بازار؛ گروه استانها: خاموشی‌های مداوم که حالا از حوصله شهروندان سر رفته و بسیاری از صنایع در خراسان رضوی را به دلیل خاموشی خط تولید سرگردان کرده است این روزها به مباحث داغ روز تبدیل‌شده است.
این خاموشی‌ها که رد پای آن از زمستان گذشته تا امروز ادامه دارد تاکنون حرف‌وحدیث‌های فراوانی به همراه داشته و گمانه‌زنی‌های متعددی را به میان آورده است.
در فضای مجازی برخی بر روی رمز ارزها مانور می‌دهند و برخی پای تحریم‌ها و نبود قطعات را به میان می‌کشند و برخی هم ادعای غفلت از سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند، در همین راستا به‌منظور بررسی دلایل کاهش برق با تنی چند از صاحب‌نظران در این حوزه طی میزگردی به بحث و گفت‌وگو نشستیم.
کمبود برق
رئیس کمیسیون سرمایه اتاق بازرگانی مشهد در این رابطه اظهار می‌کند: در کشور هرسال شاهد افزایش میزان مصرف برق هستیم اما این در حالی است که به‌جای افزایش تولید توان برق اما با کاهش تولید مواجه هستیم.
علی چمنیان در این رابطه به ما می‌گوید: متأسفانه از سال گذشته تاکنون تولید برق از ۵۸ هزار مگاوات به ۵۴ هزار مگاوات کاهش داشته است و ما به‌جای اینکه سالانه ۱۰ درصد افزایش تولید داشته باشیم اما ۵ درصد نیز کاهش داشتیم!
وی بابیان اینکه تولید و توسعه نیروگاه‌ها در این حوزه به‌درستی مدیریت نشده از آن غفلت کردیم به ما می گوید: در حال حاضر واقعیت این است که کمبود برق‌داریم و حتی اگر رمز ارز و گرمای هوا را هم از آن فاکتور بگیریم واقعیت این است که با کمبود برق آن به میزان ۴ هزار مگاوات روبرو هستیم.
چمنیان اذعان می‌کند: واقعیت این است که دلیل اصلی وضعیت کنونی برق، فعالیت دستگاه‌های استخراج رمز ارز یا افزایش دمای هوا نیست، بلکه کاهش تولید و عدم برنامه‌ریزی برای افزایش آن است.
وی خصوصی شدن بخش تولید برق را یکی از مشکلات پیش‌آمده دانسته و گفت: در یک سال گذشته ارزش سهام شرکت‌های خصوصی ۱۰۰ درصد افزایش داشت که در حال حاضر به ۲۵ درصد رسیده است.
رئیس کمیسیون سرمایه اتاق بازرگانی مشهد ادامه می دهد: سریع‌ترین راه افزایش سود در نیروگاه‌ها کاهش هزینه‌های نگهداری است وقتی چنین شرایطی باشد و کسی هم نظارتی بر این داستان نداشته باشد این‌چنین ظرفیت تولید با کاهش روبه‌رو می‌شود.
بی‌رغبتی برای سرمایه‌گذاری
عضو هیئت‌مدیره شرکت اطلس افروز شرق یکی از پیمانکاران صنعت برق که در خراسان رضوی تا خاک افغانستان در حوزه ساخت دو نصب دکل‌های برق خدمت می‌کند در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: متأسفانه بسیاری از مطالبات پیمانکاران در این صنعت پرداخت‌نشده و لذا انگیزه کار و سرمایه‌گذاری در این صنعت به حداقل رسیده است.
مژگان نوعی خبازان که پیش‌ازاین تعداد دو پروژه در کشور افغانستان را به ثمررسانده ست در این رابطه توضیح می‌دهد: کارشناسان ما زمان بسیاری را برای ارائه خدمات فنی مهندسی صرف کردند اما نتیجه آن برای شرکت ما چندان خوشایند نبود.
وی با اشاره به اینکه امسال این پروژه به اتمام رسید و شبکه‌های ۲۰ کیلووات و فشارقوی برای افغانستان نصب و تحویل‌شده است اظهار می‌کند: این در حالی است که مطالبات ما هنوز پرداخت‌نشده و لذا نوسان قیمت‌ها و عدم پرداخت مطالبات ادامه کار را برای تمامی پیمانکاران سخت کرده است.
متأسفانه طلب پیمانکاران و تولیدکنندگان برق پرداخت‌نشده و با توجه به قیمت اندک برق، توجیهی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود ندارد لذا نتیجه این می‌شود که خروجی این صنعت، نمی‌تواند نیاز جامعه را تأمین کند
عضو اتاق بازرگانی مشهد به ما می‌گوید: به‌عنوان پیمانکار شرکت برق مطالباتی را از سال ۹۷ داریم که آن زمان با دلار ۳ هزار و ۵۰۰ برای پروژه هزینه کرده‌ایم و تاکنون بازگشت پولمان انجام‌نشده است این در حالی است که این روزها با توجه به نوسان قیمت‌ها و نبود ثبات در بازار به هیچ وجهه قادر به قیمت‌گذاری و شرکت در پروژه‌های مناقصه نیستیم.
خبازان بابیان اینکه بخشی از نیازهای تجهیزاتی و وسایل موردنیاز را باید از خارج کشور تأمین کنیم به ما می‌گوید: همین موضوع با توجه به تحریم ادامه کار را برای ما بسیار سخت کرده است.
این پیمانکار صنعت برق می افزاید: کرونا ،تحریم ،افزایش بی‌رویه نرخ ارز و عدم تثبیت بلندمدت و کوتاه‌مدت در ارائه خدمات ما تأثیر دارد.
اقتصاد صنعت برق نیازمند بازبینی
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز با تائید این موضوع که متأسفانه در حال حاضر با توجه به قیمت پائین برق لذا توجیهی برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد به ما می‌گوید: تفکر ما درباره صنعت برق اشتباه بوده است لذا اقتصاد صنعت برق باید اصلاح گردد و تا زمانی که این صنعت خودکفا نشود، به‌جایی نمی‌رسد و سرمایه‌گذاری‌ها در آن حداقلی خواهد بود.
محسن شادمان بابیان اینکه این صنعت نیاز به حمایت و سرمایه‌گذاری دارد می‌افزاید: یکی از دلایل وضعیت موجود، عدم سرمایه‌گذاری و زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاران در صنعت برق است.
وی بابیان اینکه تعداد شرکت‌ها و فعالان اقتصادی صنعت برق در خراسان رضوی به‌مراتب از استان‌های دیگر بیشتر است ادامه می‌دهد: این توانمندی فنی و تجهیزاتی تا چند سال قبل در صنعت برق خراسان رضوی پایدار بود اما بعدازآن به دلیل فشارهای اقتصادی، بدنه صنعت برق استان در بخش تولید، شبکه انتقال و پیمانکاری با مشکلات مواجه شد.
عضو اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار می‌کند: قراردادهای یک‌طرفه، تغییرات شدید نرخ ارز، تحریم‌های تحمیلی و بسیاری چالش‌های دیگر، صنعت برق خراسان رضوی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است و بخش دولتی پاسخگوی این شرایط نیست.
وی می‌گوید: در این شرایط فعالان بخش خصوصی با تعطیلی و تعدیل تعداد کارکنان و حجم کار مواجه شده‌اند و به دریافت حداقل‌ها در وصول مطالبات خود رضایت داده‌اند.
شادمان بابیان اینکه متأسفانه طلب پیمانکاران و تولیدکنندگان برق پرداخت‌نشده و با توجه به قیمت اندک برق، توجیهی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود ندارد ادامه می‌دهد: نتیجه این می‌شود که خروجی این صنعت، نمی‌تواند نیاز جامعه را تأمین نماید.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی اذعان می‌کند: هم‌اکنون بیش از پنج هزار مگاوات کمبود برق در استان داریم با این‌حال صنایع حاضر نیستند در حوزه نیروگاه سرمایه‌گذاری کنند زیرا حمایتی در این زمینه وجود ندارد.
دور نگاه
از سال ۱۲۶۳ که اولین مولد برق وارد کشور شد صنعت برق ایران فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذارده و همگام با توسعه کشور، رشد کرده است. سرعت توسعه ظرفیت تولید شبکه برق کشور به‌گونه‌ای بوده که ظرفیت نامی منصوبه کشور، متناسب با نیاز مصرف، تقریباً در هر ده سال دو برابر شده و در حال حاضر از مرز ۸۴ هزار مگاوات عبور کرده است که حفظ و توسعه صحیح این زیرساخت حیاتی کشور، مستلزم سیاست‌گذاری مبتنی بر امکانات و اهداف توسعه‌ای کشور است.
در سال‌های اخیر آثار منفی مالی و فنی تحریم‌های ظالمانه در صنعت برق، کاهش سرمایه‌گذاری جهت احداث نیروگاه جدید، کاهش میزان انتفاع از منابع صندوق توسعه ملی، کاهش استفاده سرمایه‌گذاران خصوصی از تسهیلات بانکی، عدم بهره‌مندی از فروش اوراق مشارکت جهت اجرای طرح‌های عمرانی، توقف استفاده از منابع عمومی جهت سرمایه‌گذاری در طرح‌های دولتی از جمله مشکلات و موانع سد راه سرمایه گذاری بر سر راه این صنعت بوده است.
متاسفانه تغییرات نرخ ارز و عدم ثبات اقتصادی برای سرمایه‌گذاری، انباشته شدن بدهی‌های قابل‌توجه بخش برق به دلیل عدم پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تمام‌شده، عدم واقعی سازی قیمت برق که منجر به عدم پرداخت به‌موقع مطالبات و درنتیجه کاهش توان مالی پیمانکاران و سرمایه‌گذاران شده است و افزایش عمر نیروگاه‌های حرارتی موجود کشور و ضرورت بازنشستگی تعداد زیادی از آن‌ها لزوم سرمایه‌گذاری‌های وسیع در حوزه احداث، بازسازی و نوسازی نیروگاهی جهت تأمین برق مطمئن و پایدار برای سال‌های ۱۴۰۲ به بعد را می‌طلبد.
نظر شما