بازار; گروه بورس رمزارزها: سرمایه‌گذاران، فعالان و کارآفرینان حوزه بلاکچین ایران و محصولات استارتاپی مثل پلتفرم‌های بومی خدمات و معاملات ارزهای دیجیتال نقش موثری در توسعه «اقتصاد امن» در زمینه رمزارزها در کشور را دارند؛ اما دولت چه برنامه‌ای برای حفظ سرمایه‌های ملی و انسانی این حوزه دارد؟ آن هم در حالی که فضای پر از اتهام، برچسب، تشویش اذهان و تلاش در ایحاد فضای ملتهب امنیتی و ... همه اینها نخبگان و سرمایه‌ها را فراری می‌دهند!
در حالی که در سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها هستیم، «اقتصاد امن» در چنین شرایطی از مهمترین نیازهای کشور در مقطع کنونی به حساب می‌آید، اما بعضی از فعالیت‌ها در حال رخ دادن است که از روی سهو یا عمدی، امنیت فضای کسب‌وکاری دانش‌بنیان و فناوری‌محور حوزه بلاکچین کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
پلتفرم‌های معتبر و بومی خدمات و معاملات رمزارز ایرانی مثل اکسکوینو، نوبیتکس، والکس، اکسیر و چند صرافی دیگر و کارآفرینان و سرمایه‌گذاران ایرانی حوزه ارز دیجیتال و فناوری بلاکچین با تاثیرگذاری روی چند فاکتور اصلی، نقش ویژه‌ای در توسعه و شکوفایی اقتصادی ایران دارند؛ اما به شکل مشکوکی بر سر راه فعالیت آنها به جای مانع‌زدایی، موانعی عجیب قرار داده می‌شود و مدام در معرض اتهامات متعدد هستند.
حفظ و حمایت ظرفیت‌های انسانی
رهبر انقلاب در سخنرانی نوروزی امسال (۱۴۰۰ شمسی) خطاب به ملت ایران با اشاره به نامگذاری سال جدید تحت عنوان «سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها»، یکی از مهمترین فعالیت‌ها را حفظ نیروی انسانی می‌داند:
«همین حالا کارشناسان بانک جهانی -که این دیگر حرف ما نیست؛ حرف اقتصاددانان معروف و در واقع درجه‌ی یک دنیا است که کارشناس بانک جهانی هستند- می‌گویند که اقتصاد ایران در میان اقتصادهای برتر دنیا در رتبه‌ی هجدهم است؛ یعنی از دویست و خُرده‌ای کشورِ دنیا ما هجدهمین اقتصاد هستیم، [آن هم] در حال فعلی با وجود تحریم و مشکلات فراوانی که وجود دارد. آنها می‌گویند اگر از ظرفیّتهای استفاده‌نشده -که حالا اشاره میکنم به بعضی از آن ظرفیّت‌ها- استفاده بشود، اقتصاد ایران شش رتبه بالاتر می‌آید و به رتبه دوازدهم میرسد. این خیلی چیز مهمّی است. با هشتاد و چند میلیون جمعیّت، با وجود این همه مشکلاتی که دیگران بر ما تحمیل میکنند -تحریم و امثال اینها- کشور بحمدالله زنده است، سرِ پا است، هجدهمین اقتصاد برتر دنیا است. این چیز کمی نیست؛ این را بایستی توجّه داشت.
امّا حالا ظرفیّتهایی که در این گزارش بانک جهانی وجود دارد و آنچه اینها می گویند، دو نوع ظرفیّت است: یکی ظرفیّتهای سرزمینی است، یکی ظرفیّتهای انسانی است.
ظرفیّتهای نیروی انسانی، عبارت است از جمعیّت در سنّ کار. ببینید؛ به برکت ازدیاد نسلی که در [دهه‌ی] ۶۰ اتّفاق افتاد که یک عدّه‌ای داد و فریادشان بلند بود که چرا داریم نسل را بی‌رویّه زیاد می کنیم، امروز همان‌ها جوان‌هایی هستند که وارد بازار کار شده‌اند؛ یعنی کشور، کشور جوان است، نیروی کار فراوانی وجود دارد که می‌توانند وارد بازار کار بشوند؛ [باید] بتوانیم نیروی در سنّ کار و دارای تحصیلات را فعّال کنیم؛ با این گستره عجیب تحصیلات دانشگاهیِ ما، با این همه دانشجو و فارغ‌التّحصیلی که ما داشتیم که موجب شده است که عمده نسل جوان ما فارغ‌التّحصیل و تحصیل‌کرده و باسواد و توانای کار باشند.»
اشتغال‌زایی موتور محرک پیشرفت و توسعه اقتصادی هر جامعه است، اما نسل جوان در ایران این روزها با معضل بیکاری دست‌وپنجه نرم میکنند. اینجاست که یکی از مهمترین ویژگی‌های استارتاپ‌ها و پلتفرم‌های حوزه بلاکچین خودنمایی می‌کند. در حقیقت کسب‌وکارهای نوپای خدمات و معاملات رمزارز به پویایی اقتصاد و به تبع آن اشتغال‌زایی تخصصی کمک فراوانی میکنند. کارآفرینی، جوهره این نوع از کسب‌وکار است. آنها با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید نیز سبب توزیع بهتر ثروت در جامعه می‌شوند.
مضافا اینکه هدف این نوع استارتاپ‌ها صرفا ایجاد اشتغال در ابعاد کوچک نیست و با هدف ارتقای کیفیت آموزش نیروهای بومی کار در راستای رشد طولانی‌مدت و وسیع به کارآفرینی و ایجاد شغل در ایران می‌پردازند.
آنها که سرمایه‌ها را حفظ کردند؛ آنها که نکردند!
در حالی که در سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها قرار داریم، عده‌ای به بهانه و انگیزه رقابت‌های اقتصادی، به جای تلاش در ایجاد شرایط امن اقتصادی، در فضای مجازی سعی دارند فضای اقتصاد دانش‌بنیان و فناوری‌محور حوزه بلاکچین را ملتهب کنند و با تشویش و ارائه اطلاعات نادرست، بهترین ظرفیت‌های توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارزهای دیجیتال و بلاکچین را ملتهبانه به سوی دره نابودی هدایت میکنند.
اما اکنون به اعتراف بسیاری از کارشناسان برجسته، توسعه اکوسیستم کسب و کارهای ارزهای دیجیتال نه تنها در حفظ سرمایه‌های ملی و نخبگان این حوزه در کشور به شدت تاثیر داشته است، بلکه می‌تواند زیرساخت‌های دانش‌بنیان این حوزه را در داخل کشور توسعه دهد.
در چنین شرایطی چطور می‌توان نقش مهمترین کسب‌وکارهای کاملا بومی این حوزه مثل اکسکوینو، نوبیتکس، والکس، اکسیر و ... و سایر بازیگران مرتبط را نادیده گرفت؟ مانع‌تراشی، اتهام و برچسب به دلیل اطلاعات ناقص، تشویش و ایجاد فضای ملتهب علیه اینها که با سرمایه‌های داخلی کارآفرینانه باعث ایجاد اشتغال و حفظ و بقای نخبگان در داخل کشور شده‌اند چه نتیجه‌ای در بر داشته یا خواهد داشت؟
در فضای ملتهب پر از اتهام و برچسب چطور انتظار داریم سرمایه‌های داخلی و خارجی به سمت کارآفرینی و توسعه اقتصادی دانش‌بنیان و فناوری محور هدایت شود؟ یا چطور می‌خواهیم نخبگان را حفظ کنیم؟
چرا اقتصاد امن در سال مانع‌زدایی‌ها مهم است؟
حُسن کلیدی اقتصاد امن این است که تحقق آن به هزینه‌های هنگفت برای احداث زیرساخت‌ها نیاز ندارد بلکه به اصلاح رفتارها نیاز دارد. اگر مسئولان اجرایی، قضائی، تقنینی و انتظامی، شرایط اقتصاد امن را محقق کنند، کارآفرینان بالقوه ایرانی به میدان می‌آیند و هم برای کشور، زیرساخت‌های اقتصادی خواهند ساخت و هم با تولید و صادرات محصولات دانش‌بنیان، رفاه و ثروت را نصیب هم‌میهنان خود خواهند کرد.
بر همین اساس رهبر انقلاب صبح روز سوم آبان ١٣٩٦ در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش فرمودند: «امروز یکی از مسائل مهم کشور، اقتصاد و معیشت مردم است. مشکل تاریخی ما وابستگی اقتصاد به نفت است؛ این موجب شده در همه دوران‌ها دغدغه امنیت اقتصادی داشته باشیم. قیمت نفت کم شد، زیاد شد، وقتی همه‌چیز بر محور نفت می‌چرخد، اقتصاد ناامن است؛ اقتصاد هم باید امن شود.»
در علم اقتصاد متعارف، امنیت اقتصادی بیشتر به برقراری نظم بین عوامل اساسی تهیه مایحتاج معیشتی انسان یعنی منابع اولیه، تولید، توزیع کار و درآمد اعضای جامعه، به‌طوری که نیازهای ضروری آنها تأمین شود و آنها از فقدان و یا حتی احتمال فقدان این ضروریات احساس خطر ننموده و آرامش و آسایش آنها سلب نگردد، اطلاق می‌گردد؛ اما مراد از اقتصاد امن مفهومی فراگیرتر از امنیت اقتصادی است. مراد از اقتصاد امن، اقتصادی است که علاوه بر موارد فوق، در برابر تکانه‌های داخلی و خارجی مستحکم بوده و توان تاب‌آوری بالایی داشته باشد؛ به بیان ساده اقتصادی که در اثر تغییرات گوناگون داخلی و خارجی تأثیر زیادی نپذیرد و مانند یک کشتی در اقیانوس متلاطم اقتصاد جهانی با قدرت به مسیر خود با حفظ تعادلش ادامه دهد. این مفهوم قرابت بالایی با اقتصاد مقاومتی دارد و می‌توان گفت که نسخه مطلوب اقتصاد مقاومتی است.
در زمینه اقتصاد مقاومتی نقش فعالان و کارآفرینان کسب‌وکارهای نوپا بسیار تاثیرگذار است و برای رسیدن به اقتصاد امن به نظر میرسد باید از فعالان زیست‌بوم استارتادی و کسب و کارهای بومی حمایت همه‌جانبه ملی و فراملی صورت پذیرید. کسب‌وکارهای نوپا و فعالان و کارآفرینان حوزه رمزارز، در چندسال اخیر دستاوردهای اقتصادی قابل توجهی را برای جمهوری اسلامی ایران رقم زده‌اند و گام‌های بسیار مهمی در استقلال اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری جوانان و نخبگان برداشته‌اند. آنها را فراری ندهیم.
نظر شما