پارچه پلی‌پروپیلن چیست؟

به گزارش بازار، پارچه پلی‌پروپیلن (PPZ۳۰S) اصطلاحی است که برای توصیف هر محصول نساجی استفاده می‌شود که از پلیمر پروپیلن (PP۵۱۰L) ترموپلاستیک ساخته شده باشد. این نوع پلاستیک بخشی از گروه پلی‌الفین است و غیر قطبی و تا حدودی بلوری است. در کنار پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن دومین پلاستیک متداول در جهان است که بیشتر در تولید بسته‌بندی، نی و انواع کالاهای مصرفی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این نوع پلاستیک در ابتدا توسط شرکت آمریکایی فیلیپس پترولیوم در سال ۱۹۵۱ تولید شد. شیمی‌دانان رابرت بنکس و جی پل هوگان ابتدا در تلاش برای تهیه بنزین از پروپیلن بودند و به‌طور تصادفی پلی‌پروپیلن را ایجاد کردند. در حالی‌که این آزمایش یک شکست تلقی می‌شد، به سرعت مشخص شد که این ترکیب جدید در بسیاری از کاربردها توانایی هم ترازی با پلی‌اتیلن را داراست.
در سال ۱۹۵۴، جولیو ناتا، شیمی‌دان ایتالیایی و همکار آلمانی وی موفق شدند این ماده را به پلیمر ایزوتاکتیک تبدیل کنند و شرکت ایتالیایی مونتکاتینی به سرعت تولید این ماده را برای استفاده تجاری و مصرفی آغاز کرد.

پلی پروپیلن Z۳۰S  در ابتدا با نام “Moplen” به بازار عرضه شد و این نام هنوز یک مارک تجاری ثبت شده در شرکت LyondellBasell برای این محصول است. با این حال، نام اختصار یافته “پلی‌پرو” برای این دسته از مواد رایج‌تر است.

با محبوبیت بیشتر استفاده از پلی‌پروپیلن در تعدادی از کاربردهای مصرفی و صنعتی، به تدریج کشف شد که این نوع پلاستیک به‌عنوان پارچه نیز پتانسیل نشان می‌دهد. پارچه پلی‌پروپیلن پارچه‌ای غیربافته است، به این معنی که مستقیماً از ماده‌ای ساخته می‌شود و نیازی به چرخش بافت ندارد. مزیت اصلی پلی‌پروپیلن به‌عنوان یک پارچه، توانایی انتقال رطوبت آن است. این منسوجات نمی‌توانند رطوبت را جذب کنند، در نتیجه رطوبت کاملاً از پارچه پلی‌پروپیلن عبور می‌کند.

این ویژگی باعث می‌شود رطوبت ناشی از پوشیدن لباس پلی‌پروپیلن خیلی سریعتر از لباس پوشیده شده برای حفظ رطوبت تبخیر شود. بنابراین، این پارچه در منسوجاتی که با پوست در تماس زیادی هستند محبوب است. با این حال، پلی‌پرو در استفاده برای لباس زیر، قابلیت زیادی در جذب و حفظ بالایی بوی بدن دارد و همچنین در دمای نسبتاً پایین ذوب می‌شود. پارچه پلی‌پروپلی مذاب می‌تواند باعث سوختگی جدی شود و همین مسئله باعث می‌شود که شستن این پارچه در دمای بالا غیرممکن باشد.

پارچه پلی‌پرو یکی از سبک‌ترین الیاف مصنوعی موجود است و در برابر اکثر اسیدها و مواد قلیایی مقاومت فوق‌العاده‌ای دارد. علاوه بر این، رسانایی گرمایی این ماده نسبت به اکثر الیافهای مصنوعی کمتر است، به این معنی که برای استفاده در هوای سرد مناسب است.

علاوه بر این، این پارچه در برابر سایش، حشرات و آفات بسیار مقاوم است. به دلیل کیفیت قابل توجه ترموپلاستی، دستیابی به اشکال مختلف پلاستیک پلی‌پروپیلن به آسانی از طریق فرآیند ذوب امکان‌پذیر است. این پلاستیک همچنین در برابر ترک‌خوردگی در مقابل فشار حساس نیست.

با این حال، رنگرزی پلی‌پرو پس از تولید به سختی امکان‌پذیر است و همچنین فرم‌دهی این پارچه به بافت‌های مختلف نیز دشوار است. این پارچه نسبت به UV حساس است و به خوبی به لاتکس یا اپوکسی نمی‌چسبد. مانند سایر پارچه‌های مصنوعی، پارچه پلی‌پرو نیز تأثیر منفی زیادی بر محیط زیست دارد.

از پارچه پلی‌پرو معمولاً در لباس‌هایی که در آن‌ها انتقال رطوبت فاکتور مهمی است استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، از این نوع پلاستیک معمولاً برای تهیه ورق‌های بالایی پوشک استفاده می‌شود که از اجزای تشکیل‌دهنده پوشک است و تماس مستقیم با پوست دارند. با استفاده از پلی‌پروپیلن در توتلید پوشک، اطمینان حاصل می‌شود که هیچ رطوبتی در تماس با پوست کودک باقی نخواهد ماند.

خصوصیات انتقال‌دهنده رطوبت این پارچه منسوج غیر بافته شده، از آن پارچه‌ای محبوب برای تجهیزات دمای هوای سرد ساخته است. به عنوان مثال، این منسوج برای ساخت لباس زیر و زیر پیراهن مورد استفاده قرار گرفت که در اولین نسل سیستم لباس هوای سرد و گسترده ارتش ایالات متحده (ECWCS) استفاده شد. مشخص شد که لباس‌های ساخته شده از این پارچه باعث راحتی آسایش سربازان در شرایط آب و هوای سرد می‌شود، اما مشکلات پارچه‌های پلی‌پروپیلن باعث شده است که ارتش ایالات متحده برای سیستم‌های نسل دوم و نسل سوم ECWCS  خود به پلی‌استر روی بیاورد.

در برخی موارد، ممکن است از پارچه پلی‌پرو برای ساخت لباس ورزشی نیز استفاده شود، اما تعدادی از مشکلات مربوط به این نوع پلاستیک باعث محبوبیت نسخه‌های جدیدتر پلی‌استر برای این کاربرد شده است. در حالی‌که خاصیت انتقال رطوبت این پارچه برای لباس‌های ورزشی بسیار مطلوب است، اما عدم توانایی شستشوی این پارچه با آب گرم، حذف بو از لباس‌های ورزشی پلی‌پروپیلن را دشوار می‌کند. علاوه بر این، حساسیت این منسوجات در برابر آسیب اشعه ماورا بنفش، آن را برای هر نوع لباس بیرونی انتخابی ضعیف می‌کند.

فراتر از دنیای پوشاک، از پلاستیک پلی‌ پروپیلن PP۵۵۰J در هزاران زمینه مختلف استفاده می‌شود. یکی از معروف‌ترین کاربردهای این ماده نی  نوشیدنی است. از این پلاستیک برای تهیه طناب پلی پروپیلن C۳۰S، برچسب مواد غذایی، بسته‌بندی مواد غذایی، عینک آفتابی و انواع مختلف کیسه‌ها نیز استفاده می‌شود.