اسدالله خسروی؛ بازار: کرونا، بیکاری، گرانی، تورم، و کاهش ارزش پول ملی در کشور فشار مضاعفی به قشر پایین درآمدی جامعه وارد کرده است تا جایی که خیلی از خانوارها این روزها به سختی هزینه های زندگی خود را تامین می کنند. دولت برای جبران بخشی از هزینه های زندگی یارانه بگیران وام ۱ میلیونی را در ۲ مرحله به مشمولان سهام عدالت پرداخت کرد. علاوه بر این طبق ابلاغیه بانک مرکزی که ۸ ماه پیش به بانک ها اعلام شده قرار شد سهام عدالت وثیقه دریافت وام بانکی برای سهامداران عدالت شود تا این قشر از وام بانکی بدون ضامن بهره مند شوند اما این موضوع تاکنون شکل عملی به خود نگرفته و در بین دستگاهها در حال پاسکاری است.
پاسکاری وام به دارندگان سهام عدالت در دستگاهای مرتبط
بانکها اعلام می کنند زیر ساخت های لازم برای پرداخت چنین وامی باید از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی فراهم شود اما مسئولان این شرکت اعلام کرده اند که زیر ساخت ها آماده است ولی بانک ها پای کار نمی آیند. این در حالی است که بخشنامه اجرایی پرداخت وام به سهامداران عدالت توسط بانک مرکزی خردادماه به بانک ها ابلاغ شده تا بر مبنای ارزش روز دارایی افراد، نسبت به اعطای اعتبار بر اساس مکانیزم‌های اعتباری انجام شود.
اعلام چنین اخباری از سوی مسئولان و عملی نشدن آن پس از ماهها انتظار اکنون به مطالبه گری ۳۰ میلیون سهامدار عدالت در کشور شده است. مطالبه ای به حق که کسی پاسخگوی آن نیست و دستگاههای مرتبط نیز در اجرای آن به اشکال مختلف طفره می روند.
علیرضا قیطاسی، دبیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی چندی پیش اعلام کرد؛ شرکت سپرده‌گذاری مرکزی برای اجرای این کار باید ساز و کار لازم سهام عدالت را برای بانکها فراهم کند که به صورت سیستم برخط در شعب بانکها امکان به وثیقه گذاشتن سهام عدالت فراهم باشد. البته شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مکاتبه و پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای را به بانک ها ارسال کرده تا بانکها بررسی کنند و پس از امضای تفاهم‌نامه مورد قبول طرفین امکان توثیق سهام عدالت براساس درخواست بانکها توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی فراهم شود.
۱۹ آذرماه اما معاون شرکت سپرده گذاری مرکزی، طی گفتگویی با خبرگزاری «بازار» گفت: ۳۰ میلیون از مشمولان سهام عدالت که روش غیر مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده اند می توانند از ابتدای ماه آینده (دی ماه) از بانک های دولتی وام خرد دریافت و یا اقدام به خرید کالا کنند.
بانک هایی که برای پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت اعلام آمادگی کردند؟
علیرضا ماهیار درباره چگونگی استفاده از کارت‌های اعتباری سهام عدالت تصریح کرد: این کارت‌ها به مانند کارت‌های اعتباری است که دولت به کارمندان خود برای خرید کالا ارایه می‌کند، اما تفاوت آن با کارت‌های اعتباری خرید کالا این است که دارندگان این نوع کارت‌ها می‌توانند به جای خرید کالا درخواست وام خرد از بانکها کنند.
وی با بیان اینکه ۵ بانک دولتی و نیمه دولتی، چون بانک ملی، پست بانک، ملت، صادرات و تجارت در ارایه کارت اعتباری به مشمولان سهام عدالت اعلام آمادگی کرده‌اند، اظهارداشت: البته برخی بانک‌های خصوصی نیز برای پرداخت وام خرد از طریق کارت‌های اعتباری سهام عدالت پای کار آمده‌اند. معاون شرکت سپرده گذاری مرکزی، مکانیزم پرداخت وام خرد توسط بانکها به دارندگان کارت اعتباری سهام عدالت را با سود ۱۸ درصدی البته بدون ضامن عنوان کرد و گفت: مزیت دریافت چنین وامی این است که سهام شخص به جای ضامن وام وثیقه می‌شود و متقاضی دیگر نیازی به ضامن ندارد.
قرار بود از ابتدای ماه گذشته پرداخت وام و یا کارت اعتباری خرید کالا توسط سیستم بانکی به مشمولان سهام عدالت انجام شود ولی تا کنون هیچ بانکی برای اجرای این کار پیشقدم نشده است. از طرفی نیز بانک مرکزی طی این مدت هیچ گاه پیگیر ابلاغیه پرداخت وام به سهامداران عدالت نبوده است
اکنون که قرار بود از ابتدای ماه گذشته پرداخت وام و یا کارت اعتباری خرید کالا توسط سیستم بانکی به مشمولان سهام عدالت انجام شود ولی تا کنون هیچ بانکی برای اجرای این کار پیشقدم نشده است. از طرفی نیز بانک مرکزی طی این مدت هیچ گاه پیگیر ابلاغیه پرداخت وام به سهامداران عدالت نبوده است.
زیر ساخت ها آماده است بانک ها همراهی نمی کنند
نعمتی مدیر روابط عمومی شرکت سپرده گذاری مرکزی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره علت عدم پرداخت وام و کارت اعتباری خرید کالا به مشمولان سهام عدالت که قرار بود از ماه گذشته انجام شود گفت: عدم همراهی بانک ها در پرداخت وام به سهامداران عدالت موضوعی است که مورد توجه است چرا که شرکت سرمایه گذاری مرکزی زیر ساخت های لازم پرداخت این نوع وام را برای بانک ها فراهم کرده است اما معلوم نیست چرا بانک ها به وعده خود در پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت عمل نمی کنند.
بانکها علت عدم اجرای پرداخت وام یا کارت اعتباری به سهامداران عدالت را بررسی طرح، نحوه مبلغ پرداخت و میزان درصد سود و ...را دلیل پرداخت نکردن وام اعلام کردند این در حالی است که شرکت سرمایه گذاری مرکزی ساز و کار و زیر ساختهای لازم پرداخت وام را برای بانک ها فراهم کرده ولی بانک ها در این زمینه تاکنون همراهی نکرده اند
وی اضافه کرد: در آذرماه چند بانک برای پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت اعلام آمادگی کردند در دی ماه گذشته نیز این بانکها علت عدم اجرای آن را بررسی و جمع بندی زوایای طرح، نحوه مبلغ پرداخت و میزان درصد سود و ...را دلیل پرداخت نکردن وام اعلام کردند این در حالی است که شرکت سرمایه گذاری مرکزی ساز و کار و زیر ساختهای لازم پرداخت وام را برای بانک ها فراهم کرده ولی بانک ها در این زمینه تاکنون همراهی نکرده اند.
ترس بانک ها از خروج منابع و عدم بازگشت اقساط
اسفندیار شاه منصوری کارشناس مسائل پولی بانکی نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» گفت: بانک ها تا زمانی که از چگونگی توان پرداخت اقساط متقاضیان وام مطمئن نشوند و یا تضامین لازم را از وام گیرنده نگیرند به راحتی منابع خود را از بانک در قالب وام خارج نمی کنند بنابراین همراهی نکردن سیستم بانکی در عدم پرداخت وام سهام عدالت به مشمولان این طرح به احتمال زیاد به دلبل نبود زیرساخت لازم و تضامین کافی برای ارایه این نوع وام است.
سهام عدالت در بازار سرمایه دارای نوسان قیمت است حال از آنجایی که قراراست سهام عدالت وثیقه وام شود این نوسان قیمت منجر به ترس بانک ها در پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت شده است
وی به وجود نوسان ارزش سهام در آشفته بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: سهام عدالت دارای نوسان قیمت است حال از آنجایی که قرار است سهام عدالت وثیقه وام شود این نوسان قیمت منجر به ترس بانک ها در پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت شده است.
نبود وجه تضامین لازم برای پرداخت وام
این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت دارای تضاد منافع است. دولت در این شرایط نامناسب اقتصادی می خواهد از این طریق به مردم لطف کند بنابراین بانک ها را مجبور به پرداخت وام به دارندگان سهام عدالت کرده است از طرفی بانک ها نیز براساس وثایق، وجه تضامین و توان وام گیرنده می توانند به آنها وام پرداخت کنند تا منابعشان معوق نشود در چنین شرایطی تا زمانی که زیرساخت های لازم در این زمینه به درستی مهیا نشود نباید از بانک ها انتظار پرداخت وام آن هم به حدود ۳۰ میلیون سهامدار عدالت را داشت.
بانکها برای پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت دارای مشکل هستند به طور مثال وام گیرنده باید وکالت ۱۰۰ درصدی سهام خود را بانک بدهد و یا تضامین سفت و سختی برای بازگشت اقساط داشته باشد حال از آنجایی که این بستر آماده نیست بانک ها چنین اقدامی را در اولویت قرار نمی دهند
وی اضافه کرد: بانکها برای پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت دارای مشکل هستند به طور مثال وام گیرنده باید وکالت ۱۰۰ درصدی سهام خود را بانک بدهد و یا تضامین سفت وسختی برای بازگشت اقساط داشته باشد حال از آنجایی که این بستر آماده نیست بانک ها چنین اقدامی را در اولویت قرار نمی دهند و به جای پرداخت منابع بانک به شرکت های زیر مجموعه خود کمک می کنند و هیچ وقت در چنین شرایطی برای پرداخت وام ریسک نمی کنند.
بنا به این گزارش، با وجودی که چندین ماه از ابلاغیه بانک مرکزی به بانک ها مبنی بر پرداخت وام به مشمولان سهام عدالت می گذرد اما بانک ها همچنان در پرداخت این نوع وام به دلایلی که دارند طفره می روند. دارندگان سهام عدالت نیز چون امیدی به دریافت چنین وامی ندارند همچنان به دولت و وعدهایش بی اعتماد شده اند.
نظر شما