بازار؛ گروه خودرو: پای حمل و نقل در جاده‌های کشور لنگ می‌زند؛ هر روز خبرهایی از گوشه و کنار در خصوص افزایش قیمت تا کمبود لوازم مصرفی مورد نیاز کامیون‌داران در بازار به گوش می‌رسد. یک روز روغن موتور گران می‌شود، روز دیگر این محصول از بازار پر می‌زند و کمبود ایجاد می‌شود. ظاهر تایرهای زیر کامیون‌ها که اغلب با ترک‌های عمیق و بیرون زدگی نخ‌ها همراه هستند نیز خود گواه قیمت و نحوه تامین این محصول هست.
حالا در این بحبوحه خبر افزایش رسمی ۴۱ درصدی روغن موتور هم مزید بر علت شده و وضعیت را بدتر کرده است؛ قیمتی که به رغم افزایش قابل توجه آن هنوز از سوی تولیدکنندگان روانکارها مقبول واقع نشده و آن‌ها معتقدند باید ۷۸ درصد افزایش می‌یافت تا تولید را به صرفه کند. اما در این میان که قیمت روغن موتور سر به فلک کشیده خبری مبنی بر افزایش تولید ۲۰ درصدی تایرهای سنگین به گوش می‌رسد. محصولی که تا همین چند وقت با این پرسش همراه بود که آیا تولیدکنندگان داخلی می‌توانند نیاز بخش حمل و نقل جاده‌ای را به لحاظ کمی و کیفی تامین کنند یا نه؟
برای بررسی موارد فوق و تاثیر آن بر حمل و نقل جاده‌ای به سراغ «احمد کریمی» دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون داران کشور رفتیم که گفت و گوی خبرگزاری «بازار» با وی را در ادامه می خوانیم.
* یک هفته‌ای از افزایش قیمت ۴۱ درصدی روغن موتور در بازار می‌گذرد؛ با توجه به اینکه پیش از این افزایش قیمت شاهد کمبود این روانکار در بازار بودیم آیا گرانی طی این مدت سبب بالا رفتن عرضه محصول به بازار شده؟ این افزایش قیمت چه تاثیری بر روی حمل و نقل جاده ای می گذارد؟
سال گذشته هم شاهد گرانی روغن موتور در بازار بودیم؛ به رغم اینکه ادعا می‌شد با افزایش قیمت معضل کمبود بازار برطرف شود اما بعد از مدتی تولیدکنندگان مدعی شدند که میزان بالارفتن قیمت کافی نبوده و کمبودهای ایجاد شده ناشی از نبود صرفه اقتصادی برای تولید است.
این درحالی است که موضوع در کمیته پایش در حضور اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، مسئولان سازمان حمایت از مصرف کنندگان و نماینده‌ای از تولیدکنندگان مورد بررسی قرار گرفته بود و در آن جلسات گفته شده بود که اگر افزایش قیمت اعمال شود به طور حتم هیچ کمبودی در بازار شاهد نخواهیم بود. به همان مقدار که افزایش قیمت درخواست شده بود بهای روانکارها بالا رفت اما باز هم کمبود به قوت خود باقی ماند. علت را بررسی کردند، تولیدکنندگان گفتند کم افزایش قیمت داشته ایم! در صورتی که همان موقع هم همان میزان مد نظر افزایش قیمت داشتیم.
همین الان هم که قیمت روانکارها بالا رفته، بحث سر این بود که ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته باشیم اما تولیدکنندگان مخالفت کردند و گفتند امکان اینکه با ۱۰ درصد افزایش قیمت تولید را ادامه دهیم وجود ندارد بنابراین با افزایش ۴۱ درصد قیمت‌ها موافقت و این موضوع تصویب شد.
برخی از شرکت های تولید کننده تبدیل به دلال شده اند و مواد اولیه را از وزارت نفت می‌گیرند و بدون اینکه هیچ ارزش افزوده ای ایجاد کنند، آن را به صورت خام به کشورهای دیگر صادر و سود هنگفتی از آن می‌برند
* با این تفاسیر به نظرتان با افزایش ۴۱ درصدی قیمت روغن موتور کمبودها در بازار مرتفع می شود؟
متاسفانه دقیقا همان زمان که عنوان شد ۴۱ درصد به قیمت روغن موتور اضافه می شود باز هم تولیدکنندگان گفتند این میزان کم است. شاید این سوال مطرح شود که چرا باز هم این افزایش قیمت مورد توجه تولیدکنندگان نیست؟ به خاطر اینکه اگر همچنان در بازار با کمبود روغن مواجه شدیم بگویند مبلغی که اضافه شده کم بوده است.
البته مساله مقدار افزایش قیمت محصول در بازار نیست؛ چرا؟ به خاطر اینکه برخی از شرکت های تولید کننده تبدیل به دلال شده اند و مواد اولیه را وزارت نفت می‌گیرند و بدون اینکه هیچ ارزش افزوده ای ایجاد کنند، آن را به صورت خام به کشورهای دیگر صادر کنند و سود هنگفتی از آن می‌برند. بنابراین این موضوع که صرفه اقتصادی ندارد درست نیست اما چون صرفه اقتصادی صادرات این ماده سود بیشتری دارد توجهی به نیاز و تامین نیاز داخلی نمی کنند. در صورتی که آن‌ها وظیفه دارند اول نیاز داخل را تامین کنند و اگر مازاد داشتند اقدام به صادرات کنند. چون الان صادرات صرفه اقتصادی خیلی خوب و سود زیادی دارد و نیازی به زحمت خاصی ندارد در زمان افزایش نرخ نیز این موضوع را به نحوی مطرح می کنند که اگر باز به صادراتشان ادامه دادند و بازار با بحران و کمبود مواجه شد علت را افزایش قیمت کم عنوان کنند.
* با این شرایط به نظرتان همین الان افزایش قیمتی که اعمال شده نیازهای مالی تولیدکنندگان را پاسخگو است و عدم صرفه اقتصادی و تولید روانکارهای برای داخل کشور بهانه ای بیش نیست؟
بله، همین حالا با افزایش قیمتی که اعمال شده تولید برای این تولیدکنندگان صرفه اقتصادی دارد اما در مقایسه با صادرات سود کمتری را نصیب آن‌ها می کند، بنابراین تمایلی به عرضه محصول در بازار نیست.
البته مشکلات به همین جا منتهی نمی شود و الان روغن موتور به صورت رسمی افزایش قیمت دارد، در سایر کالا و خدمات بخش حمل و نقل جاده ای نیز افزایش قیمت داشته ایم. تصور می کنید در بحث لاستیک که ارز آن از دولتی به نیمایی تغییر یافت صرفه اقتصادی برای واردکنندگان وجود ندارد؟ همین دیروز با مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت تماس گرفتم و اطلاع دادم که از همین الان برای قیمت لاستیک و میزان تامین آن تا دو ماه نگران آینده هستم؛ چرا که از همین الان قیمت ها سرسام آور بالا رفته است.
افزایش تولید ۲۰ درصدی لاستیک در داخل کشور یا بالا رفتن ثبت سفارش واردکنندگان و رفع مشکلات بازار شعاری است که می‌دهند. باید دید آیا لاستیک مورد نیاز کامیون داران در بازار موجود است یا نه؟ همچنین باید ببینیم قیمتی که این محصول در بازار دارد منطقی و درست هست یا نه؟
* الان ادعا می شود که تولید لاستیک سنگین ۲۰ درصد افزایش یافته است! یعنی این افزایش تولید دردی از بازار دوا نمی کند؟
افزایش تولید ۲۰ درصدی لاستیک در داخل کشور یا بالا رفتن ثبت سفارش واردکنندگان و رفع مشکلات بازار شعاری است که می‌دهند. بنابراین باید واقعیت‌ها را در بازار جستجو کرد و دید آیا لاستیک مورد نیاز کامیون داران در بازار موجود است یا نه؟ همچنین باید ببینیم قیمتی که این محصول در بازار است منطقی و درست هست یا نه؟
* در خصوص قیمت و عرضه محصول به بازار مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حمایت از مصرف کنندگان نظارتی ندارند؟
متاسفانه باید بگوییم مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حمایت رها هستند و کاری انجام نمی دهند. با این حال امیدواریم در دولت آینده این شرایط تغییر کند. چون اگر بخواهد به این شکل ادامه یابد، اگر سازمان حمایت از مصرف کنندگان نباشد بازار بهتر مدیریت می شود. یعنی معتقدم این سازمان حمایت یک سازمان ناکارآمد است که تاکنون نتوانسته نظارتی داشته باشد و هر کسی هر اقدامی می خواهد انجام می دهد.
وزارت صمت هم کنترل چندانی بر روی بازار ندارد اما در هر صورت خواه یا ناخواه وقتی نرخ کالا و خدمات در بخش حمل و نقل افزایش می یابد دیگر آن صرفه اقتصادی که باید حمل و نقل داشته باشد از دست می دهد، کما اینکه چندین سال است که درگیر این ماجرا هستیم. سال های طولانی است که درگیر این موضوع هستیم که وقتی می بینیم هنوز کرایه حمل اضافه نشده متاسفانه با افزایش قیمت انواع کالا مواجه هستیم.
در بحث روغن موتور نیز با افزایش قیمت، رانندگان ناگزیر می شوند با تاخیر روغن را عوض کنند. ممکن است اگر این اتفاق رخ دهد آسیب به موتور برسد و یک هزینه سنگینی را روی دوش کامیون داران بگذارد، این ها همه اتفاق افتاده است. علاوه بر این ممکن است کامیون دار روغن تصفیه دوم استفاده کند که خیلی مورد اعتماد نیست. تمام این موارد این احتمال را قوت می دهند که هزینه های کامیون داران افزایش یابد.
* برخی مدعی می شوند که عدم افزایش قیمت روانکارها به مقداری که تولیدکنندگان درخواست داشتند باعث کاهش کیفیت شده است، این موضوع چقدر صحت دارد؟ آیا تاکنون در این خصوص گزارشی دریافت کرده اید؟
در خصوص کیفیت تاکنون گزارشی به ما منعکس نشده است. چهار شرکت تولیدکننده داخلی داریم که هرچند ممکن است برخی از آن‌ها محصولاتی را ارائه دهند که به لحاظ کیفی از ابتدا مورد مقبول کامیون‌داران نبوده باشد و تولیدات آن‌ها به همین شیوه هم ادامه یافته باشد اما طی این مدت گزارشی از کاهش کیفیت نداشته ایم.
۹۰ درصد از کامیون داران از روغن های داخلی استفاده می کنند و همین روغن های داخلی به خاطر فرسودگی اغلب ناوگان حمل و نقل تجاری مشکلات کامیون‌داران را برطرف می کند. اما در خصوص کامیون های جدید ممکن است نیاز به روغن موتورهای با کیفیت تر و بعضا خارجی باشد
* کارشناسان این حوزه معتقدند در حوزه لاستیک سنگین از برخی از تایرها نمی توان برای حمل بخصوص مواد اشتعال زا استفاده کرد، چون به لحاظ کیفی ممکن است منجر به حوادث بعضا تلخ جاده‌ای شوند و باید از برخی برندهای خاص خارجی بهره برد، در خصوص روغن موتور چه نظری دارید؟ کیفیت محصولات داخلی کفاف نیاز کامیون داران را می دهد؟
۱۰۰ درصد برخی از روغن های وارداتی بخصوص اروپایی از کیفیت بالاتری برخوردار هستند و از نظر میزان کیلومتری که می توان به آن اطمینان کرد قابل قیاس با روغن های داخلی نیست.
اما می توان گفت ۹۰ درصد از کامیون داران از روغن های داخلی استفاده می کنند و همین روغن های داخلی به خاطر فرسودگی اغلب ناوگان حمل و نقل تجاری مشکلات کامیون‌داران را برطرف می کند. اما در خصوص کامیون های جدید ممکن است نیاز به روغن موتورهای با کیفیت تر و بعضا خارجی باشد.
نظر شما