بازار؛ گروه صنعت: مدیریت واردات یک فرآیند بلندمدت است، مدیریت واردات به معنی وارد نکردن کالا و خدمات نیست بلکه به معنی تنظیم دقیق و کارشناسی واردات برای تامین نیازهای واقعی در داخل است.
مدیریت واردات بیشتر به برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی، نظارت و کنترل می‌پردازد. برای اعمال موفقیت آمیز مدیریت واردات، امور مرتبط به مدیریت واردات باید به ترتیبی منظم و هدفمند در قالب‌های مشخص و تعریف شده انجام پذیرد تا اثر بخشی آن قابل قبول بوده و کارآمدی خود را در تجارت خارجی کشور نشان دهد.
به گونه‌ای که مدیریت واردات در خدمت تولید، صنعت و صادرات باشد. البته اجرای چنین اقدامی مستلزم اشراف جامع و تخصص‌های متعدد است که وزارت صنعت، معدن و تجارت به خوبی از عهده آنها برآمده است.
واردات کالا و خدمات در اقتصاد ایران نقشی مهم در تداوم تولید، تنظیم بازار و صادرات کشور دارد. از این رو، امکان انجام واردات با سهولت بیشتر، هزینه‌های اقتصادی کشور را کاهش می‌دهد.
در جریان تشدید تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت، خدمات مرتبط با تجارت نیز کاهش زیادی یافت که نتیجه این تحریم‌ها کمبود ارز و افزایش نرخ آن، کاهش واردات، افزایش هزینه‌های معاملاتی کالاهای وارداتی، سخت شدن رویه ورود کالا به کشور و افزایش قیمت‌ها در بازار بود. نوسانات نرخ ارز را می‌توان پیامد مهم تحریم در کشور دانست.
بررسی آمار واردات کشور نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر با شروع سیاست مدیریت واردات در کشور، واردات کالاهای مصرفی و غیرضروری به کشور روندی نزولی داشته و واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای افزایش یافته است.
حرکت به سمت منطقی کردن واردات کشور و مدیریت بهینه آن، امری نیست که به یکباره بتوان انجام داد و نیازمند یک فرایند تدریجی و بلندمدت است که وزارت صنعت، معدن و تجارت با جدیت تمام و با اتخاذ سیاست محدودیت‌های استانداردی (ممنوعیت ورود کالاهای بی کیفیت) و اعمال سیاست‌های تعرفه‌ای در حال اجرای این سیاست است و در این زمینه موفقیت‌های زیادی بدست آورده است.
واردات سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ از لحاظ ارزشی به میزان ۱۱.۷ درصد کاهش یافته و به ۳۸.۸ میلیارد دلار رسیده است، تجزیه و تحلیل واردات سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد سهم کالاهای واسطه‌ای ۷۰ درصد، کالاهای سرمایه‌ای ۱۶ درصد و سهم کالاهای مصرفی ۱۴ درصد بوده است که گویای حرکت وزارت‌خانه به سمت کنترل واردات و واردات مدیریت شده (نوع کالای وارداتی) است.
اقدامات انجام شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص مدیریت واردات را می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود:
۱- بررسی تخصیص بهینه واردات کالاها، متناسب با نیازهای واقعی در داخل.
۲- الویت‌بندی واردات متناسب با نیازهای واقعی در بخش‌های مختلف اقتصادی در قالب مصارف (واردات کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای)
۳- تعدیل سیاست‌های ارزی و تعیین نرخ ارز مناسب در جهت مدیریت واردات.
۴- تعدیل سیاست‌های تعرفه‌ای و تعیین نرخ تعرفه مناسب در جهت مدیریت واردات.
۵- پیش‌بینی روند بازار داخلی و خارجی جهت اجتناب از آسیب پذیری از بحران‌ها (ذخیره سازی)
۶- اولویت‌بندی منابع مالی جهت تامین واردات.
*منصور عسگری عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
نظر شما