بازار؛ گروه استانها: استان همدان معدن رویش گیاهان دارویی است و این امتیاز به حدی درخشان و قابل توجه است که بر اساس آخرین اطلاعات مرکز تحقیقات کشاورزی همدان استان همدان بیش از یک هزار گونه گیاهی در این منطقه امکان رویش دارند که ۳۱۵ نوع از آن ها گیاه دارویی است.
رازیانه، سیاه‌دانه، گشنیز، خاکشیر، آویشن، گزنه و ده ها گونه گیاهی دیگر از اصلی‌ترین گیاهان قابل رویش در استان همدان هستند که نه تنها در درمان بسیاری بیماری ها موثر واقع می شوند بلکه برخی گونه ها در تهیه داروهای صنعتی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
باریجه، کتیرا، زعفران، سیاه دانه و زیره، اسانس مورد، رزماری و شیرین بیان برای صادرات دارای مزیتهای نسبی بوده و بابونه، خار مریم، بادرنجوبه و سنبل الطیب در بازار داخلی از اهمیت بالایی برخوردارند
گذشته از این گیاهان دارویی زیره، انواع صمغها، شیرین بیان، کتیرا، حنا، زعفران، توتون و پنبه از مهمترین اقلام صادراتی این بخش به حساب می آیند ضمن اینکه بنا به اظهار نظر کارشناسان امر باریجه، کتیرا، زعفران، سیاه دانه و زیره، اسانس مورد، رزماری و شیرین بیان برای صادرات دارای مزیتهای نسبی بوده و بابونه، خار مریم، بادرنجوبه و سنبل الطیب در بازار داخلی از اهمیت بالایی برخوردارند.
همین ویژگی ها همدان را از نظر تولید گیاهان دارویی در جایگاه سوم کشور قرار داده ضمن اینکه سابقه تاریخی استفاده از طب سنتی و وجود طبیب هایی از جمله حکیم ابوعلی سینا در گذشته و سید احمد علی خسروی همدانی در حال حاضر در همدان موید این واقعیت است که نسبت دادن عنوان ذخیره گاه ژنتیکی گیاهان دارویی برای همدان چندان هم بی ربط نیست.
آنچه موجب سختی در مسیر کشت و برداشت شده نبود صنایع تبدیلی و دشواری فرآوری گیاهان دارویی است که همین موضوع باعث شده تولیدات بیشتر به شکل خام‌فروشی وارد بازار شود و ارزش افزوده قابل توجهی برای تولیدکنندگان نداشته باشد
واقعیت این است که همدان دارای انواع مختلف گیاهان دارویی است که تاکنون رقمی حدود ۳۱۵ گونه از آن شناسایی شده و در مسیر کشت بیشتر این گیاهان قدم برداشته می شود اما آنچه موجب سختی در مسیر کشت و برداشت شده نبود صنایع تبدیلی و دشواری فرآوری گیاهان دارویی است که همین موضوع باعث شده تولیدات بیشتر به شکل خام‌فروشی وارد بازار شود و ارزش افزوده قابل توجهی برای تولیدکنندگان نداشته باشد.
راه دوری نمی رویم و به کشت دو گیاه خوراکی و دارویی که از قضا نقش قابل توجهی نیز در کاهش نیاز وارداتی محصولات وابسته ایفا می کنند می پردازیم چراکه گیاهان دارویی به‌عنوان تولیداتی که مواد اولیه لازم برای تولید صنایع داروسازی را فراهم می‌کنند از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
برخی از این محصولات چون گشنیز و رازیانه به صورت فله ای و فاقد بسته بندی و نام و نشان به دیگر کشورها صادر می شوند
استان همدان به‌عنوان منطقه‌ای برجسته از ظرفیت‌های خدادادی در این خصوص بهره‌منداست که اگر از این نعمت به شیوه‌ای بهینه استفاده کند نه‌تنها اقتصاد آن متحول شده بلکه زمینه‌ای برای جذب رسیدن به اقتصاد پایدار مهیا می‌شود اما با این وجود دیده می شود که هم چنان برخی از این محصولات چون گشنیز و رازیانه به صورت فله ای و فاقد بسته بندی و نام و نشان به دیگر کشورها صادر می شوند.
در میان شهرستان های استان همدان رزن خاستگاه تولید این دوگیاه ارز آور است به طوری که بیشتر وسعت کشت گیاه رازیانه و گشنیز به این شهرستان تعلق دارد که در تشریح مزیت‌ها و قابلیت‌های مربوط به بخش کشاورزی شهرستان رزن می‌توان به مواردی چون برخورداری از نیروی انسانی، هم‌جواری با محور توانمند اقتصادی و تولیدی همدان – رزن به‌عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه استان همدان، نزدیکی به مراکز کشور و قطب‌های صنعتی قزوین، زنجان، ساوه، تهران و همدان، استقرار شهرستان رزن در یکی از دروازه‌های ورودی به استان، ذخیره‌سازی آب در مناطق گونلو از طریق احداث سدهای کوچک و برخورداری از ذخایر ژنتیکی گیاهی مهم و قرارگیری در یکی از مسیرهای ارتباطی با پایتخت کشور و غیره اشاره کرد.
طبق سند راهبردی و عملیاتی سه ساله‌های استان همدان احداث شهرک تحقیقات و فرآوری رازیانه، کشتارگاه صنعتی طیور پروتئین ماکیان الوند و احداث سردخانه نگهداری محصولات کشاوزی از جمله پروژه‌های محرک توسعه و الویت‌دار در این شهرستان است که در میان این سه مورد بررسی وضعیت احداث شهرک تحقیقات و فرآوری رازیانه در راستای کمک به فرآوری این گیاه دارویی مورد توجه قرار دارد.
در این زمینه برآن شدیم تا پیگیر احداث و راه اندزای واحد فرآوری رازیانه شویم و بدین ترتیب در این خصوص گفتگویی با محمود فتحی؛ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن ترتیب داده شد که در ادامه آن را می خوانید:
برداشت سالیانه دو هزار و ۷۰۰ تن رازیانه در رزن
محمود فتحی در گفتگو با خبرنگار بازار بیان کرد: میزان کشت رازیانه در شهرستان رزن برابر دو هزار هکتار است که از این میزان سطح کشت، سالیانه دو هزار و ۷۰۰ تن رازیانه برداشت می شود.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان رزن در پاسخ به اینکه آیا تاکنون واحدی در زمینه فرآوری و صنایع تبدیلی این محصول در شهرستان رزن راه اندازی شده است یا خیر؟ ضمن ابراز تاسف عنوان کرد: متاسفانه شهرستان رزن در رابطه با جذب سرمایه گذار تاکنون موفق عمل نکرده و در این رابطه، تنها یک واحد بسته بندی گیاهان دارویی و دمنوش ها در سطح شهرستان رزن فعال است.
فتحی ادامه داد: این واحد بسته بندی نیز رازیانه و محصولات دیگر را از کشاورزان خریداری و به صورت بسته بندی به فروش می رساند.
صادرات محصول رازیانه توسط واسطه ها انجام می گیرد به نحوی که واسطه ها محصول رازیانه را از کشاورز به قیمت هر کیلوگرم ۳۰ هزار تومان خریداری می کنند و با قیمت مناسبی به فروش می رسانند
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن در رابطه با وضعیت صادرات رازیانه نیز عنوان کرد: صادرات محصول رازیانه توسط واسطه ها انجام می گیرد به نحوی که واسطه ها محصول رازیانه را از کشاورز به قیمت هر کیلوگرم ۳۰ هزار تومان خریداری می کنند و با قیمت مناسبی به فروش می رسانند بدین ترتیب، باید گفت که با این وضعیت سود چندانی عاید کشاورزان در این حوزه نمی شود.
وی با اشاره به اینکه ۹۵ درصد از کشت رازیانه کشور در همدان و شهرستان رزن تولید می‌شود، عنوان کرد: باید مانع از خام‌فروشی این محصول شویم
طبق گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن ۹۵ درصد رازیانه کشور در این شهرستان تولید می‌شود و رزن تولیدکننده بیشترین رازیانه کشور است اما هم چنان عدم وجود واحد فرآوری و صنایع تبدیلی در این شهرستان موجب فروش فله ای و خام فروشی این محصول می شود، موضوعی که تنها جیب دلالان را از فروش این محصول پُر می کند.
این واقعیت در حالی رقم می خورد که برنامه‌های عملیاتی این شهرستان در بخش کشاورزی به‌دلیل پتانسیل بالای موجود در منطقه ایجاد ظرفیت فرآوری و ذخیره‌سازی جدید را موردتاکید قرار می دهد؛ بدین سان زمان آن رسیده تا با توجه به قابلیت مناسب در کشت و تولید محصول رازیانه، زمینه را برای ورود سرمایه گذاران و راه اندازی واحدهای فرآوری این محصول مهیّا سازیم.
نظر شما