بازار؛ گروه بین الملل: با روی کار آمدن دولت بایدن، اکنون انگلستان، فرانسه و آلمان (E۳) و نیز اتحادیه اروپایی در جایگاه خوبی هستند تا پرچمدار احیای برجام بعنوان گام نخست در تعامل با ایران بر سر مسائل فراگیر باشند. این کار نیازمند یک تلاش هماهنگ و چند بُعدی است.
در واشنگتن، دیدگاهها درباره توافق هسته ای، عمیقا دچار شکاف است. به رغم شکست آشکار کارزار فشار حداکثری منتقدان پافشاری دارند که قصد اعلام شده بایدن برای تعامل دوباره با تهران، ساده لوحانه است. این دیدگاه توسط متحدان خاورمیانه ای آمریکا هم بازتاب داده می شود.
دولت های اروپایی هم با برخی از استدلال های تیم ترامپ، همدلی داشتند: چاره کردن برخی جنبه های سیاست ایران بویژه برنامه موشک های بالستیک و توان افکنی منطقه ای این کشور ضمن آنکه همچنین در پی بهینه سازی برجام هم هستند. اما کارنامه سه سال گذشته هم روشن است: تحریم ها نتوانست این نگرانی ها را چاره کند بلکه به اشکال مختلفی آنها را بدتر کرد و در عوض تنها پیشرفتی را هم که در گذشته برای محدود کردن تکثیر هسته ای به دست آمده بود، از میان برد.
اگر بایدن برای زنده کردن برجام گام بردارد، اروپا باید به روشنی از بازگشت به توافق هسته ای با تمام ظرفیتش به عنوان بهترین ابزار خنثی کردن یک بحران هسته ای و نیز هموارکردن زمینه گفتگوهای تکمیلی حمایت کند آنهم بر پایه گفتگو و نه زور و تحمیل.
چالشی که در اینجا مطرح است، عملی کردن این رویکرد است. اروپا باید با ایران و سازمان بین المللی انرژی هسته ای کار کند تا یک نقشه راه روشن برای برگشت دادن به گام های ایران در نقض برجام تهیه شود... بازگشت ایران به تعهداتش، می تواند از نظر فنی در یک بازه دو یا سه ماهه عملی شود.
همزمان، اروپا باید گام های فوری آماده سازی را برای معکوس کردن آسیب اقتصادی ناشی از تحریم های آمریکا بردارد. این کار می تواند با گشایش تحریم های آمریکا، در همکاری با بخش خصوصی برای حمایت از داد و ستد با ایران انجام شود.
اروپا باید دولت بایدن را ترغیب کند که از درخواست وام ایران از صندوق بین المللی پول حمایت کند و این اطمینان را بدهد که در دوره ای که واشنگتن آماده معکوس کردن سیاست گسترده تر تحریم هاست، داد و ستد بشردوستانه با ایران مختل نشود. آمریکا همچنین باید به اروپا برای پیش خرید نفت ایران چراغ سبز بدهد. این کار می تواند ایران را از یک خط اعتباری برای داد و ستد بشردوستانه یا خرید دیگر کالاهای اساسی برخوردار سازد.
ایران هم متقابلا باید با این گام های اعتمادساز همراهی نشان دهد و بطور جدی با آمریکا، انگلستان و دیگر دولت ها برای آزادی اتباع خارجی بازداشتی تعامل کند.
یک عنصر مهم دیگر در تلاش دیپلماتیک اروپا، ترغیب ایران و همسایگان عربش برای دوری از کشمکش و روی آوردن به تعامل است. ترغیب ایران به سوق دادن متحدان حوثی اش می تواند منازعه پرهزینه یمن را آرام سازد و راه را برای یک گفتگوی منطقه ای با حمایت بازیگران اروپایی اما توسط خود کشورهای منطقه هموار کند. چنین ابتکاری، بهترین روش برای گشایش در مناسبات پرتنش میان همسایگان بویژه ایران و عربستان سعودی است.
نظر شما