بازار؛ گروه استان ها: کرمان یکی از قطب های صنایع دستی کشور به شمار می رود و حدود ۷۰ هزار هنرمند و صنعتگر در ۶۴ رشته صنایع‌دستی این استان مشغول به فعالیت هستند.
کرمان از دیرباز در تولید صنایع دستی فعال بوده است؛ پته‌دوزی، مس گری، چاقوسازی، فرشبافی، گلیم شیریکی پیچ، مشبک و معرق چوب از جمله صنایع دستی استان کرمان به شمار می رود.
صنایع دستی استان کرمان ظرفیت خوبی برای رونق اقتصادی و اشتغالزایی به شمار می رود و توجه به این حوزه می تواند آثار مثبت اقتصادی برای استان به همراه داشته باشد.
اما این روزها صنعت گران صنایع دستی با چالش های عدیده ای دست به گریبان هستند و از تامین مواد اولیه تا فروش محصولاتشان با مشکل مواجه هستند. در کنار این موارد، مشکلاتی از قبیل بیمه، تسهیلات و نبود مکان مناسب برای فروش تولیداتشان کار را برای آنها سخت تر کرده است.
یکی دیگر از مشکلات مهم پیش پای فعالان صنایع دستی کرمان کامل نبودن زنجیره تولید است به گونه که خدمات پیش از تولید و خدمات پس از تولید در استان های دیگر انجام می شود و همین مساله هزینه تولید را برای صنعتگران صنایع دستی بالا می برد.
چالش های پیش پای صنعت گران صنایع دستی کرمان
یکی از فعالان حوزه مس کرمان اظهار کرد: حدود ۲۳ سال در این زمینه فعالیت می کنم. فعالان حوزه صنایع دستی با مشکلات متعددی در زمینه تامین مواد اولیه و فروش تولیدات روبرو هستند.
وی ادامه داد: میراث فرهنگی کرمان هیچ کاری برای صنایع دستی به ویژه مس نکرده است. حداقل حمایتی که مسئولان می توانند انجام دهند این است که جایی برای فروش محصولاتمان در نظر بگیرند.
این فعال حوزه صنایع دستی استان کرمان با تاکید بر لزوم حمایت از تولیدکنندگان بیان کرد: وام و بیمه از جمله مشکلات ماست. برای یک وام ۱۰ میلیونی باید کلی برویم و بیاییم تا در نهایت یک وام جزئی دریافت کنیم.
شال و نخ که مواد اولیه پته هستند روز به روز گران تر می شود و هیچ نظارتی روی قیمت آن نیست ضمن اینکه کیفیتشان پایین تر می آید
بازار قلعه محمود مامن هنرمندان می شود؟
مریم یکی دیگر از فعالان حوزه صنایع دستی استان کرمان مواد اولیه را بزرگترین مشکل در زمینه دوخت «پته» دانست و افزود: شال و نخ که مواد اولیه پته هستند روز به روز گران تر می شود و هیچ نظارتی روی قیمت آن نیست ضمن اینکه کیفیتشان پایین تر می آید.
وی ادامه داد: بیشترین تولیدکنندگان مواد اولیه شخصی هستند و هر کس بنا به سلیقه شخصی اش مواد اولیه با هر کیفیتی را به بازار می آورد.
این فعال حوزه صنایع دستی کرمان بیان کرد: فروش پته برای صنعتگران بسیار سخت است و ما فقط در نمایشگاه ها یا مکان هایی که میراث فرهنگی در اختیار ما قرار می دهد، می توانیم تولیداتمان را به فروش برسانیم.
وی گفت: محیطی که هم اکنون کار می کنیم زیر نظر میراث فرهنگی است ولی به ما گفته اند امید نداشته باشید که در این مکان بتوانید کارتان را ادامه بدهید. مکان مطمئن و خوبی برای فروش صنایع دستی در کرمان وجود ندارد.
زهره هم که در زمینه میناکاری روی مس فعالیت می کند، به بازار گفت: قیمت مس هر روز در حال افزایش است. ما در زمینه خرید مواد اولیه دچار مشکل هستیم اگر تسهیلات مناسب با سود پایین در اختیارمان قرار می گرفت تولیدمان هم بیشتر می شد.
پی گیری برای احیای رشته مس گری
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: حوزه صنایع دستی در کرمان بسیار گسترده است و این استان یکی از قطب های مهم این حوزه در کشور به شمار می رود. با توجه به گستردگی استان، مشکلات هم بر همین اساس بیشتر است.
کاظم حسین زاده در خصوص رشته مس گری گفت: در گذشته این رشته شرایط بدی داشت و به سمت منسوخ شدن رفته است و در معاونت صنعتی پی گیر احیای مس گری هستیم. سال گذشته برنامه های پیشنهادی در این زمینه را ارائه کردیم.
یکی از مشکلات افراد فعال در رشته مس گری مواد اولیه است؛ جلسات متعددی با اتحادیه صنف مس‌گران داشتیم و از آنها خواستیم میزان مس مورد نیازشان را اعلام کنند تا با تامین کنندگان مواد اولیه رایزنی کنیم
وی ادامه داد: یکی از مشکلات افراد فعال در رشته مس گری مواد اولیه است؛ جلسات متعددی با اتحادیه صنف مس‌گران داشتیم و از آنها خواستیم میزان مس مورد نیازشان را اعلام کنند تا با تامین کنندگان مواد اولیه رایزنی کنیم.
بازار قلعه محمود مامن صنعت گران صنایع دستی می شود؟
حسین زاده در خصوص نبود مکان مناسب برای عرضه و معرفی صنایع دستی کرمان بیان کرد: مجموعه بازار مس گران از گذشته در شهر کرمان فعال بوده است. در کنار آن اداره کل میراث فرهنگی پی گیر است تا مکان های متعددی از طریق رایزنی برای این منظور ایجاد کند.
وی با اشاره به اینکه از سال ۹۵ مجموعه گنجعلیخان برای این منظور راه اندازی شده است، افزود: همچنین پی گیر هستیم در مجموعه بازار قلعه محمود مکانی برای فعالان صنایع دستی در نظر گرفته شود.
حسین زاده بیان کرد: بازار تاریخی قلعه محمود دچار مشکلاتی است چرا که مالک خصوصی دارد و بخشی از آن هم وقفی است. نیاز است اداره اوقاف همکاری کند تا حجره ها در اختیار افرادی که حاضرند در مجموعه قلعه محمود سرمایه گذاری کنند، قرار گیرد.
وی گفت: بازار قلعه محمود مکان خوبی برای آموزش، تولید و تجارت حوزه صنایع دستی است. دولت و بخش خصوصی باید در این زمینه ورود کنند چرا که بازار قلعه محمود مالک خصوصی دارد و باید توافقی صورت بگیرد تا حجره هایشان را در اختیار قرار بدهند.
وی ادامه داد: افرادی هستند که تمایل دارند به عنوان سرمایه گذار، این حجره ها را گرفته و مرمت کنند تا بتوانند بحث آموزش، تولید و تجارت محصولشان را در این مکان پی گیری کنند.
وی در خصوص تسهیلات هم گفت: سال گذشته ۱۱ میلیارد تومان تسهیلات بلند مدت از طریق معاونت صنایع دستی اعطا شد و این رقم بیانگر این است ما در زمینه تسهیلات مشکلی نداشته ایم.
در حالی صنایع دستی در کرمان تولید می شود که در این استان خدمات پیش و پس از تولید نداریم و نیاز به ورود سرمایه گذار در این حوزه است
زنجیره تولید صنایع دستی کرمان ناقص است
حسین زاده اظهار کرد: یکی از مشکلات حوزه صنایع دستی استان کرمان کامل نبودن زنجیره تولید است. در حالی صنایع دستی در کرمان تولید می شود که در این استان خدمات پیش و پس از تولید نداریم و نیاز به ورود سرمایه گذار در این حوزه است.
وی گفت: چنانچه سرمایه گذاری در این زمینه ورود کند با تسهیلات قرض الحسنه بلند مدت از آنها حمایت خواهیم کرد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان در خصوص مواد اولیه پته هم گفت: زنجیره تولید پته در کرمان کامل نیست؛ برای رفع این مشکل افرادی را شناسایی کردیم که حاضر به سرمایه گذاری در این زمینه هستند تا شال عریض پته در کرمان تولید شود و با قیمت پایین و کیفیت خوب در اختیار پته دوزان قرار گیرد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان در خصوص مشکل بیمه فعالان صنایع دستی هم گفت: در سال ۸۸ بیمه تامین اجتماعی برای هنرمندان و صنعت گران صنایع دستی مصوبه مجلس را گرفت و این طرح تا سال ۹۳ ادامه پیدا کرد اما به دلیل مشکلات مالی، دولت نتوانست تامین اعتبار کند. مجددا از سال ۹۶ قانون حمایت از استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوبه مجلس را گرفت و در سال ۹۸ مجدد ۸۰۰ نفر بیمه تامین اجتماعی شدند.
وی گفت: علاوه بر این، وزارتخانه با بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر تفاهم نامه ای منعقد کرده است و هر فردی که در حوزه صنایع دستی فعالیت می کند می تواند از این بیمه استفاده کند. در سال گذشته هزار و ۱۰۰ نفر در استان کرمان برای استفاده از این بیمه معرفی کردیم.
وی اظهار کرد: ۲۶۸ تعاونی در حوزه صنایع دستی کرمان (به غیر از تعاونی های حوزه فرش) فعالیت می کنند.
زنجیره ناقص تولید صنایع دستی در کرمان سنگی بزرگ پیش پای فعالان این حوزه است و تکمیل این زنجیره خونی تازه در رگ های صنایع دستی کرمان جاری می شود. نیاز است مسئولان توجه جدی تری به این بحث داشته باشند و با رفع مشکلات موجود و استفاده از ظرفیت های فراوان، زمینه رشد اقتصادی بیشتری را برای استان پهناور کرمان فراهم کنند.
نظر شما