جواد حیران نیا؛ بازار: روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال دیروز یکشنبه در گزارشی اعلام کرد که ایران پیشنهاد مذاکره هسته‌ای مستقیم با حضور آمریکا و اروپایی‌ها را رد کرده است.
وال استریت ژورنال به نقل از دو دیپلمات ارشد غربی در این خصوص نوشت که ایران پیشنهاد اروپا مبنی بر مذاکره مستقیم با آمریکا بر سر توافق هسته‌ای را رد کرده است.
بر اساس این گزارش، دیپلمات‌های ارشد مذکور اعلام کردند که ایران گفته است که تحریمهای هسته‌ای باید لغو شوند.
به گزارش این روزنامه، تهران ابتدا خواسته است تا رفع تحریم ها از سوی واشنگتن پس از این نشست تضمین شود؛ موضوعی که واشنگتن آن را رد کرده است.
به گفته دیپلمات ها، رد درخواست مذاکره مذکور از سوی تهران امیدواری ها به مذاکرات در ماه های آتی را از بین نبرده، بلکه به منظور دستیابی به اهرمی در مذاکرات از سوی ایران به انجام رسیده است.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در این خصوص اعلام کرد: با توجه به مواضع و اقدامات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی، جمهوری اسلامی ایران زمان را برای برگزاری جلسه غیررسمی پیشنهادی توسط هماهنگ کننده اروپایی برجام مناسب نمی‌داند.
وی تاکید کرد: هنوز هیچ تغییری در مواضع و رفتار ایالات متحده صورت نگرفته و دولت بایدن نه تنها سیاست شکست خورده فشار حداکثری ترامپ را کنار نگذاشته، بلکه حتی تعهد خود به اجرای کلیات وظایفش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام ننموده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت اجرای تعهدات همه طرف‌ها در برجام موضوع مذاکره و بده بستان نیست و همه بده بستانها ۵ سال پیش انجام شده است.
خطیب زاده با اشاره به اینکه مسیر پیش رو بسیار روشن است، اظهار داشت: آمریکا باید به تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه خود خاتمه دهد و به تعهدات برجامی خود بازگردد. این امر نه به مذاکره احتیاج دارد نه به قطعنامه در شورای حکام!
وی اضافه کرد جمهوری اسلامی ایران عمل را با عمل پاسخ خواهد داد و همان گونه که متناسب با رفع تحریمها، به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت، به اقدامات و رفتارهای خصمانه نیز به همان شکل و صورت پاسخ خواهد داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به رایزنی‌های نزدیک خود با کشورهای عضو کنونی برجام و نیز با آقای «بورل» به عنوان هماهنگ کننده برجام به صورت دوجانبه و چندجانبه ادامه خواهد داد.
متعاقب این تصمیم ایران یک مقام کاخ سفید گفت که واشنگتن از مخالفت ایران با برگزاری نشست درباره برجام با حضور آمریکا مأیوس شده است.
وی در عین حال از آمادگی آمریکا برای «مذاکرات هدفمند» با ایران درباره برجام خبر داد.
این مقام کاخ سفید افزود: ما درباره بهترین راهکار پیش رو با شرکای خود در ۵+۱ رایزنی خواهیم کرد.
در خصوص تصمیم ایران چند نکته حائز اهمیت است:
۱-دولت ترامپ از برجام خارج شد و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که تأیید کننده توافق هسته ای با ایران بود را نقض کرد. لذا دولت آمریکا از توافق خارج شده است و آنرا نقض کرده است. بایدن هم علیرغم وعده های انتخاباتی خود برای بازگشت به برجام همچنان به دنبال این است که بازگشت به توافق را به عنوان شرط و اهرم فشاری علیه ایران مورد استفاده قرار بدهد. به عبارت دیگر آمریکا با بازگشت به برجام به صورت خودکار می بایست تمام تحریمهای هسته ای دولت ترامپ(تحت هر نام و عنوان) را بردارد ولی در عمل آنرا به عنوان اهرم فشار علیه ایران نگه داشته است.
۲-تفسیر آمریکا از بازگشت به برجام مغایر به روح حقوق معاهدات ژنو در خصوص معاهدات بین المللی است. چرا که طرف متعاهد نمی تواند در یک توافق حضور داشته باشد ولی مفاد آنرا به عنوان اهرم فشار ببیند؛ چرا که چانه زنی پیش از انعقاد توافق انجام می شود و با عقد توافق و معاهده فقط عمل به آن تضمین کننده تداوم آن است. در اینجا برداشته شدن تحریم علاوه بر اینکه نص صریح برجام است بلکه روح آن معاهده نیز به شمار می رود. لذا صرف اعلام بازگشت به برجام بدون عملی نشدن رفع تحریمهای ایران بی معناست.
۳-پنجره برای احیای برجام همچنان باز است. اظهار تاسف مقامات آمریکایی در خصوص تصمیم تهران به نوعی انداختن توپ در زمین ایران و بهره برداری تبلیغاتی از آن است. آمریکا درصدد است تا نشان دهد این ایران است که برجام را به بن بست کشانده است و واشنگتن حاضر به مذاکره در خصوص آن است.
۴-شرط ایران مبنی بر برداشته شدن تحریمها تفسیر درست از توافق برجام است. چرا که آمریکا به عنوان نقض کننده توافق باید به آن بازگردد و این بازگشت صرفا کلامی نیست و به معنای اجرای تمام حقوق و وظایف ذیل برجام است. لذا تشکیل جلسه برای مذاکره در خصوص چگونگی بازگشت آمریکا به معنای گروگان گرفتن مفاد توافق برای چارچوبی است که توافق شده و تمام شده است.
۵-ــتأکید مقام آمریکایی بر «مذاکره هدفمند» اگر به تفسیر ایران مبنی بر تضمین برداشته شدن تحریمها بعد از نشست توسط آمریکا نزدیک باشد می توان به احیای برجام امیدوار بود. کما اینکه ایران نیز اعلام کرده است: «جمهوری اسلامی ایران به رایزنی‌های نزدیک خود با کشورهای عضو کنونی برجام و نیز با آقای «بورل» به عنوان هماهنگ کننده برجام به صورت دوجانبه و چندجانبه ادامه خواهد داد.»
۶-حفظ تحریمها علیه ایران توسط آمریکا ابزار ناموفقی بود که ترامپ سه سال آنرا امتحان کرد و نتیجه ای حاصل نشد. لذا دولت بایدن نباید اشتباهی که نتیجه نداده را دوباره تکرار کند.
۷-حضور ایران در نشستی با حضور آمریکا که در آن تضمینی برای برداشته شدن تحریمها نباشد بازی در چارچوب مد نظر آمریکاست. به این معنا که ایران از شرط خود مبنی بر رفع تحریمها به عنوان پیش شرطی برای بازگشت از کاهش تعهدات برجامی کوتاه آمده است. لذا نشستی که در آن تضمین کننده رفع تحریمها نباشد تأمین کننده خواست آمریکا برای تحقق چارچوب «گام به گام» است. چارچوبی که در این مقطع کنونی می تواند اعلامی باشد و نه اعمالی. زمانی این چارچوب به فرض درستی معنادار و درست است که تحریمها در عمل برداشته شوند و نه بر روی کاغذ. بر همین اساس است که «وندی شرمن» مقام وزارت خارجه دولت بایدن در سال ۲۰۱۹ می گوید: «اگر ایران بر جلسه ای بدون رفع برخی از تحریم ها توافق کند، شوکه می شوم.»
۸-بایدن در کلام و نه عمل صحبت از دیپلماسی می کند و در تلاش است تا با فشار بر اروپا آنها را در نشست شورای حکام که امروز دوشنبه برگزار می شود اهرم جدیدی برای فشار بر ایران ایجاد کند. بایدن نه تنها با اعلام پیش شرط بازگشت ایران به تعهدات برجامی به عنوان اهرم فشار بهره خواهد برد بلکه ابزارهای فشار چندجانبه گرا را نیز اضافه می کند. موضوعی که می تواند به بی اعتمادی ایران به دولت بایدن بیفزاید و جدی بودن او در دیپلماسی را زیر سوال ببرد.
۹-بایدن حتی رفع موانع استفاده از منابع مالی ایران برای خرید دارو و تجهیزات پزشکی را صراحتا اعلام کرده بود. حال با سنگ اندازی در مسیر استفاده ایران از پول بلوکه شده اش در کره جنوبی به گونه دیگری رفتار می کند.
۱۰- بایدن در حال حاضر «هدفی» را در خصوص بازگشت به برجام و پیش گرفتن دیپلماسی بیان می کند ولی «اقدامات» متناسب با آنرا نه تنها انجام نمی دهد بلکه در مسیر عکس آن نیز حرکت می کند.
۱۱-جلسه امروز شورای حکام برای ترسیم مسیر آینده برجام حیاتی است. هر گونه صدور قطعنامه منجر به قطع همکاری ایران ذیل توافق اخیر با آژانس خواهد شد. تلاش آمریکا برای صدور قطعنامه در این نشست به معنای احتمال نابودی کامل برجام خواهد بود.
نظر شما