به گزارش بازار، چند سالی است که دولت اتیوپی در حال احداث یک سد بزرگ بر روی رود نیل است که باعث بروز مجادلات بسیار میان این کشور با سودان و مصر شده است. رود نیل به عنوان شریان حیاتی کشورهای حوزه آبریز این سد، نقش بسیار مهمی در توسعه پایدار این کشورها دارد و به همین دلیل همه طرف‌ها تلاش می‌کنند تا با دقت بسیار بالا و حساسیت ویژه روی این مساله تمرکز کنند. چند دهه پیش گفته شد که در آسیای غربی و افریقا، جنگ آب خواهیم داشت و کسی این مساله را جدی نگرفت، اما حالا به نظر می‌رسد که در منطقه افریقا ما شاهد یک مجادله جدی در این زمینه هستیم.
مصر و سودان در طول سال‌های گذشته تلاش ویژه‌ای کرده‌اند تا با ابزار دیپلماتیک نسبت به آبگیری مرحله دوم این سد که باعث کمبود شدید آب در خاک این کشور خواهد شد، واکنش نشان دهند. این موضوع تا جایی برای قاهره و خرطوم اهمیت داشته که از همه ابزارهای دیپلماتیک خود در این حوزه بهره گرفته و تلاش دارند تا با مطرح کردن این موضوع در عرصه‌های گوناگون و با مشارکت دادن قدرت‌های بزرگ، مقامات اتیوپی را نسبت به این مساله وادار به عقب‌نشینی کنند. در این راستا، آن‌ها علاوه بر سازمان ملل، اتحادیه افریقا، کشورهای امریکا و روسیه و برخی از کشورهای اروپایی، از هر ظرفیتی که در این زمینه وجود داشته بهره گرفته‌اند.
چند روز پیش بود که وزیر امور خارجه روسیه که به قاهره رفته بود در دیدار با عبدالفتاح السیسی با او گفت‌وگوهای ویژه‌ای داشت. این دیدار شاهد تبادل نظر درباره رویدادهای پرونده سد النهضه بود. به طوری‌که عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر بر ادامه توجهات کشورش به این مساله در راستای حفظ حقوق تاریخی این کشور در آب رود نیل تاکید کرد و آن را به عنوان مساله امنیت ملی مصر مطرح کرد و گفت این پرونده در راستای توافق قانونی فراگیر و الزام‌آور بین سه کشور درباره اصول آبگیری و فعال سازی سد انجام می‌گیرد و عدم حل این مساله تاثیر منفی بر امنیت و ثبات کل منطقه دارد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز بر موضع ثابت کشورش بر نپذیرفتن نقض حقوق تاریخی مصر در آب رود نیل و مخالفت با تدابیر یک‌جانبه در این باره تاکید کرد و از تلاش‌های نستوه و خالصانه مصر در این زمینه تقدیر کرد و گفت، کشورش به دستیابی به راه حلی که منافع همه کشورها را از طریق مذاکرات در اسرع وقت محقق کند، امیدوار است. با این حال، مقامات اتیوپی به شدت مخالف بین‌المللی کردن ماجرای این سد هستند و حق خود می‌دانند که بر آب‌هایی که در این کشور جریان دارد، هر کاری دوست دارند، انجام دهند. روز جمعه هم رئیس جمهور مصر گفت که باید اختلافات با اتیوپی در مورد سد را حل و فصل کنیم. السیسی گفته بود که باید مانع از تاثیر ساخت این سد بر امنیت و ثبات منطقه شد.
با این حال، مصری‌ها گزینه‌های نظامی و سازو کارهای داخل اتحادیه افریقا را فراموش نکرده و حرکت بسیار بزرگی را برای تحت فشار قرار دادن اتیوپی کرده‌اند. در حالی که رود نیل که از اتیوپی می‌گذرد سرچشمه‌اش کشورهای پایین خط استوا بوده و عملا مقامات آدیس‌بابا بر آب ورودی بر کشورهای جنوبی خود اقدام به ایجاد سد کرده‌اند، مصری‌ها در تلاش هستند تا با این کشورها وارد تعامل ویژه شوند. هفته گذشته بود که محمد فرید، رئیس ستاد مشترک ارتش مصر و بریم نیونجابو، رئیس نیروهای دفاع ملی بروندی در حاشیه نخستین نشست کمیته نظامی دو کشور به منظور تقویت همکاری نظامی دو طرف، این پروتکل را امضا کردند.
تامر الرفاعی، سخنگوی ارتش مصر اعلام کرد که هدف از این پروتکل همکاری در زمینه‌های آموزش و تمرین‌های مشترک و آمادگی‌ها است تا امکان تبادل تجارب دو طرف را فراهم سازد و همچنین تاکیدی بر توافق در دیدگاه‌ها نسبت به موضوعات مربوط به منافع مشترک نیروهای مسلح دو کشور باشد. پروتکل همکاری نظامی امضا شده، دومین پروتکل امضا شده از سوی مصر طی چند روز گذشته است. مصر پیشتر توافق‌های مشابهی را با اوگاندا و سودان در مارس گذشته امضا کرده بود. این مساله نشان می‌دهد که مصری‌ها در حال ایجاد یک ساز و کار امنیتی با کشورهای حوزه رود نیل هستند.
حتی برخی بر این باور هستند که درگیری‌های صورت گرفته در اقلیم تیگرای به صورت عمده بخشی از برنامه امنیتی مصر با کمک سودان برای تحت فشار قراردادن سران آدیس‌آبابا است. مصری‌ها هر چند به لحاظ مالی مشکلات بسیاری دارند، ولی به لحاظ جمعیتی و امکانات نظامی توانایی‌های ویژه‌ای داشته و در حال حاضر هم السیسی به شدت نیاز به ایجاد محبوبیت برای خود دارد و به همین دلیل هیچ بعید نیست که ما شاهد اتفاقات خاصی در این حوزه باشیم.
نظر شما