به گزارش بازار به نقل از اتاق تهران، با تلاش نهادهای بخش خصوصی، مساله توسعه تجارت با ایران و اوراسیا با حضور روسای اتاق بازرگانی تهران، سازمان توسعه تجارت و گمرک و پیام ویدئویی وزیر نیرو «همایش دیپلماسی اقتصادی ایران اوراسیا» کار خود را آغاز کرد. در این همایش سفرای پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا نیز حضور داشتند، نمایندگان بخش خصوصی و فعالان اقتصادی و نمایندگان سازمان‌های دولتی به بررسی چالش‌های موجود در توسعه روابط تجاری ایران و اتحادیه اوراسیا پرداختند و راهکاری پیشنهادی برای رفع این چالش‌ها را نیز بیان کردند.
این همایش در حالی توسط اتاق بازرگانی تهران برگزار شد که مذاکرات ایران و اتحادیه اوراسیا برای تبدیل موافقت‌نامه تجارت ترجیحی که در حال حاضر به کار گرفته می‌شود به موافقت‌نامه تجارت آزاد به زودی آغاز می‌شود؛ مذاکراتی که باید در کمتر از دو سال به نتیجه برسد و تجارت برای کالاهای مورد توافق بدون هرگونه تعرفه صورت پذیرد.
در این همایش سخنرانان و اعضای پانل‌ها تاکید کردند که تجارت آزاد موهبتی است که ایران باید بتواند از آن بهره‌مند شود و امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا نخستین گام از ورود رسمی و جدی ایران به دنیای تجارت آزاد و بدون تعرفه است که می‌تواند آمادگی لازم برای فعالیت در بازارهای جهانی را ایجاد کند.
تلاش برای دلارزدایی از مبادلات اوراسیا
در آغاز این همایش رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه توسعه پیمان‌های اقتصادی در سطح منطقه، به افزایش ثبات و امنیت بیشتر در اقتصاد کشورهای عضو کمک می‌کند، بر رویکرد به‌کارگیری از ارز مشترک و جایگزینی دلار در تعاملات و مبادلات تجاری میان کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تاکید کرد و از تبادل و اشتراک‌گذاری تکنولوژی روز کشورهای عضو این نهاد منطقه‌ای به عنوان یکی از مزایای این موافقت‌نامه یاد کرد.
مسعود خوانساری تصریح کرد که کاهش تعرفه‌ها که یکی از الزامات این توافق‌نامه میان کشورهای عضو است، به رشد و شکوفایی اقتصادی در ایران و دیگر کشورهای اتحادیه اوراسیا کمک شایانی خواهد کرد. او در همین رابطه، به نمونه اتحادیه اروپا اشاره کرد که به گفته وی، موجب درهم‌تنیدگی بیشتر و بهتر اقتصاد اعضای این اتحادیه انجامیده و علاوه بر برقراری امنیت بیشتر در میان این کشورها، صلح و دوستی را در کشورهای عضو را دامن زده‌است.
رئیس اتاق بازرگانی تهران در ادامه، حجم مراودات اقتصادی و تجاری میان کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا را ۳۶۶ میلیارد دلار واردات و حدود ۵۴۹ میلیارد دلار صادرات اعلام کرد و افزود: ایران در حال حاضر با بخش عمده‌ای از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا مرز مشترک دارد که به سیاق رویه اتحادیه‌ها و پیمان‌های اقتصادی در دنیای امروز، با اجرای توافق‌نامه اوراسیا، مرزها میان این کشورها برداشته خواهد شد و در صورتی که الزامات این توافق‌نامه به درستی پیاده‌سازی و اجرایی شود، رشد اقتصادی برای کشور و رفاه بیشتر برای مردم کشورهای این منطقه به همراه خواهد آورد.
رویه‌ها متناسب با موافقت‌نامه تجارت آزاد روزآمد شود
وزیر نیرو نیز در این همایش، پیام و سخنرانی خود را از طریق ویدئویی به گوش حاضران رساند. رضا اردکانیان، با تقدیر از اتاق بازرگانی تهران برای برپایی این همایش تخصصی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های توافق‌نامه تجارت اتحادیه اوراسیا را در توسعه صادرات غیرنفتی ایران قابل توجه عنوان کرد و آن را شاخصی برای ورود اقتصاد ایران به بازارهای جهانی دانست.
وی سپس تاکید کرد که الحاق رسمی به اتحادیه اوراسیا و بهره‌مندی کشور از توافق‌نامه اقتصادی میان کشورهای عضو این نهاد، نیازمند روزآمدسازی ساختارها و رویه‌های کشور در حوزه اقتصاد و تجارت خارجی است.
اردکانیان با بیان اینکه برای پیاده‌سازی و اجرای درست موافقت‌نامه تجارت اوراسیا باید ساختارهای مناسب را در سطح ملی در کشور ارتقا و بهبود داد، افزود: برخی از موضوعات زیر پوشش این توافق‌نامه با رویه‌های فعلی در کشور منطبق نیست و نارسایی‌هایی موجود در بخش‌های مختلف از جمله قواعد مبدا و ضوابط احراز کالا را باید اصلاح کرد.
وزیر نیرو در ادامه به نقش و اثرگذاری اتاق بازرگانی در اجرای بهتر توافق‌نامه تجارت اوراسیا اشاره کرد و در این زمینه، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به صادرکنندگان و فعالان اقتصادی، تعامل و ارتباط با دستگاه‌های اجرایی و تصمیم‌ساز کشور برای اصلاح رویه‌ها و آموزش تخصصی بازرگانان برای بهره‌مندی از این توافق‌نامه را از جمله ظرفیت‌های اتاق بازرگانی برای تحقق اهداف این موافقت‌نامه بیان کرد.
آمادگی برای الحاق به موافقت‌نامه‌های تجاری بیشتر
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، نیز موافقت‌نامه اقتصادی اتحادیه اوراسیا را محکی جدی برای آماده‌سازی ایران برای الحاق به سایر بلوک‌های منطقه‌ای و جهانی و نیز عضویت در سازمان تجارت جهانی عنوان کرد و یادآور شد که قبول موافقت‌نامه تجارت آزاد اتحادیه اوراسیا نیازمند برخی اصلاحات در رویه‌ها و ساختارها در کشور است.
سیدرسول مهاجر سپس به تیم مذاکره‌کننده در ایران برای الحاق کشور به اتحادیه اوراسیا اشاره و تصریح کرد که این تیم باید از مهارت‌های کافی برای مذاکره برخوردار باشد و در این رابطه آموزش اعضای تیم مذاکره‌کننده ضروری است.
وی همچنین به نقش اتاق بازرگانی و بخش خصوصی در اجرای بهتر موافقت‌نامه تجارت با اوراسیا اشاره کرد و افزود: در این زمینه باید اهتمام ویژه‌ای به ظرفیت‌های حمل‌ونقل و ارتباطات جاده‌ای میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا داشت.
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه سپس به مسئله دلارزدایی از روابط اقتصادی و تجاری میان اعضای این اتحادیه اشاره کرد و یادآور شد که در این رابطه باید در ایران نیز دستگاه‌های متولی در حوزه پولی و بانکی فعال شوند.
هنوز با قواعد تجارت آزاد آشنا نیستیم
در ادامه این جلسه، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، طی سخنانی از آغاز مذاکرات تجارت آزاد در کمتر از یک ماه آینده خبر داد و گفت: مقدمات فنی این مذاکرات فراهم شده است. اما همه مسائل در حوزه مقدمات فنی خلاصه نمی‌شود و هماهنگی بین دستگاه‌ها و ارتقای دانش بخش دولتی و بخش خصوصی برای تحقق تجارت آزاد با این اتحادیه نیز بسیار حائز اهمیت است.
حمید زادبوم با بیان اینکه ایران تنها با کشور سوریه موافقت‌نامه تجارت آزاد داشته است، افزود: مساله این است که هنوز قواعد حاکم بر تجارت آزاد در بخش دولتی سازمان‌های مسوول و همچنین نزد تجار ایرانی جا نیفتاده است.
او سپس به این نکته اشاره کرد که عدم الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت، سبب شده است که سطح دانش و رفتارهای تجاری بین‌المللی ایرانیان اعم از بدنه کارشناسی دولت و تجار نازل‌تر از آنچه در کشورهای عضو سازمان جهانی تجارت حاکم است، باشد.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، در ادامه با اشاره به اینکه موافقت‌نامه تجارت ترجیحی با اوراسیا فعلا روی ۸۳۰ قلم کالا تمرکز دارد، توضیح داد: در مذاکرات مربوط به تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا، احتمالاً جز حدود ۱۰ ردیف تعرفه‌ای، تعرفه عمده اقلام تجاری به سوی صفر شدن خواهد رفت. اگرچه ممکن است صفر شدن تعرفه برخی اقلام به صورت پلکانی باشد اما این فرآیند نباید بیش از ۱۰ سال به طول بینجامد. در این صورت آیا الزامات تجارت آزاد در بخش خصوصی و بخش کنترل از مبدا وجود دارد؟ من اعتقاد دارم که این الزامات وجود ندارد.
زادبوم سپس با بیان اینکه اکنون ۴۰ کشور در صف امضای موافقت‌نامه تجاری با اتحادیه اوراسیا قرار دارند، گفت: کمتر از یک ماه دیگر، مذاکره در خصوص تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا آغاز می‌شود و به موازات آن، هماهنگی‌ها و همکاری‌هایی با اتاق تهران و ایران، وزارت امور خارجه، گمرک، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی برای پیشبرد این مذاکرات در بعد فنی در جریان است.
او گفت: تجارت آزاد به مثابه یک جراحی پردرد و با خونریزی است؛ ضمن آنکه این نوع تجارت تنها اخذ امتیاز نیست و لازم است در تبادل این امتیازات، بخش خصوصی نیز به ما کمک کند. در این زمینه پذیرای هرگونه پیشنهاد علمی نیز خواهیم بود.
همه مواهب و فرصت‌ها را یکجا نسوزانیم
در ادامه این جلسه، رضا میراشرفی، رئیس‌کل گمرگ پشت تیربون قرار گرفت و با اشاره به اهمیت تجارت گفت: در سال ۲۰۱۹ مجموع تولید ناخالص ملی کشورها معادل ۸۷ هزار میلیارد دلار برآورد شده است و بیش از نیمی از آنچه در دنیا به تولید رسیده در فرآیند تجارت قرار گرفته است؛ تحلیل این آمار نشان می‌دهد که حتی اگر کشوری دارای ذخایر خدادادی نباشد اما در مسیر فرآیند تجاری دنیا قرار گیرد، می‌تواند از مواهب آن بهره‌مند شود.
او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه قرن ۲۱، قرن آسیاست، در این باره توضیح داد: بیش از ۹۰ درصد صادرات ۲۴ هزار میلیارد دلاری دنیا در سال ۲۰۱۹ از بنادر آسیا صورت گرفته است و جالب اینکه ۱۰ بندر بزرگ جهان نیز در آسیا واقع شده است؛ به طوری که بندر شانگهای با ظرفیت کانتینری ۴۲ میلیون TEU، بندر سنگاپور با ظرفیت کانتینری ۳۶ میلیون TEU و بندر جبل‌علی با ظرفیت ۱۵ میلیون TEU ظرفیت جزو این ۱۰ بندر هستند.
میراشرفی در ادامه سخنانش به یکی از یافته‌های موسسه مک‌کنزی اشاره کرد و گفت: بنابر اذعان این موسسه، مرکز ثقل ثروت دنیا از وال استریت و سیلیکون ولی در حال انتقال به اطراف چین و هند است و اوراسیا نیز در کنار این دو غول تولیدی و صنعتی قرار گرفته است. در عین حال، ایران و اوراسیا تنها منطقه‌ای است که در مرکز تقاطع کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب قرار گرفته است. بنابراین، امیدوارم که تعهد نداشته باشیم، همه این مواهب و فرصت‌ها را یکجا بسوزانیم.
میراشرفی در ادامه به توصیه‌های سازمان جهانی گمرک برای افزایش تاب‌آوری کشورها در آستانه انقلاب صنعتی چهارم اشاره کرد و گفت که این نهاد بین‌المللی نسبت به تسهیل تجارت از طریق به‌کارگیری هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین و بلاکچین توصیه کرده است تا به موجب استفاده از این امکانات، مرزها و گمرکات به محل عبور کالاها تبدیل شوند نه محلی برای توقف و تخلیه. در عین حال لازم است که کنترل‌های فیزیکی، ملموس و مزاحم به کنترل‌های غیرفیزیکی، غیرملموس و غیرمزاحم تغییر یابد.
او همچنین پیشنهاداتی برای توسعه تجارت میان ایران و اتحادیه اوراسیا ارائه کرد که همکاری تنگاتنگ میان گمرکات، استفاده از دروازه‌های مشترک و تسهیل کار فعالان اقتصادی مجاز از جمله این پیشنهادات بود.
ایران از مهم‌ترین شرکای اوراسیاست
در ادامه، دانیل ابرایف، عضو هیات رییسه شورای تجاری اتحادیه اقتصادی اوراسیا، طی پیامی ویدئویی، ایران را یکی از شرکای مهم برای اتحادیه اوراسیا توصیف کرد و گفت: ما به دنبال برقراری تجارت آزاد با ایران هستیم و روابط فی مابین، روزبه روز افزایش خواهد یافت.
او با اشاره به اینکه سال ۲۰۲۰ به دلیل پدیدار شدن اپیدمی کرونا، سال دشواری برای تجارت در سطح جهان بوده است، ادامه داد: به‌رغم این دشواری‌ها حجم صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا، ۳۰ درصد رشد داشته و در عین حال صادرات به ایران نیز رو به افزایش است.
او با بیان اینکه به زودی مذاکرات برای موافقت‌نامه تجارت آزاد آغاز می‌شود، ادامه داد: در چارچوب این مذاکرات، قصد داریم از ابزارهای تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای برای ساده‌سازی روابط تجاری، سرمایه‌گذاری و ارائه خدمات فی ما بین، استفاده کنیم.
ابرایف در ادامه با تاکید بر اینکه مشکلات مالی و لجستیکی فی مابین باید با همکاری یکدیگر مرتفع شود، ادامه داد: اطمینان دارم که ما توانایی حل این چالش ها را دارا هستیم. باید تاکید کنم که توسعه روابط در چارچوب تفاهم‌نامه، دستاوردهای مهمی را برای اتحادیه اوراسیا و ایران در پی خواهد داشت.
نظر شما