کرونا بازنگری در ساختار نمایشگاه های تجاری را اجباری کرد

علی رجب زاده؛ بازار: برای برون رفت از بحرانی مانند بحران جهانی کرونا راه حلی کوتاه و میانبر وجود ندارد، اما ظهور این پدیده فرصتی ایجاد می کند که استراتژیست های این صنعت ،لایه های ساختاری آن را مورد هدف و بازنگری قرار دهند.

در یک نگاه کلی می توان نتیجه گرفت که برای فائق آمدن بر شـرایط کرونا و برگزاری رویدادهای تجاری علاوه بر آنکه نیاز به تغییرات در محیط های نمایشگاهی و پروتکلهای بهداشتی است، اصلاحاتی اساسی در ساختار برگزاری رویدادها نیز اجتناب ناپذیر اســت.

ظهور عصر مصرف گرایی و رشد چشم گیر تکنولوژی و تولید کالاهای جدید و تنوع این محصولات و در پی آن رقابت شدید در بازار، صنعت نمایشگاه را به بستری مناسب برای معرفی کالا و خدمات از سوی ارائه کنندگان آنها تبدیل کرده است.

نمایشگاه ها فرصتی برای دیده شدن است و فعالان نمایشگاهی در ایران در تلاشند که اهمیت و ضرورت نقش نمایشگاهها در توسعه تجارت و صادرات را به سیاستگذاران بخش دولتی ، آنچنان که شایسته و بایسته است نشان دهند .

یکی از مهمترین مطالبات این حوزه صنعتی شدن آن است که فعالان آن سالها است برای رسیدن به این مقوله مهم تلاش کرده اند و تا کنون بی نتیجه مانده است.

اضافه شدن نام صنعت به نمایشگاه بسیاری ازمشکلات پیش روی برگزار کنندگان رویداد های نمایشگاهی را برطرف خواهد کرد.و نکته مهم بعدی تشکلی فراگیر مانند اتحادیه یا کانون سراسری است که خود به تنهایی می تواند از موازی کاریها بکاهد و بازویی توانمند در اجرای سیاستهای توسعه تجاری و صادراتی کشور باشد.

در دوران پاندمی کرونا جامعه نمایشگاهیان با تعطیل کردن فضاهای فیزیکی و ارائه دادن خدمات به صورت مجازی نشان دادند که سلامت مردم و مشارکت کنندگان در اولویت قرار دارد و همچنان که اهالی این صنعت خود را سربازان توسعه تجارت می دانند پیش از آنکه به مسائل انتفاعی خویش بیاندیشند، اولویت را بر منافع اقتصادی کشور و سلامت افراد جامعه قرار دادند، که این خود به تنهایی، صنعت نمایشگاهی و دست اندرکاران آن را متحمل خسارات زیادی کرده است.

همچنان که برگزاری رویدادهای نمایشگاهی در چند ماهی که شرایط بحران کرونا فروکش کرده بود، آن هم در مقیاس کوچک و به صورت فوق تخصصی، که قاعدتا به لحاظ اقتصادی برای برگزارکنندگان آن دستاوردی نداشته است، نشان داد که متولیان بخش نمایشگاهی و فعالان آن به چیزی فراتر از منافع خود می اندیشند.

امروزه نمایشـگاه ها به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تجاری در توسـعه اقتصـاد پایدار و همچنین یکی از ارکان مهم توسـعه کسـب و کار شناخته می شوند.

نمایشگاه های تجاری که شکل امروزی خود را تقریباً در همان فرمت اکسپو سال 1851 کریستال پالاس لندن حفظ کرده اند، با توجه به تغییر ذائقه مردم در فرهنگ های مختلف و تنوع محصــولات و افزایش تقاضــا برای کالاهای مصــرفی خدمات متنوع، در این ســال ها رونق بسیار خوبی داشته است.

این رونق باعث به وجود آمدن مشاغل مستقیم یا غیر مستقیم با برگزاری نمایشگاه ها بوده است و حتی این تأثیر بر حوزه های دیگر مانند حمل و نقل، هتلینگ و صنعت چاپ و در حالت کلی در درآمد ناخالص ملی ملموس و قابل مشاهده است.

متولیان برگزاری نمایشگاه ها ، بحرانهای مختلفی مانند جنگ، تحریمهای اقتصادی، نوسانات بازارهای مالی و امثال آن را درگذر تقریبا دو قرن تجربه کرده اند و هر بار به نحوی از آن عبور کرده اند و این بار با بحران کرونا مواجه شده اند.اما آیا بحرانها توانسته اند بر شاکله صنعت نمایشگاهی و سیاستگذاری های آن تأثیر بگذارند و این تأثیرات تا چه حد بوده است؟

بررسی رفتاری رویدادهای تجاری، نشان از تأثیرپذیری اقتصاد نمایشگاه از بحران ها دارد که میزان این تأثیرپذیری نسبت مستقیمی با عمق بحران ها دارد.

نکته مشخص این است که در مدیریت بحران استراتژی های تدوینی کارآمد نخواهند بود و عامل تعیین کننده در عبور از این بحرانها، استراتژی های تکوینی و یا پدیدار شونده است.

این رویکرد با گذر از برخی مفاهیم و معیارهای سنتی همراه خواهد بود که می تواند پارادایم های موجود در صنعت نمایشگاهی را تغییر دهد.

نمی توان ابعاد و تبعات بحران کرونا را بر رفتار مصــرف کنندگان نمایشــگاهی یعنی مشــارکت کنندگان و بازدید کنندگان به صورت دقیق مشخص کرد.

بنابراین به صورت فوری نمی توان الگوریتمی را تجویز کرد و حتی پس از رفع شدن این بحران، برخی از عادتها و ترسها باقی خواهند ماند و احتمالاً رعیت فاصله گذاری های اجتماعی یکی از آنها خواهد بود.

بنابراین باید برخی از معیارهای نمایشگاهی را بررسی و دوباره تعریف کرد، زیرا که پس ازکرونا شاید ازدحام های نمایشگاهی نشان از مقبولیت آن رویداد نباشد و الگوها یا پارادایم هایی که در کسب و کار نمایشگاهی وجود دارد باید مورد تجدید نظر کلی قرار بگیرند.

در برخی موارد مفاهیم باید باز تعریف شوند و برای بازدید کنندگان  وضعیت برگزاری نمایشگاه ها از نو تعریف شوند و معیارها فقط بر اساس متراژ پر شده نمایشگاهها متمرکز نگردد.

در این راستا و با تغییر فرمتهای رویدادهای تجاری در تعداد، زمان و مکان موضـوعات نمایشـگاه ها مدیریت و برنامه ریزی لازم اسـت که در همه موارد بالا، موارد غیر ضـروری از پیکره نمایشگاه ها حذف می شوند و در این شرایط محیط برای برگزاری رویدادهای تجاری مناسبتر خواهد شد.