حمیدرضا پیرهادی؛ بازار: طرح «تحول صنعت و بازار خودرو» در مجلس قرار بود با محوریت «عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا» به رای گذاشته شود که به نظر می‌رسد کمیسیون صنایع و معادن با این بند مخالفت کرده است.
مهمترین بند این طرح عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا بود و براساس آن خودروسازان باید تمام خودروهای سواری خود را در بورس عرضه می‌کردند تا نرخ فروش در بستر عرضه و تقاضای بورس کشف شود. به نظر می‌رسد که کمیسیون صنایع و معادن مجلس به دلیل هزینه‌های اجتماعی این طرح با آن مخالفت کرده است. مجلسی‌ها معتقدند با عرضه خودرو در بورس کالا انفجار قیمتی رخ می‌دهد و سبب افزایش نارضایتی‌ها شود.
ما نیز برای بررسی بیشتر بر آن شدیم تا از نگاه یکی از کارشناسان صنعت خودرو، عرضه این محصول در بازار سرمایه را بررسی کنیم.
خودروسازان بر سر دو راهی زمین خوردن یا جهش
امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو در مورد عرضه این محصول در بورس به «خبرنگار بازار» می گوید: صنعت خودروسازی و به طورکلی تمام شرکت های زیر مجموع خودروسازها در یک دو راهی بزرگ قرار گرفته اند؛ دو راهی زمین خوردن یا جهش. به این معنی که با این اوضاع قیمت گذاری های جدید، شرکت های خودروسازی مجبور هستند که مجددا اعلام ورشکستی کنند. چراکه زیان بسیار سنگینی را درسال جاری متحمل شده اند و تجدید ارزیابی هم دیگر جوابگو نیست. لذا می توان سهم های خودرویی را یک سهام پر ریسک نامید. اما همزمان مشاهده می کنیم که هم ایران خودرو و هم سایپا و شرکت های زیر مجموعه این دو، حرکت های بزرگی را طراحی می کنند.
وی افزود: ۱.جهش بزرگ در تولید که منجر به افزایش ۵۰ درصد در تولید آن ها می شود. همچنین اکنون در حال آمادسازی آن برای سال آینده هستند و باتوجه به اینکه مشکلات تحریم ها در واقعیت در حال رفع شدن است، باعث بالارفتن ظرفیت شرکت های خودروساز در آینده خواهد شد.
کاکایی ادامه داد: ۲.تنوع محصولاتشان بالا می رود. در هفته های اخیر تارا محصول جدید ایرانخودرو عرضه شد و همچنین چند روز پیش هم شاهین محصول جدید سایپا به بازار معرفی شد. با وجود این شرایط مطرح شده با توجه به بازار بسیار گرم خودروسازی این شرکت ها آماده هستند تا سهام خود را بالا ببرند. یعنی می توان گفت که از لحاظ سهامداری می توانیم آماده جهش باشیم.
این کارشناس تاکید کرد که با این حال این موضوع بسیار وابسته به سیاست گذاری های کلان کشور است. اگر قیمت ها آزادسازی شود خودروسازی ها و به طبع آن قطعه سازان از نظر اقتصادی جهش می کنند. اما اگر قیمت ها آزادسازی نشود، خودروسازان و به طبع آن قطعه سازان زمین می خورند. به طور طبیعی سرمایه گذاران خودرویی که در بورس حضور دارند در یک دو راهی هستند که شانس خود را امتحان می کنند و اگر شرایط فراهم باشد از آن سهم هایی خواهند بود که صعود شارپی خواهد داشت.
او تصریح کرد: برای اینکه سهام یک شرکت شرایط خوبی داشته باشد، مولفه هایی نظیر بازار مناسب، نوآوری و ظرفیت را نیاز دارد که در شرکت های خودروسازی این پیش زمینه ها فراهم است اما چیزی که در این میان وجود ندارد این است که سیاستگذاران با شرکت های خودروسازی به مشکل خورده اند. این روزها تنها کالای صنعتی و نیمه صنعتی که قیمت گذاری می شود خودرو است و همین موضوع مشکلات زیادی را برای این صنعت به وجود آورده است.
اگر قیمت ها به طور کامل آزادسازی شود بازار خودرو بعد از گذشت سه ماه به رکود کامل کشیده می شود به این معنی که به این راحتی خریدار پیدا نمی شود. بنابراین صف هایی که امروز برای خرید خودرو مشاهده می کنید جمع می شود. چرا که این صف ها برای خرید خودرو نیستند و برای ۲۰۰ درصد سود است
لجبازی شورای رقابت و صنعت خودرو سازی بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان زیان ایجاد کرده است
کاکایی در ادامه می گوید: ما همواره از اشتباهات سیاستگذاران لطمه های بزرگ اقتصادی دیده ایم. به عنوان مثال همین لجبازی ساده ای که بین شورای رقابت و صنعت خودرو سازی وجود دارد که منجر به قیمت گذاری غلط در دو سال و نیم قبل شده است، بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان زیان ایجاد کرده است و هیچ کس هم پاسخگو نیست. خود صنعت خودروسازی پتانسیل بالایی برای جهش دارد اما فضای سیاست گذاری به شدت ابهام آلود و غیر شفاف است و به همین جهت اوضاع را بسیار شکننده کرده است.
او معتقد است: اینطور نمی شود که یک خودرو با هزینه ۱۶۰ میلیون تومان تمام شود و درمقابل به شرکت بگوییم آن را در بازار به قیمت صد میلیون تومان بفروشد و در بازار آزاد هم قیمت آن سیصد میلیون تومان شود. پس این بازار از لحاظ اقتصادی هیچ منطقی ندارد.
کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد که من شخصا مشکل اصلی را از سیاستگذاران می دانم که باعث به وجود آمدن این شرایط شده اند. البته نا گفته نماند که در ابتدا این تحریم ها بود که باعث و بانی بسیاری از این مشکلات بود اما رفتار سیاستگذاران ما نیز در ادامه مناسب نبود. در هیچ کجای دنیا کسی باور نمی کند یک صنعتی که تمام بازارش در اختیار خودش است، همزمان متحمل هزاران میلیارد ضرر می شود. اما این روزها این اتفاق در صنعت خودروسازی کشور افتاده است. که مقصر اصلی آن هم افرادی هستند که توجهی به نتیجه تصمیمات خود ندارند.
کاکایی گفت: حتی این روزها که همه متوجه شده اند که نباید قیمت گذاری به این صورت ادامه داشته باشد باز هم کسی جلو نمی آید و مسئولیت قبول نمی کند و بحث بر سر این است که به عنوان مثال خودرو را در بورس عرضه و قیمت ها را آزاد کنیم، یا به همین شکل آزادسازی انجام شود؟ اما نکته مهم این است که باید آزادسازی رخ دهد.
وی ابرازکرد: این وضعیت با این نوع شیوه قیمت گذاری دستوری که موجب زیان به صنعت خودرو سازی می شود ادامه دار نخواهد بود. اگر قیمت خودرو در بورس یا به صورت معمول آزاد سازی شود در هر صورت خودروسازان جهش اقتصادی خواهند داشت. چون ظرفیت لازم، تنوع و آمادگی دارند اما قیمت خودرو در بازار ممکن است هیجان داشته باشد. با این حال به تدریج کاهش خواهد داشت.
اگر قیمت خودرو به طور کامل آزادسازی شود بازار بعد از گذشت سه ماه با رکود مواجه خواهدشد
کاکایی تاکید می کند اگر قیمت ها به طور کامل آزادسازی شود بازار خودرو بعد از گذشت سه ماه به رکود کامل کشیده می شود به این معنی که به این راحتی خریدار پیدا نمی شود. بنابراین صف هایی که امروز برای خرید خودرو مشاهده می کنید جمع می شود. چرا که این صف ها برای خرید خودرو نیستند و برای ۲۰۰ درصد سود است!
این کارشناس خودرو یادآور شد: این همان اتفاقی است که در سال ۹۴ رخ داد. ما در آن زمان هم در تحریم بودیم اما تولید بالا رفته بود و قیمت ها نیز بالا و توان خرید مردم پایین بود و رانتی هم در این میان وجود نداشت چراکه قیمت ها آزاد بود. در نتیجه شاهد بودیم که رکود اتفاق افتاد و بعد از آن دولت مجبور شد یک بسته پولی برای خرید خودرو در نظر بگیرد. پس شک نکنید اگر قیمت خودرو آزاد شود در عرض حداکثر ۳ ماه قیمت های بازار به شدت افت می کند.
برای اینکه سهام یک شرکت شرایط خوبی داشته باشد، مولفه هایی نظیر بازار مناسب، نوآوری و ظرفیت را نیاز دارد که در شرکت های خودروسازی این پیش زمینه ها فراهم است اما چیزی که در این میان وجود ندارد این است که سیاستگذاران با شرکت های خودروسازی به مشکل خورده اند
وی افزود: در کوتاه مدت یعنی یک هفته، دو هفته تا یک ماه قطعا قیمت ها افزایش پیدا می کنند چون یک عده تمایل ندارند قیمت ها پایین آورده شود. البته زمان اجرای این طرح هم بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر این طرح در اسفند ماه اجرا شود، طبیعی است که هیجان بسیار زیاد می شود.
کاکایی گفت: قبل از انتخابات آمریکا بهترین زمان اجرای این طرح بود که متاسفانه مسئولان تعلل کردند و این فرصت طلایی از دست رفت. حدود ۱۰ روز قبل از انتخابات آمریکا شاهد آن بودیم که بانک مرکزی اقداماتی را انجام داد تا قیمت دلار از ۳۰ هزار تومان روی ۲۵ هزار تومان تثبیت شود و به طبع آن قیمت خودرو هم ثابت است و هفته های اخیر نیز موقع اجرای این طرح بود اما هرچه به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم، احتمال جهش قیمت برای اجرای این طرح بالاتر می رود.
این کارشناس بازار و صنعت خودرو در انتها خاطرنشان کرد که در سه ماهه گذشته شاهد هستیم سیاستگذاران هر روز از اجرای این طرح یعنی عرضه خودرو در بورس یا آزادسازی نرخ خودرو به هر طریق دیگر صحبت می کنند، اما در عمل هنوز هیچ اتفاقی رخ نداده است.
نظر شما