به گزارش بازار به نقل از بورس کالا، خاموشی‌های اخیر در ایران، این پرسش مهم را دوباره مطرح کرد که سایر کشورها چگونه توانسته‌اند بازار برق خود را متعادل کنند؟ کارشناسان معتقدند، اکثر کشورها با سپردن برق به سازوکارهای بازار سرمایه، روند عرضه مداوم با قیمت مناسب برق را تضمین کرده‌اند.
از سال ١٣٩١ بورس انرژی در کشور ما نیز راه‌اندازی شد تا بازار انرژی از سیطره دولت و روند قیمت گذاری خارج شده و به واسطه بورسی شدن برق، یک نظام شفاف و مدون برای کشف قیمت و مدیریت و تامین نیاز جامعه و صنایع و رشد سرمایه گذاری ها در صنعت برق کشور حاصل شود اما با وجود اقدامات زیاد صورت گرفته در بورس انرژی به دلیل نقش پررنگ دولت در بازارهای انرژی از جمله برق، کماکان چالش ها و محدودیت هایی در این صنعت وجود دارد که دنیا با بهره مندی از ظرفیت بورس ها و توجه به نظام بازار، این گره ها را باز کرده است.
براساس گزارش تخصصی بانک جهانی، موفقیت های بورس انرژی در اقتصادهای پیشرفته دنیا، کشورهای درحال‌توسعه را نیز برآن داشته تا با عرضه برق در بورس انرژی، به‌عنوان بخشی از بورس‌های کالایی، زمینه را برای مدیریت اصولی در این بازار فراهم کنند ولی قبل از این اقدام، ضروری است تا زیرساخت‌های لازم فراهم شود.
رموز چهارگانه موفقیت بورس‌های انرژی
طراحی موفق بازارهای انرژی برق مستلزم توجه به چهار اصل مهم است. اول اینکه مبادلات در این بازار باید به‌گونه‌ای باشد که فعالیت کارآمد و قابل‌اعتماد این بازار مهم را تضمین کند. این کارایی هم از نظر نحوه استفاده از منابع در تولید برق و هم از نظر نحوه مدیریت آن در دوره‌های پرمصرف اهمیت دارد. دوم اینکه طراحی بازار باید به‌گونه‌ای باشد که بخش تقاضای بازار هم بتواند در آن مشارکت زیادی داشته باشد. به تعبیر بهتر باید مشتریان بزرگ شبکه برق در بورس حضور فعال داشته باشند و مشتریان متوسط و کوچک، از طریق مشاهده مستمر تعرفه ها، اطلاعات دقیقی در مورد این بازار و نحوه عملکرد آن به دست آورند.
باید دسترسی آزادانه به شبکه برق از طریق بازسازی زیرساخت‌های آسیب‌دیده صنعت و از میان برداشتن موانع موجود برای ورود بازیگران مختلف به بازار و راه‌اندازی سیستم اجرایی بی‌طرفانه در بازار تأمین انرژی برق، تضمین شود. درنهایت برای اینکه این بازار، کارایی لازم را داشته باشد و بتواند نیازهای جامعه را برطرف کند، ضروری است تا چارچوبی مدون برای فعالیت آن تعریف شود تا تضمین کند ظرفیت عرضه این منبع مهم انرژی متناسب با نیازهای بازار است و هیچ محدودیتی برای مصرف‌کنندگان ایجاد نمی‌کند.
تضمین زنجیره عرضه برق
طبق این گزارش، در واقع، اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسئله در عرضه برق به بورس این است که زنجیره عرضه این کالای مهم تضمین شود و نظام قیمت‌گذاری این بازار روشن و شفاف شود. بازار باید به‌گونه‌ای فعالیت کند که فشاری به مصرف‌کنندگان نهایی وارد نشود، زیرا در دنیای امروز برق سهم مهمی در عملکرد صنایع و بخش‌های مختلف اقتصاد دارد و اختلال در این بازار می‌تواند زمینه را برای اختلال در کل اقتصاد و کاهش میزان درامد کشور فراهم کند.
شفافیت در نظام قیمت‌گذاری در بازار برق و اطلاع‌رسانی دقیق در مورد نحوه عملکرد این بازار، می‌تواند بستر را برای جذب سرمایه‌های کافی و سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساختی این صنعت فراهم کند تا ظرفیت تولید برق، درگذر زمان افزایش یابد و نیازهای کشور تأمین شود.
نظر شما