اسدالله خسروی؛ بازار: مالیات به عنوان مهمترین بخش درآمدی دولت پس از نفت در بودجه سالانه محسوب می شود حال از آنجایی که کشور در حال فاصله گرفتن از درآمدهای نفتی در بودجه است، بنابراین توجه به اخذ مالیات به صورت عادلانه و تلاش برای جلوگیری از فرار مالیاتی در کشور موضوع مهمی است که متاسفانه تاکنون به درستی مورد توجه مسئولان و دست اندر کاران قرار نگرفته است.
البته طی یک قرن اخیر ایران به برکت برخورداری از منابع طبیعی بخصوص نفت و فروش ارزان قیمت آن، دولت ها با خیالی آسوده از این منبع درآمدی مفت در بودجه استفاده کرده و کمتر به موضوع درآمدهای مالیاتی و دیگر درآمدها توجه داشته اند در حالی که بیش از ۹۰ درصد کشورهای دنیا از این منبع درآمدی بی بهره اند و فقط با درآمدهای مالیاتی کشور را اداره می کنند.
سازو کار ضعیف مالیات ستانی در کشور
در ایران اما به دلیل ضعف ساختاری، وجود معافیت های مالیاتی همچنین هوشمند نبود ساز و کار اخذ مالیات ستانی به گونه ای است که میزان فرار مالیاتی در کشور دست کمی از درآمدهای مالیاتی ندارد. به طور مثال کارگران و کارمندان که حقوق آنها به نسبت تورم کفاف تامین زندگی آنها را نمی کند اما قبل از دریافت حقوق ماهانه مالیات کسر می شود در حالی که خیلی از صاحبان مشاغل که درآمدهای کلانی دارند باید از پرداخت مالیات معاف شوند.
تا زمانی که نظام مالیاتی کشور یکپارچه هوشمند نشود همچنان باید شاهد فرار مالیاتی و بی عدالتی ها در اخذ مالیات باشیم. ضعف ساختاری از یک طرف و کم توجهی برخی ها به انجام تکلیف در پرداخت مالیات از طرف دیگر و از همه مهمتر وجود موضوع معافیت مالیاتی موجب شده است تا مهمترین بخش درآمدی دولت در بودجه جایگاهی متناسب با قابلیت هایی که در کشور است نداشته باشد
ایمان اسلامیان، کارشناس اقتصادی در این باره به خبرگزاری «بازار» گفت: تا زمانی که نظام مالیاتی کشور یکپارچه هوشمند نشود همچنان باید شاهد فرار مالیاتی و بی عدالتی ها در اخذ مالیات باشیم. وی ساختار نظام مالیاتی کشور را بسیار ضعیف عنوان کرد و اظهار داشت: متاسفانه این موضوع در ایران جدی گرفته نشده است، ضعف ساختاری از یک طرف و کم توجهی برخی ها به انجام تکلیف در پرداخت مالیات از طرف دیگر و از همه مهمتر وجود موضوع معافیت مالیاتی موجب شده است تا مهمترین بخش درآمدی دولت در بودجه جایگاهی متناسب با قابلیت هایی که در کشور است نداشته باشد.
اخذ مالیات باید عادلانه باشد، لزومی ندارد برخی ها از پرداخت مالیات معاف شوند
وی به وجود پدیده نامطلوب معافیت های بی دلیل مالیاتی در کشور اشاره کرد و افزود: اخذ مالیات باید عادلانه باشد، لزومی ندارد برخی مشاغل که عمدتا درآمد قابل توجهی دارند باید از پرداخت مالیات معاف باشند اما کارگران بی نوا با حداقل حقوقی که دارند به دولت مالیات بپردازند.
راه حل همه اقتصادهای دنیا برای داشتن یک برنامه مالی پایدار کسب درآمدهای مالیاتی بدون اغماز از همه گروههای شغلی و فعالان اقتصادی است در کشوری چون ترکیه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی ۲۳ درصد است اما در ایران کسب درآمد مالیاتی از جی دی پی، تولید ناخالص داخلی(نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی) ۶ تا ۷ درصد است
این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: راه حل همه اقتصادهای دنیا برای داشتن یک برنامه مالی پایدار کسب درآمدهای مالیاتی بدون اغماز از همه گروههای شغلی و فعالان اقتصادی است. در کشوری چون ترکیه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی ۲۳ درصد است اما در ایران کسب درآمد مالیاتی از جی دی پی، تولید ناخالص داخلی(نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی) ۶ تا ۷ درصد است.
وی ادامه داد: این در حالی است که کشورهای دارای منابع مواد خام معدنی و ذخایر طبیعی بیش از ۴۰ درصد جی دی پی را مالیات می پردازند. یعنی ۴۰ درصد از میزان درآمد یکسال کشور از طریق مالیات به دولت پرداخت می شود. در کشورهایی چون دانمارک این رقم به ۵۰ درصد (تولید ناخاص داخلی در قالب مالیات) به دولت داده می شود و جزو شادترین کشور دنیا شناخته شده است چرا که ناعدالتی مالیاتی ندارند و دولت نیز از محل درآمدهای مالیاتی خدمات خوبی را به شهروندان می دهد.
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ایران یک هشتم دنیاست
اسلامیان میزان کسب درآمد مالیاتی ایران از محل تولید ناخالص داخلی را یک هفتم دنیا عنوان کرد و افزود: دلیل اینکه خیلی از کشورهای جهان از محل فعالیت های اقتصادی کشورشان حدود ۵۰ درصد مالیات به دولت می دهند بیانگر آن است که این کشورها از یک ساختار و سیستم مالیاتی قوی و هوشمندی برخورداند و هیچ فعالیت اقتصادی صورت نمی گیرد مگر اینکه به دولت سهم مالیاتی پرداخت کند اما در کشور ما به دلیل وجود اقتصاد زیرزمینی فعال با یک تماس تلفنی میلیاردها تومان جابجا می شود بدون اینکه ریالی به دولت پرداخت شود.
نجام هر گونه فعالیت اقتصادی در دنیا برای اخذ مالیات به صورت دقیق کنترل و رصد می شود اما ایران به دلیل نبود بانک اطلاعاتی درست، ضعف ساختاری در کنار هوشمند نبودن مکانیزم مالیات ستانی خیلی ها مشغول فعالیت های اقتصادی هستند اما چون شناسایی نمی شوند در پرداخت مالیات به دولت کمک نمی کنند
وی اضافه کرد: انجام هر گونه فعالیت اقتصادی در دنیا برای اخذ مالیات به صورت دقیق کنترل و رصد می شود اما ایران به دلیل نبود بانک اطلاعاتی درست، ضعف ساختاری در کنار هوشمند نبودن مکانیزم مالیات ستانی خیلی ها مشغول فعالیت های اقتصادی هستند اما چون شناسایی نمی شوند در پرداخت مالیات به دولت کمک نمی کنند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: کم توجهی به مالیات ستنانی و ساختار نظام مالیاتی کشور آنقدر ضعیف است که پزشکان با وجودی که درآمد قابل توجهی دارند تا سال گذشته به دستگاههای پز وصل نبودند و یا اینکه مجلس شورای اسلامی اعضای هئیت علمی دانشگاهها را از پرداخت مالیات معاف می کند.
جرم سنگین فرار مالیاتی در دنیا و افتخار آفرینی فراریان مالیاتی در ایران
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: چنانچه نظام یکپارچه اطلاعاتی در کشور حاکم باشد هیچ گونه فرار مالیاتی رخ نمی دهد چرا که اطلاعات تمام افراد و فعالان اقتصادی به طور دقیق و مشخص وجود دارد. فرار مالیاتی در دنیا جرمی سنگین دارد در برخی کشورها این جرم همتراز با قتل و تجاوز به عنف است و کسی جرات فرار مالیاتی ندارد اما در ایران اگر فردی با ترفند و یا زیرکی به دلیل نبود نظام یکپارچه اطلاعاتی مالیات ندهد به آن افتخار می کند و چنانچه شناسایی شود جرم آنچنانی ندارد.
قوه مقننه و دستگاهاهی مرتبط باید با قانونگذاری مانع از فرار مالیاتی شود، ضرورت برخورد تنبیهی سفت و سخت، حبس و ایجاد محدودیت های اجتماعی برای جلوگیری از فرارمالیاتی الزامی است تا کسی جرات نکند در انجام فعالیت های اقتصادی و غیره نسبت به پرداخت مالیات قانون گریزی کند
اسلامیان با تاکید براین که قوه مقننه و دستگاهاهی مرتبط باید با قانونگذاری مانع از فرار مالیاتی شود گفت: ضرورت برخورد تنبیهی سفت و سخت، حبس و ایجاد محدودیت های اجتماعی برای جلوگیری از فرارمالیاتی الزامی است تا کسی جرات نکند در انجام فعالیت های اقتصادی و غیره نسبت به پرداخت مالیات قانون گریزی کند.
در دنیا سازمان امور مالیاتی تعیین کننده معافیت مالیاتی و تشویق فعالان اقتصادی است
مسعود دانشمند، فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی ایران نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره کاهش میزان درآمد مالیاتی کشور با توجه به قابلیت ها و ظرفیت های فراوانی که کشور در بخش های مختلف دارد، گفت: قانون مالیات در ایران دارای مشکلات فراوانی است. در دنیا سیستم مالیاتی تعیین کننده سلامت اقتصاد کشورها است. این سازمان از طریق سیستم یکپارچه اطلاعاتی که دارند دارایی های مردم را به خوبی رصد و پول کثیف را از تمیز مشخص می کند.
عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه در تمام دنیا طبق قانون همه فعالان اقتصادی و ... مکلف به پرداخت مالیات هستند گفت: متاسفانه در ایران اینگونه نیست و برخلاف دنیا همه به دنبال نفوذی برای معافیت مالیاتی و نپرداختن مالیات به دولت هستند. این در حالی است که خود دولت و حتی مجلس نیز خیلی از صنوف و مشاغل را از پرداخت مالیات معاف می کند.
دانشمند خاطرنشان کرد: در تمام دنیا از استاد دانشگاه گرفته تا پزشک، خلبان، بازاری، کارگر، صاخبان مشاغل و...باید اظهار نامه مالیاتی داشته و آن را تحویل سازمان امور مالیاتی بدهند و این سازمان امور مالیاتی است که تعیین می کند چه کسی در پرداخت مالیات باید معاف شود و یا چه کسی باید تشویق شود.
به گزارش «بازار» با وجودی که ایران قابلیت های فراوانی در بخش های مختلف اقتصادی دارد اما به نسبت این ظرفیت ها، ولی درآمدهای مالیاتی چندانی ندارد. کارشناسان علت این موضوع را ضعف ساختاری و نبود سیستم یکپارچه اطلاعاتی برای شناسایی فعالان اقتصادی عنوان می کنند. از طرفی نیز وجود معافیت های مالیاتی در برخی مشاغل و صنوف نیز بر این موضوع تاثیر گذار شده است تا در آمدهای دولت از محل مالیات ستانی خیلی چشم گیر نباشد.
نظر شما