دنیای دیجیتال شعبه های بانکها را می بندد/ تحول بانکداری با فین تک ها

فرحناز سپهری؛ بازار: فین‌تک یا  financial technology یا در زبان فارسی «فناوری مالی»؛ ‌واژه‌ ای است که برای توصیف فناوری‌ هایی برای بهبود و اتوماسیون  خدمات مالی به کار می‌رود. هدف اصلی فین ‌تک کمک به کمپانی‌ها، صاحبان کسب‌ وکار و مشتری ‌هاست تا بتوانند عملکرد مالی خود را با استفاده از نرم ‌افزارها و الگوریتم‌ های مخصوصی که روی کامپیوترها و تلفن‌ های همراه قابل استفاده هستند، بهتر مدیریت کنند. در حال حاضر فین ‌تک بخش‌ های مختلفی دارد و در صنایع گوناگونی مانند آموزش، بانکداری، مدیریت سرمایه ‌گذاری و جمع‌ آوری کمک ‌های مالی و رمزارزها کاربرد دارد.

در عین حال که با  پاندمی کرونا  و انجام بیشتر کارهای بانکی و پرداخت ها به  شیوه الکترونیکی  باعث شد تا این بخش نزد مدیران سازمانها  و بانکها بیشتر شناخته شود به طوریکه سعی در بروز کردن زیر ساختها برای استفاده بیشتر از فناوری های نوین دارند.

البته دراین میان نباید نقش استارتاپ ها و شرکتهای دانش بنیان را  در تسریع این روند فراموش کرد. در همین راستا می توان به ۱۰ استارتاپ برتر فین تک  جهان که دارای  ارزش  بالای ۱ میلیارد دلار هستند،  اشاره کرد. در حالی که  که اکثریت فین تک ها  در امریکا و ۱۷ فین تک بزرگ در اروپا قراردارند که در جدول زیر مشخص شده است:

این درحالی است که با وجودی که در آسیا، پیشتر چین در صدر لیست شرکتهای فین تک قرارداشت اما در سال ۲۰۲۰ هند توانست  با سرمایه گذاری بیشتر در این حوزه  و با  پشت سر  گذاشتن چین به صدر این لیست صعود کند و به عنوان بزرگترین مقصد فین تک آسیا تبدیل شود. از طرفی باید اشاره کرد  کل سرمایه گذاری ها در بخش فین تک هند طی چهار و نیم سال گذشته از مرز ۱۰ میلیارد دلار امریکا عبور کرده است.   در ادامه برای آشنایی  با بخشهایی که بیشترین تاثیر را در بانکداری دیجیتال و فینتک خواهد داشت نگاهی به برخی این رویکردها می اندازیم.

بانک های دیجیتال
 بانک های دیجیتال از جمله مواردی است که در بیشتر کشورها در حال توسعه است به طوریکه برای ۱۴.۲ میلیون شهروند آمریکایی، بانکداری دیجیتال  به عنوان تنها شکل مدیریت پول آنها به شمار میرود. این حدود ۶ درصد  از جمعیت بزرگسال شامل میشود. اگرچه این مقدار ممکن است تعداد کمی به نظر برسد، اما اگر در نظر بگیریم که فقط چند سال پیش، بانک های کاملاً دیجیتال فقط یک رویا بودند، این میزان کاملاً قابل توجه است.

درحالی که ما همچنان شاهد این افزایش خواهیم بود، با ادامه رشد بانک های دیجیتال، بانکهای بیشتری درهای شعبه های خود برای همیشه خواهند بست. این روند جدیدی در دنیای مالی نیست. با این حال، بحران Covid-۱۹  باعث شدتا تفکر و بینش  بیشتر در این حوزه توسط مدیران بانکها و شرکتها  شکل گیرد.

در سال ۲۰۲۰، غول بانکی انگلستان TSB از تعطیلی بیش از ۱۶۰ شعبه خبر داد و بانک ایرلندی Allied Irish Banks از برنامه هایی برای کاهش ۱۵۰۰ نیروی کار خود خبر داد و امسال  بانک Commerzbank آلمان اعلام کرد که طی چند سال آینده بیش از ۳۴۰ شعبه خود را تعطیل خواهد کرد. و اینها فقط برخی از آمارها است. در همین حال، سرمایه گذاری در دیجیتال همچنان ادامه دارد.

رمزارزها
به گفته ادلمن (ادلمن یک شرکت مشاوره روابط عمومی و بازاریابی آمریکایی است که سال ۱۹۵۲ تاسیس شد)، اعتماد به ارزهای رمزپایه در حال افزایش است و همین موضوع در مورد تعدادی از ابزارهای مالی دیجیتال نیز صدق می کند. در ماه فوریه، ارز هر سکه بیت کوین از ۵۷ هزار دلار عبور کرد. اتریوم، دومین رمزارز جهان، به بیش از ۲۰۰۰ دلار رسید در حالی که در دنیای رمزنگاری هیچ نشانه ای از کاهش سرعت دیده نمیشود. شرکت خودروسازی الکتریکی تسلا اخیراً ۱.۵ میلیارد دلار بیت کوین خریداری کرده است، در حالی که علاقه سرمایه گذاران نهادی و صنعت پرداخت افزایش یافته است.

استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
AI (هوش مصنوعی) و ML (یادگیری ماشین) در بسیاری از صنایع در حال رشد هستند. درحالی که فین تک نیز از این قاعده مستثنی نیست. ارزش فناوری هوش مصنوعی در صنعت با نرخ رشد مرکب سالانه  ۲۳.۳۷ درصد تخمین زده می شود و طی چهار سال آینده به ۲۲.۶ میلیارد دلار میرسد.

جدیدترین ابزارهای  یادگیری ماشین و هوش مصنوعی حوزه های  مختلفی را برای فینتک هدف قرار می دهند که در کشف تقلب، بهینه سازی فرآیند، امتیازدهی اعتبار و حتی خدمات مشتری کمک می کنند. در حالی که ما شاهد عادی شدن روزافزون این فناوری ها و ادغام بیشتر در تعدادی از اقدامات هستیم.

اعطای وام
از طرفی باید اشاره کرد یکی از این حوزه ها اعطای وام است  به طوریکه نحوه وام گرفتن مردم به طرز چشمگیری تغییر می کند. تسهیلات اعطای وام دیجیتال، مانند بانک های آنلاین، و پلتفرم های P۲P (نظیر به نظیر) که جایگزینی برای وام های بانکی سنتی ارائه می دهند، در حال رشد هستند و این روند همچنان رو به رشد خواهد بود.

سواد مالی
برای مدت زمان طولانی، بخش مالی برای بخش بزرگی از جمعیت جهان قابل درک نبود. با روند رو به رشد، انگیزه دیگری برای اطمینان از ارائه دهندگان خدمات مالی برای قابل فهم کردن پیشنهادات خود برای مشتریان وجود دارد که  این مساله از سنین جوانی با برنامه هایی برای آموزش سواد مالی آغاز می شود. با این حال، این موضوع فقط به جوانان محدود نمی شود. ارائه دهندگان خدمات مالی باید و بیشتر برای شفاف سازی خدمات خود تلاش می کنند.

پرداخت
در انگلیس در سال ۲۰۲۰ تخمین زده می شود که تقریباً ۹۰ درصد از پرداخت های به شیوه بدون تماس بوده است. در همین حال، داده های جهانی دیلویت (Deloitte) نشان می دهد که ۱۸ درصد از ارائه دهندگان خدمات مالی روش های پرداخت بدون تماس را راه اندازی کرده اند.

برآوردهای فعلی حاکی از آن است که ارزش پرداخت بازارهای بدون تماس تا سال ۲۰۲۵ تا ۱۸ میلیارد دلار در مقایسه با ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ خواهد بود. با پیشرفت صنعت پرداخت، همچنان شاهد نوآوری هایی در سیستم های مورد استفاده برای پرداخت  همچون فناوری پرداخت پوشیدنی و برنامه های بیشتر تلفن همراه هستیم.

در مجموع انتظار می رود دنیای بانکداری با وجود فین تکها به گونه ای متحول شود که دیگر شاید کسی از  ابزارهای سنتی پیشین سخنی به میان نیاورد و یا  آنها را به کار نبرد. این در حالی است که  با وجودی که به گفته کارشناسان، ایران  از لحاظ فنی و دارابودن جوانان نوآور در این  حوزه  از شرایط مناسب برخوردار است  اما همچنان ناهماهنگی و نبود رگولاتوری مناسب درحوزه فین تکها چالشی برای استارتاپهای به شمار میرود و چنانچه این مسایل  از پیش پای آنان برداشته شود می توان امیدوار بود که  ایران هم به یکی از قطبهای استارتاپی فینتک تبدیل شود.