بازار؛ گروه بین الملل: رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید تهران دسترسی بازرسان به مراکز مرتبط هسته‌ای را به شدت محدود کرده و به پرسش‌ها پیرامون کشف آثار اورانیوم در سه محل اعلام نشده جواب نمی‌دهد.
گروسی گفته که فعالیت‌های آژانس به کمترین حد خود از زمان توافق هسته‌ای رسیده است. او افزوده که نگرانی‌های فزاینده‌ای نسبت به فعالیت سایت‌های اعلام نشده ایران وجود دارد و تهران باید هر چه زودتر به پرسش‌ها پاسخ دهد.
این در حالی است که «کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان های بین المللی در وین، در واکنش به انتشار گزارشات برجامی و پادمانی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته است: تمامی فعالیت های هسته ای ایران، از جمله غنی سازی در سطوح مختلف و تولید فلز اورانیوم، در چارچوب حقوق هسته ای ایران تحت معاهده عدم اشاعه صورت می گیرند و کاملاً همراستا با تعهدات پادمانی ایران انجام می شوند.
وی گفته است از آنجا که سایر طرف ها به تعهدات خود تحت توافق هسته ای در حوزه رفع تحریم عمل نکردند و سیاست اعمال تحریم های غیرقانونی و یکجانبه آمریکا نیز ادامه دارد، هیچ کس نمی تواند توقف این فعالیت ها را در چارچوب این توافق از ایران طلب کند. ثبت داده های فراتر از پادمان فقط برای سه ماه با آژانس تفاهم شده بود و مبنای آن نیز کاملاً سیاسی بوده است، موضوعی که نه حقی برای آژانس ایجاد می کند و نه تکلیفی برای ایران.
وی تأکید کرده است که صرفاً چهار موضوع پادمانی بین ایران و آژانس وجود دارد که مربوط به حدود دو دهه قبل می باشند و ایران تاکنون، تعاملات مناسب و سازنده ای را درخصوص آن ها با آژانس، با هدف حل و فصل این موضوعات، به عمل آورده است.
برخی استدلال می کنند که گزارش آتی آژانس تعیین مذاکرات هسته ای با ایران را مشخص خواهد ساخت. نظر به اهمیت این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
انتصار از کارشناسان مطرح مسائل هسته ای ایران است و کتاب «توافق هسته‌ای ایران» را به همراه «کاوه افراسیابی» در خصوص مسائل هسته ای ایران به نگارش درآورده است. این کتاب از سوی انتشارات «رومن و لیتل‌فید» چاپ شده است.
*رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است به طور فزاینده‌ای نگران هستم که مسائل مربوط به سایت‌های اعلام نشده، حل نشده باقی بماند و ایران باید آنها را هر چه سریع‌تر حل کند. اظهارات گروسی را قبل از نشست مهم آینده آژانس درباره ایران چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این اظهارات به معنای گزارش منفی آژانس درباره ایران خواهد بود؟
«رافائل گروسی» ید طولایی در دو پهلو حرف زدن دارد. در مورد مسائل هسته ای ایران او همواره یکی به نعل میزند یکی به میخ. ولی به نظر می رسد که آژانس قصد دارد گزارشی دو پهلو که طرف غربی بتواند از آن در جهت سیاست «فشار حداکثری» خود در مورد ایران استفاده کند تهیه کند. من فکر میکنم که نقاط منفی گزارش آینده آژانس خیلی بیشتر از نقاط مثبت آن برای ایران باشد.
*نشست آتی آژانس حائز اهمیت است و گزارش منفی درباره برنامه هسته ای ایران ممکن است تهران را از دادن امتیاز برای احیای برجام دلسرد کند. ارزیابی شما چیست؟
الان زمان آن رسیده است که ایران تصمیم قاطعی در مورد برجام بگیرد. مذاکره برجامی بیش از آنچه که انتظار میرفت طولانی و فرسایشی شده است.
برای ایران باید روشن شده باشد که آمریکا به تعهدات برجامی خود بر نخواهد گشت و در بهترین شرایط برخی از تحریمها را تعلیق خواهد کرد و آنهم در صورتی که بتواند از ایران امتیازاتی در مورد مسائل دفاعی و موشکی کشور بگیرد.
یعنی همان برنامه نسیه دادن و نقد گرفتن را دنبال خواهد کرد. حالا باید دید که دولت آقای رئیسی برنامه ای متفاوت از دولت روحانی در مورد برجام دارد و در عمل چگونه مقابل غرب مقاومت خواهد کرد.
*آژانس اعلام کرده است «وظایف نظارتی اش در ایران» به طور جدی تضعیف شده است. به نظر می رسد منظور آژانس، عدم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران باشد. با توجه به اینکه نظارتهای فراپادمانی آژانس از ایران ناشی از برجام بود و این توافق هم عملا از بین رفته است و ایران در قالب NPT و پادمانها با آژانس همکاری دارد، این نگرانی چه منطقی دارد؟
از همان اول برجام، هدف طرف غربی این بود که اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران را از داوطلبانه به تعهدی قانونی و دائمی تبدیل کند و نظارتهای فراپادمانی آژانس از ایران را گسترش دهد بدون اجرای تعهدات برجامی خودش.
نگرانیها و انتظارات غربیها در این مورد منطقی نیست مگر اینکه بخواهیم در چارچوب قلدری بین المللی به آن نگاه کنیم.
*ایران اخیرا در مواضع خود از تمایل برای احیای برجام و تداوم مذاکرات هسته ای سخن گفته است. با توجه به این موضوع اینده مذاکرات هسته ای را با توجه به شرایط کنونی چگونه پیش بینی می کنید؟
ایران و آمریکا در سال ۲۰۱۵ انتظارات مختلفی از برجام داشتند، هدف ایران رفع برخی از تحریمهای آمریکا، بخصوص تحریمهای ثانوی، علیه ایران بود. هدف آمریکا استفاده از تحریمها برای گرفتن امتیازات هسته ای و غیر هسته ای از ایران بود.
یعنی آمریکا برجام را به عنوان قدم اولی برای مقابله با ایران و تضعیف قدرت دفاعی ایران میدانست در صورتیکه ایران برجام را به عنوان قراردادی قانونی برای رفع دائمی برخی از تحریمهای آمریکا حساب می کرد. تا کنون تغییری در دیدگاه برجامی دو طرف ایجاد نشده است. آینده برجام به باز کردن گره کور مذاکرات بستگی دارد.
نظر شما