هادی نجف زاده؛ بازار: فصل پاییز و دی ماه با تمام فراز و نشیب های آن گذشت و کمتر از دو ماه دیگر سال نو آغاز می شود. سال ۱۳۹۹ را می توان یکی از پرچالش ترین سال های ایرانیان در قرن اخیر دانست. سالی که با اوج شیوع ویروس کرونا شروع شد و هنوز کشور و جهان در تب و تاب این بیماری مهلک است.
اما در این میان ترس و استرس مردم ناشی از ابتلا به این ویروس از یک طرف و شرایط مشکل اقتصادی از طرف دیگر باعث شد که مردم سالی به غایت سخت را بگذرانند و سکه تعداد زیادی از مشاغل و کاسبی ها به روی سیاه آن چرخید و بسیاری را به ورطه نابودی اقتصادی کشاند.
در این بین بعضی از ملزومات و مایحتاج مردم، با وجود اینکه اینکه جزو نیازهای اولیه و ضروری آنها برای گذران زندگی است، بر اثر این شرایط و همچنین سوءمدیریت‌هایی از جانب تصمیم گیرندگان دچار اختلال شد.
یکی از این نیازهایی که به گفته کارشناسان و آگاهان در حوزه سلامتی یک ضرورت برای بدن انسان است مصرف انواع میوه و سبزیجات است. با توجه به اهمیت این موضوع گزارش های مختلفی درباره بازار میوه و آشفتگی های موجود در آن تهیه و انتشار یافته است اما با تمام این بازخوردهای رسانه‌ای آش همان آش و کاسه نیز همان کاسه است!
بسیاری از مردم از گرانی افسارگسیخته میوه ها در بازار شاکی هستند و صاحبان واحدهای صنفی نیز از کاهش خریداران میوه می نالند.
این را به وضوح می توان در مکالمات روزمره و شکوه و شکایت های مردم و همچنین صاحبان واحدهای صنفی دید. مشخص نیست تا چه زمانی قرار است این شرایط ادامه پیدا کند و اینکه آیا عده ای وجدان خود را قاضی کرده اند تا برای استفاده مردم از این کالای اساسی از زیادی منفعت مالی خود بگذرند یا خیر؟!
گرانی افسارگسیخته میوه در اصفهان باعث ریزش زیاد مشتریان شده است و به دلیل گرانی میوه بسیاری از افراد به صورت دانه ای اقدام به خرید می کنند
کاظم حدود ۵۵ سال سن دارد. به قول خودش بیش از ۲۵ سال است که در این رسته شغلی فعالیت می کند و در این مدت چون در محل کاسبی می کرده است همه او را می‌شناسند.
این شهروند اصفهانی در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه گرانی افسارگسیخته میوه باعث ریزش زیاد مشتریان او شده است، اظهار داشت: متاسفانه به دلیل گرانی میوه بسیاری از مشتریان ما به صورت دانه ای خرید می کنند.
افزایش ۳ برابری مشتریان «ته میوه‌ها»
وی با بیان اینکه زمانی خیار یکی از ارزان ترین میوه ها بود ولی حالا کیلویی حدود ۱۵ هزار تومان است، ابراز داشت: می دانیم که فصل زمستان است و اکثر این میوه ها گلخانه ای است و هزینه های گلخانه هم بالاست ولی واقعا برای خانوارها حداقل در محله ای که ما مغازه داریم و جز محله های متوسط شهر هم هست، حتی دیدن قیمت میوه ها باعث تعجب و حیرت بسیاری از مشتریان شده است.
این صاحب واحد صنفی میوه فروشی در اصفهان با اشاره به اینکه مشتریان ته میوه‌های ما نسبت به پارسال دو و حتی سه برابر شده است، تصریح کرد: بسیاری از مردم چون قدرت خرید میوه را ندارند به مشتریان ته میوه ها تبدیل شده اند تا با قیمت کمتری این کالای اساسی را تهیه کنند.
بیش از ۷۰ درصد مشتریان میوه نسیه می خرند و بعدا کم کم هزینه میوه ها را پرداخت می کنند در حالیکه بسیاری از این مشتریان در سال های گذشته تمام خریدهایشان نقدی و دو یا سه برابر مقدار کنونی بوده است
وی با بیان اینکه در طول ۲۵ سال کاسبی خود تا به این حد شرمنده مردم نشده ام، اظهار کرد: من خودم سعی می کنم میوه ها را با حداقل سود به مردم بفروشم تا آنها بتوانند میوه خود را تهیه کنند.
کاظم افزود: بیش از ۷۰ درصد مشتریان من نسیه می خرند چرا که بیشتر آنها را کارمندان و کارگران تشکیل می دهند و بعدا کم کم هزینه میوه ها را پرداخت می کنند در حالیکه بسیاری از این مشتریان در سال های گذشته تمام خریدهایشان نقدی و دو یا سه برابر مقدار کنونی بوده است.
سیستم قیمت گذاری بازار میوه در دست دلالان و سودجویان
وی ضمن ابراز بی اطلاعی از نحوه قیمت گذاری میوه ها گفت: ما بر مبنای قیمت میوه خریداری شده در میدان میوه و تره بار با اندک سودی که از طرف دولت اعلام شده است میوه های خود را می فروشیم ولی این را می‌دانم که سیستم قیمت گذاری در اختیار دلالان و سودجویان بازار میوه است.
این کاسب کار اصفهانی تاکید کرد: دو ماه دیگر سال جدید آغاز می شود و قاعدتا خرید میوه شب عید مردم هم بیشتر می شود و اگر قرار است قیمت ها با همین منوال کنونی افزایش پیدا کند، فروش ما حتی کمتر از حال حاضر می شود.
خرید میوه برای برخی از خانواده ها جز اولویت های سوم و چهارم است
این فقط فروشندگان نیستند که نسبت به بازار میوه و کسادی آن معترضند. مردم هم از این قاعده مستثنی نیستند. حقیقت این است که خرید میوه در هر فصل سال و حتی نوبرانه آن که در ابتدای فروش با قیمت های گزافی در بازار عرضه می شود برای یک عده خاص از مردم که دارای مکنت و ثروت به اندازه کافی هستند هیچ مشکلی ندارد.
عده ای دیگر هم که در شرایطی که به قول معروف زیر خط فقر هستند سالهاست که میوه را از سبد هزینه های خانوار خود خارج کرده اند و به غیر از مایحتاج اولیه برای گذران زندگی و سیر کردن شکم خود و اعضای خانواده به فکر دیگری نیستند.
اما در این میان بخش زیادی از مردم در بخش متوسط بالا و پایین قرار دارند که شرایط اقتصادی کنونی باعث شده است که این اقشار که بیشتر کارمند و کارگر هستند قدرت خرید آنها به مقدار زیادی کاهش یابد. این شرایط باعث شده است برای عده ای از خانوارها خرید میوه جزو اولویت های سوم و چهارم به بعد مخارج آنها قرار بگیرد و در بعضی دیگر از خانوارها مخارج مربوط به خرید میوه یا به کلی از هزینه های ماهانه حذف شده و یا در حال حذف شدن است.
خرید پرتقال بر روی درخت توسط بازرگانان کشورهای همسایه شمالی
رئیس اتحادیه صنفی میوه و تره بار در گفت و گو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه قدرت خرید میوه مردم نسبت به سال گذشته بیش از ۷۵ درصد کاهش پیدا کرده است، اظهار داشت: این شرایط باعث شده است که حتی همکاران ما در واحدهای صنفی فروش میوه هم دچار مشکل شده و با کاهش شدید فروش میوه مواجه شوند.
عباس رحمانی پور درباره چرایی افزایش قیمت برخی از میوه ها مثل پرتقال ابراز داشت: پرتقال و مرکبات ایران در باغ های شمال امسال از طرف تجار و بازرگانان کشورهای همسایه شمالی ایران بر روی درخت پیش فروش شد و این باعث شد که مقداری عرضه آن در بازار کم و قیمت آن زیاد شود.
دلالان و سودجویانی که در بازار میوه فعالیت می‌کنند باعث شده اند که قیمت کالاهای عرضه شده مطابق با میل و سلیقه آنها معین شود
بهم خوردن عرضه و تقاضا از مهمترین دلایل افزایش قیمت در بازار میوه
رحمانی پور همچنین با اشاره به اینکه بهم خوردن عرضه و تقاضا یکی از مهمترین دلایل افزایش قیمت در بازار میوه است، تصریح کرد: در این بین دلالان و سودجویانی هم که در این بازار فعالیت می‌کنند باعث شده اند که قیمت کالاهای عرضه شده مطابق با میل و سلیقه آنها معین شود.
وی با اشاره به گرانی برخی از صیفی جات همانند خیار، بادمجان و غیره بیان داشت: اکثر این صیفی جات در گلخانه ها تولید می شود و به دلیل بالا رفتن هزینه های تولید در گلخانه ها قیمت این میوه ها هم افزایش پیدا کرده است.
رئیس اتحادیه صنفی میوه و تره بار اصفهان با بیان اینکه گرانی میوه در مقابل بسیاری از کالاها و خدمات دیگر کمتر است، افزود: گرانی میوه به دلیل اینکه جز یکی از مایحتاج ضروری زندگی مردم است، بیشتر به چشم می آید.
ذخیره سازی عید نوروز و کمبود و گرانی میوه
وی با اشاره به اینکه اکثر میوه های مصرفی مردم در داخل کشور تولید می شود، گفت: به غیر از موز و چند میوه انگشت شمار که به کشور وارد می شود و قیمت آن بر حسب نوسانات قیمت دلار محاسبه می شود بقیه میوه های تولید در داخل قیمت گذاری آن در کشور انجام می شود.
رحمانی پور تاکید کرد: یکی دیگر از عوامل گرانی میوه و کمبود آن ذخیره سازی برای عید نوروز است ولی با این وجود صاحبان واحدهای صنفی در سطح شهر حق افزایش قیمت بیشتر از نرخ مصوب را ندارند.
یک کارشناس اقتصادی و فعال در حوزه میوه و تره بار نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه خریداران در بازار میوه اکثرا رو به سوی بار درجه دو و سه آورده اند، اظهار داشت: بارهای درجه یک به دلیل قیمت بسیار زیاد و اینکه از حد و توان مالی یک خانوار حقوق بگیر خارج است کمتر به فروش می رسد.
ظهور پدیده ای نو به نام فروش دانه ای میوه!
محمدحسین کرامتی ابراز داشت: در حال حاضر شاهد پدیده فروش دانه ای میوه در سطح برخی از میوه فروشی ها هستیم که این نشان از توان مالی خریداران دارد.
از راهکارهای تامین میوه مورد نیاز سبد خانواده ها افزایش بازارهای محلی با حضور تولیدکنندگان است که این موضوع باعث می شود که دست دلالان و واسطه گران از بازار میوه کوتاه و این کالا با قیمت عرف بازار به مردم فروخته شود
وی با اشاره به اینکه پیشنهاد می دهیم با توجه به اینکه میوه یکی از نیازهای اصلی بدن برای افزایش قدرت ایمنی است یارانه میوه به خانوارهای ایرانی تعلق بگیرد، تصریح کرد: باید در نظر داشت که در حوزه سلامت همیشه پیشگیری بهتر و کم هزینه تر از درمان است و با توجه به اینکه مصرف میوه نقش موثری در سلامت افراد جامعه دارد این موضوع م یتواند در کوتاه مدت و بلند مدت باعث عدم هزینه کرد زیاد خانواده ها و حتی در سطح کلان در سطح کشور در حوزه بهداشت و درمان شود.
افزایش بازارهای محلی برای مقابله با دلالی در بازار میوه ضروری است
این کارشناس اقتصادی یکی دیگر از راهکارهای تامین میوه مورد نیاز سبد خانواده ها را افزایش بازارهای محلی با حضور تولیدکنندگان دانست و گفت: این موضوع باعث می شود که دست دلالان و واسطه گران از بازار میوه کوتاه و میوه با قیمت عرف بازار به مردم فروخته شود.
این کارشناس اقتصادی و فعال در حوزه میوه و تره بار با بیان اینکه برخی از این راهکارها مثل گسترش بازارهای محلی فروش میوه که توسط خودتولیدگکنندگان اداره می شود، حتی در کوتاه مدت هم عملیاتی می شود، افزود: در صورتی که عزمی جدی در بین مسئولین محلی باشد می توان شاهد این اتفاقات خوب بود.
مصرف میوه یکی از مهمترین منابع تامین نیازهای بدن مثل ویتامین و پروتئین هاست اما متاسفانه تغییر سبک زندگی بسیاری از خانوارها در کنار شرایط بد اقتصادی باعث شده است که این نیاز اساسی بدن کم کم از سبد هزینه های خانوار حذف شود.
کاهش مصرف میوه و افزایش مصرف فست فود یک هشدار جدی برای مسئولان
بسیاری از خانوارها با کاهش مصرف میوه متاسفانه رو به سوی غذاهای از پیش آماده شده و فست فودی آورده اند که این غذاها به دلیل قیمت کمتر در مقایسه با میوه ها در بیشتر خانواده ها جا خوش کرده اند، از طرف دیگر میوه ها هم در پستوی میوه فروشی ها در انتظار خریدارانی هستند که شاید نسبت به سال گذشته یک سوم برابر شده است.
این تغییر ذائقه خانواده های ایرانی یک هشدار هم برای خود مردم و هم برای مسئولان است. شاید در کوتاه مدت این موضوع خود را نشان ندهد ولی در بلند مدت با مصرف بی رویه فست فودها و به تبع آن مشکلات جسمی هزینه های بخش سلامت هم افزایش پیدا می‌کند.
خوشبختانه کشور ما به چهار فصل معروف است و در هر فصل میوه به اندازه کافی وجود دارد ولی در این بین باید یک مدیریت صحیح بر نحوه توزیع و قیمت گذاری آن انجام شود که امیدواریم این موضوع به زودی محقق شود و نفع آن به مردم برسد.
نظر شما