فرشته بامری؛ بازار: افزایش روز افزون جمعیت جهان سبب شده تا بشر برای تامین غذای مصرفی خود به سراغ اقیانوس ها برود و برداشت آبزیان در مدت ۴۰ سال گذشته به اوج خود برسد اما پس از مدت نه چندان کوتاهی بشر به این نتیجه رسید که اقیانوس ها هم نمی توانند نیازهای بشر را برای همیشه تامین کنند و در واقع با برداشت بی رویه، زیستگاه های آبزیان از بین رفته یا با سرعت زیاد در حال نابودی است.
بهره‌بردرای بیش از ظرفیت از منابع آبزیان در دریای عمان با استفاده از روش‌ها و ادوات صید مخرب در دهه‌های اخیر و آلودگی‌های زیست محیطی باعث کاهش ذخایر دریایی، تخریب زیستگاه‌ها و صیدگاه‌ها و افزایش تلاش‌ها و هزینه‌های صید و کاهش درآمد صیادان در سال‌های اخیر در بنادر جنوبی سیستان و بلوچستان شده‌است.
کاهش ذخایر دریایی باعث شده تا صیادان برای کسب روزی و درآمد ناچار به افزایش تلاش شوند و با طی مسیرهای طولانی برای دسترسی به صیدگاه بهتر ناخواسته به مرز آبی کشورهای همسایه وارد شوند که توقیف آنان و تحمل سال‌ها زندانی شدن در کشورهای همسایه و گاهی هم تلفات و صدمه جانی بر اثر تیراندازی نیروهای گارد ساحلی به سمت آنها را در پی دارد.
پرورش ماهی در قفس یکی از روش‌های متداول و جایگزین صیادی است که در سال‌های اخیر با توجه به مزایای خاص خود مورد توجه بیشتر کشورهای دنیا قرار گرفته است
پرورش ماهی در قفس یکی از روش‌های متداول و جایگزین صیادی است که در سال‌های اخیر با توجه به مزایای خاص خود مورد توجه بیشتر کشورهای دنیا قرار گرفته، در این روش قفس‌هایی با شکل‌ها و جنس‌های مختلف بنا به شرایط محیطی و منطقه‌ای و گونه‌های مدنظر استفاده می شود و سالانه بیش از یک میلیون تن انواع مختلف ماهی از طریق پرورش قفس تولید می‌شود اما متاسفانه در حوزه پرورش ماهی در قفس نه تنها در سیستان و بلوچستان بلکه در کشور نیز همچنان اقداماتی قابل قبول انجام نشده است.
استان سیستان و بلوچستان به تنهایی بیش از ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد علاوه بر آن آب های ذخیره شده در پشت سدها و همچنین منابع آبی موجود از جمله چاه نیمه ها بیانگر ظرفیت های بالا این خطه از کشور در زمینه صید و صیادی است به طوری که انتظار می رود صنعت پرورش ماهی در این منطقه از کشور در صورت توجه موجب برکات فراوانی شود.
وضعیت ذخایر آبزیان در دریای عمان روز به روز بدتر می شود
حمید بلوچ زهی یکی از صیادان سیستان و بلوچستانی در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: در حال حاضر پرورش ماهی در جنوب استان مرسوم نیست و صیادان معمولا برای صید به دریا می روند.
وی با اشاره به اینکه فصل صید ماهی در سواحل مکران از نیمه مرداد ماه آغاز و تا پایان اردیبهشت سال آینده ادامه دارد، گفت: شغل بسیاری از ساکنان نوار ساحلی سیستان و بلوچستان، صیادی است و حتی این منطقه میزبان صیادان مناطق همجوار هم هست.
وی افزود: متاسفانه وضعیت ذخایر آبزیان در دریای عمان روز به روز بدتر می شود و وقتی برای صید به دریا می رویم تعداد اندکی ماهی صید می کنیم و برخی روزها هم دست خالی برمی گردیم.
این صیاد بلوچ با اشاره به اینکه، اگر ماهی برای صید نباشد جمعیت بالای صیاد در منطقه چگونه ارتزاق کنند، تصریح کرد: باید برای حفظ و افزایش ذخایر آبی چاره اندیشی شود.
یکی از دلایل کاهش ذخایر آبزیان برداشت بی رویه توسط کشتی های ترال است
رضا بخشیده یکی دیگر از صیادان منطقه بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: متاسفانه با گذشت روزها میزان صید صیادان بلوچستانی کم و کمتر می شود.
وی افزود: از ابتدای فصل صید تا کنون تنها ۵ میلیون درآمد داشته ام که نسبت به سال های قبل که چیزی حدود ۱۵ میلیون بوده است، رقم پایینی است.
بخشیده ادامه داد: این روزها درآمد صیادان سیستان و بلوجستانی با کمبود ذخایر دریایی بسیار پایین آمده است و پاسخگوی هزینه های صید و همچنین نیاز خانواده ها نیست.
این صیاد بلوچ گفت: یکی از دلایل کاهش ذخایر آبزیان در منطقه برداشت بی رویه از منابع دریایی توسط کشتی های ترال است که حجم بالایی از ماهیان و آبزیان دریایی را صید می کنند.
وی تصریح کرد: صیادان مجبورند هر روزه مسافت زیادی را برای صید ماهی پشت سر بگذارند و زمان بیشتری را نیز صرف این کار کنند تا بتوانند صید مناسبی به دست بیاورند.
پرورش ماهی ظرفیتی بی نظیر برای تحقق جهش تولید در سیستان و بلوچستان است
حمید رضا نصیری، معاون آبزی پروری شیلات سیستان و بلوچستان درگفت و گو با خبرنگار بازار اظهار داشت: استان سیستان و بلوچستان با تنوع آب و هوایی از گرم و خشک تا معتدل سرد و کوهستانی جزو مناطق گرم و خشک کشور محسوب می شود اما ارتباط با آب های آزاد اقیانوس هند و سواحل بکر مکران این منطقه را از دیگر مناطق گرم و خشک کشور متمایز کرده است.
وی گفت: چابهار و کنارک در مجموع رتبه دوم صید در اقیانوس هند بعد از اندونزی و رتبه اول صید در غرب اقیانوس هند را به خود اختصاص داده اند.
معاون آبزی پروری شیلات سیستان و بلوچستان تصریح کرد: این منطقه با دارا بودن ۴۲ درصد سهم صید در میان استان های جنوبی کشور، ۴۰ درصد سهم صید ایران و با تامین بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد ماهیان صنعتی نقش مهم و به سزایی در اشتغالزایی و اقتصاد کشور ایفا می کند.
وی بیان کرد: در مجموع در ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی سیستان و بلوچستان ۴۲ هزار هکتار از اراضی مستعد پرورش میگو و ماهی قرار دارد.
در ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی سیستان و بلوچستان ۴۲ هزار هکتار از اراضی مستعد پرورش میگو و ماهی قرار دارد
نصیری افزود: داشتن ۶ محدوده پرورش ماهی در دریا با ظرفیت تولید بیش از ۴۵ هزار تن در سال، ظرفیتی بی نظیر برای تحقق جهش تولید در استان سیستان و بلوچستان محسوب می شود که این ظرفیت بالقوه می تواند تولید را در منطقه افزایش دهد و علاوه بر محرومیت زدایی توسعه را نیز محقق سازد.
وی با اشاره به اینکه بندر جابهار این قابلیت را دارد که به قطب آبزی پروری منطقه تبدیل شود، ادامه داد: برای اولین بار در سال ۹۶ یک شرکت خصوصی تعداد ۵ هزار قطعه بچه ماهی «سیباس» را به صورت آزمایشی در ۶ قفس ذخیره سازی کرد.
معاون آبزی پروری شیلات سیستان و بلوچستان تصریح کرد: بچه ماهی ها طی هشت ماه به وزن مورد نظر رسیدند که پس از برداشت، ابتدا به شهرستان بوشهر و از آنجا به کشور کویت صادر شدند.
وی با اشاره به اینکه در سال جاری هم شرکت کشت و صنعت مکران برای پروژه پرورش ماهی در قفس اعلام آمادگی کرده است، گفت: امیدواریم تا پایان سال جاری فاز نخست آن با ظرفیت یک هزار تن در سال به مرحله بهره‌برداری برسد.
باید به صورت علمی از ظرفیت پرورش ماهی در قفس استفاده شود
مهدی قنبری کارشناس شیلات در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: با توجه به خصوصیات اکولوژیکی دریای عمان نیاز به انجام پایلوت و پایش طرح های اولیه وجود دارد تا به طور استاندارد و علمی از ظرفیت پرورش ماهی در قفس استفاده شود.
وی افزود: طرح پرورش ماهی در قفس در صورت اینکه به درستی اجرا نشود می تواند موجب تغییرات زیست محیطی در دریا شود بنابراین باید اثرات نامطلوب آن به حداقل برسد.
این کارشناس شیلات ادامه داد: در سواحل دریای عمان بر اساس بررسی و ارزیابی های انجام شده در خصوص وضعیت بستر دریا، درجه حرارت، عمق آب، جهت باد، ارتفاع امواج و وجود بادهای موسمی در منطقه نیاز است تا قفس مقاوم در عمق ۳۰ متری دریا قرار گیرد.
وی با تاکید بر استفاده اصولی از منابع آبی تاکید کرد: همچنین این برنامه سبب حفظ و بقای منابع دریایی، جلوگیری از آسیب های محیط زیست و افزایش کیفیت ماهی تولید شده برای صادرات می شود.
قنبری تصریح کرد: تقاضای روز افزون جهانی برای مواد پروتئینی، فرصتی برای پرورش آبزیان و بهره مندی صیادان سیستان و بلوچستان از ظرفیت های خدادای منطقه است.
وی ادامه داد: تکمیل حلقه های صنعت آبزی پروری شامل تامین تجهیزات قفس، ملزومات و شناور ها، خوراک ماهی، بچه ماهی و دانش فنی باید در اولویت شیلات استان سیستان و بلوچستان قرار داشته باشد.
این کارشناس شیلات بیان کرد: امید است در سال های آینده با حاصل شدن تحلیل و آنالیزها بتوانیم با تجربیات منطقه ای و بومی سازی دانش و تجهیزات، شرایط برای بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت پرورش ماهی در دریا در سواحل مکران فراهم شود.
در این گزارش تنها به بخش کوچکی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش صید و صیادی استان سیستان و بلوچستان اشاره شد که اگر به این بخش نگاه ویژه‌تری شود و در صورت برنامه ریزی مناسب قطعاً می‌تواند به عنوان عامل مهمی در محرومیت زدایی از استان سیستان و بلوچستان و همینطور توسعه و پیشرفت کشور و منطقه ایفای نقش کند.
نظر شما