشکل امنیتی خواهد بود.

بیشتر بستگی به این دارد که جنگ داخلی در افغانستان ادامه یابد یا از طرف دیگر، آیا طالبان به اندازه کافی قدرت خود را تقویت می کند تا جنگ اساساً به پایان برسد. برای اکثر کشورهای همسایه، ناامنی مرتبط با ادامه جنگ در افغانستان احتمالاً بدتر از تصرف خود طالبان است.