بازار؛ گروه استانها: شهریورماه سال جاری بود که مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی همدان بابیان اینکه سال گذشته بالغ‌بر ۲۱ هزار و ۲۲۰ هکتار سیب‌زمینی در مزارع استان همدان کشت‌شده و این میزان در سال جاری به ۲۰ هزار و ۸۸۰ هزار هکتار رسیده است گفت سال گذشته حدود ۹۰۰ هزار تن سیب‌زمینی از مزارع استان همدان برداشت‌شده و طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته امسال این میزان به ۹۱۳ هزار تن می‌رسد.
فصل برداشت محصول سیب‌زمینی تمام شد و همان‌طور که انتظار می‌رفت میزان تولید افزایش یافت تا جایی که حتی از رقمی که علی بایگانه مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی همدان در خصوص میزان افزایش سخن گفته بود فراتر رفت و رقم ۹۸۰ هزار تن تولید سیب‌زمینی را به ثبت رساند.
ازآنجاکه بسیاری از سیب‌زمینی‌کاران همدان در زمین‌های کشاورزی استان‌های هم‌جوار و حتی به گفته برخی در کشورهای دیگر نیز به کشت سیب‌زمینی می‌پردازند میزان تولید سیب‌زمینی کشاورزان همدانی بسیار بالا است و همین امتیاز عنوان رتبه اول تولید سیب‌زمینی کشور را به همدان داده است..
استان همدان با دارا بودن تولید ۹۸۰ هزار تن سیب‌زمینی، رتبه اول کشوری در حوزه تولید سیب‌زمینی را دارا است
طبق گفته منصور رضوانی جلال رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان کشاورزان همدانی برای پیدا کردن زمین‌های بکر و کاشت صیفی‌جات به‌ویژه سیب‌زمینی به‌صورت فرا منطقه‌ای وارد عمل شده‌اند و محصولات متنوعی را کشت می‌کنند اما عمده محصولات را سیب‌زمینی تشکیل می‌دهد و سایر محصولات به‌صورت پراکنده و محدود در دیگر نقاط کشور از سوی کشاورزان استان همدان کشت می‌شود.
به‌هرحال با تمام اتفاقاتی که در شهرستان‌های استان همدان ازجمله بهار و استان‌های هم‌جوار توسط کشاورزان همدانی رقم می‌خورد استان همدان با تولید سالانه ۹۸۰ هزار تن سیب‌زمینی، رتبه اول کشوری درزمینهٔ تولید سیب‌زمینی را دارا است.
طبق سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله استان همدان، فرآوری و بسته‌بندی سیب‌زمینی و نوسازی و بازسازی انبارهای نگهداری این محصول جز اقدامات اولویت‌دار و محرک توسعه بخش صنعت و معدن مطرح‌شده چراکه حدود ۲۰ درصد سیب‌زمینی کشور تنها دریکی از شهرستان‌های همدان؛ شهرستان بهار کشت می‌شود.
اما با همه این تفاسیر سؤالی که به ذهن متبادر می‌شود اینکه این روزها بخش فرآوری این محصول چگونه است؟ آیا قدم‌ها در مسیر بسته‌بندی، درجه‌بندی، فرآوری، صنایع تبدیلی و البته صادرات و ارزآوری این محصول مؤثر بوده تا بتوان علاوه بر اشتغال‌زایی مناسب در این حوزه، زمینه را برای در دست گرفتن بازارهای خارجی نیز مهیّا ساخت؟
در پی رسیدن به پاسخ این سؤالات بر آن شدیم تا گفت‌وگویی با حسن محمدی، مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان ترتیب دهیم و وضعیت واحدهای فرآوری و صنایع تبدیلی در حوزه سیب‌زمینی در استان را جویا شویم و در ادامه پای صحبت‌های حسن محمدی مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان و خسرو طالبی رئیس انجمن ملی سیب‌زمینی ایران و عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی ایران و رئیس انجمن سیب‌زمینی استان همدان نشستیم تا وضعیت فعلی سیب‌زمینی‌کاران همدانی و نیازهای دنیای صادرات این محصول را جویا شویم که در ادامه متن این گفتگوها را می‌خوانید:
حسن محمدی در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: با توجه به اینکه استان همدان قطب تولید سیب‌زمینی کشور محسوب می‌شود از سال ۱۳۸۹ سه برنامه برای مدیریت اوضاع در نظر گرفته‌شده که اولین برنامه، برنامه ذخیره‌سازی است.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در این خصوص تشریح کرد: در این زمینه تعداد ۶۲ پروانه نگهداری سیب‌زمینی با ظرفیت ۲۰۰ هزار تن صادرشده و ساخت تعداد ۶۳ سردخانه که دو پروژه آن پیشرفت فیزیکی بالای ۳۰ درصد دارند، در حال پیش روی است
سیب‌زمینی‌ها در طول سال در واحدهای سردخانه‌ای قابلیت نگهداری و ذخیره دارند.
وی بابیان اینکه هم‌اکنون درزمینهٔ ذخیره‌سازی سیب‌زمینی در استان همدان مشکلی نداریم، عنوان کرد: با این فرآیند، سیب‌زمینی‌ها در طول سال در واحدهای سردخانه‌ای قابلیت نگهداری و ذخیره دارند.
محمدی برنامه دوم در این مسیر را پیش روی به سمت درجه‌بندی و بسته‌بندی عنوان کرد و گفت: هم‌اکنون پنج واحد سورتینگ درجه‌بندی، دسته‌بندی و بسته‌بندی سیب‌زمینی با ظرفیتی بالغ‌بر ۷۵ هزار تُن در استان همدان به بهره‌برداری رسیده است.
در حوزه فرآوری سیب‌زمینی نیازمند سرمایه‌گذار هستیم
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان بابیان اینکه برنامه بعدی در حوزه فرآوری سیب‌زمینی است، عنوان کرد: این حوزه، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است و در استان همدان مشکل سرمایه‌گذار داریم چراکه در حوزه فرآوری سیب‌زمینی حداقل به سرمایه‌ای بالغ‌بر ۳۰۰ میلیارد تومان نیاز است.
محمدی در این راستا از فعالیت شرکت مجتمع صنایع غذایی «فردای همیشه‌بهار» درزمینهٔ فرنچ فرایز نام برد و گفت: این واحد در حوزه فرآوری سیب‌زمینی واردشده و تاکنون نیز بالغ‌بر ۱۵ میلیارد تومان تسهیلات اشتغال روستایی به این مجتمع پرداخت‌شده است.
وی بابیان اینکه قرار شد باقی سرمایه از سوی سرمایه‌گذار طرح به همراه سرمایه‌گذار قطری آن تأمین شود، عنوان کرد: در حال حاضر، این مجتمع در حال احداث و ساختمان آن نیز پیشرفتی ۵۰ درصدی دارد که پیش‌بینی می‌شود در شهریورماه سال ۱۴۰۰ شاهد بهره‌برداری این مجتمع باشیم.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان بابیان اینکه سالانه حدود ۳۰ هزار تُن سیب‌زمینی استان همدان در این مجتمع به فرآوری خواهد رسید، اظهار کرد: این مجتمع ظرفیت جذب ۶۰ هزار تن سیب‌زمینی در سال را دارد و اشتغال‌زایی ایجادشده در آن برابر ۱۱۰ نفر است.
محمدی در ادامه این موضوع به فعالیت شرکت صنایع تبدیلی الوند در خصوص تولید نشاسته از سیب‌زمینی اشاره کرد و گفت: این شرکت بدهی ۲۰۰ میلیارد تومانی به بانک کشاورزی داشت و هم‌اکنون سرمایه‌گذار جدیدی به این مجموعه واردشده است.
وی بابیان اینکه این شرکت نیز سالانه ظرفیت جذب ۱۰۰ هزار تن سیب‌زمینی را دارد، عنوان کرد: این شرکت هم‌اکنون به دنبال طرح توسعه‌ای است.
این پروژه در سال ۸۱ با ۶ هکتار زمین آغاز و طی عملیات اجرایی هشت هزار مترمربع سالن احداث و بالغ‌بر چهار هزار متر فونداسیون آن انجام شد اما درنهایت به مرحله بهره‌برداری نرسید
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه گفتگو از شرکت «به فام» بهار نام برد و افزود: این پروژه در سال ۸۱ با ۶ هکتار زمین آغاز و طی عملیات اجرایی هشت هزار مترمربع سالن احداث و بالغ‌بر چهار هزار متر فونداسیون آن انجام شد اما درنهایت به مرحله بهره‌برداری نرسید.
وی بابیان اینکه سرمایه‌گذار آن توانایی بهره‌برداری را نداشت و هم‌اکنون دنبال منتقل کردن آن به سرمایه‌گذار جدید هستیم، افزود: در حال حاضر وزارت دفاع و شرکت اتکا به‌منظور راه‌اندازی این طرح ورود پیداکرده‌اند و امیدواریم پیگیری‌های صورت گرفته در این زمینه منجر به فعالیت این واحد فرآوری شود.
وی بابیان اینکه استان همدان به دو تا سه واحد فرآوری سیب‌زمینی دیگر نیاز دارد، عنوان کرد: هم‌اکنون به دنبال جذب سرمایه‌گذار در این زمینه هستیم.
بسیاری از واحدهای فرآوری کشور مانند چیپس چی توز و مزمز، سیب‌زمینی موردنیازشان را از همدان تأمین می‌کنند
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در پایان این گفتگو یادآور شد: بسیاری از واحدهای فرآوری کشور مانند چیپس چی توز و مزمز، سیب‌زمینی موردنیازشان را از همدان تأمین می‌کنند.
رئیس انجمن ملی سیب‌زمینی ایران نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با تأکید بر اینکه شیوع ویروس کرونا این موضوع را گوشزد کرد که باید به سمت خرید محصولاتی برویم که بسته‌بندی باشند، عنوان کرد: در این راستا، زمان آن رسیده تا مسئولین در مسیر تحقق شعار جهش تولید قدم بردارند و باید بروکراسی‌ها و کاغذبازی‌ها را از سر راه سرمایه‌گذارانی که برای بسته‌بندی محصولات کشاورزی از مبدأ پا پیش می‌گذارند، بردارند.
در دوران پساکرونا، محصولات کشاورزی باید از مبدأ با رعایت پروتکل‌های بهداشتی درجه‌بندی، دسته‌بندی و بسته‌بندی‌شده باشند
خسرو طالبی ادامه داد: در دوران پساکرونا، محصولات کشاورزی باید از مبدأ با رعایت پروتکل‌های بهداشتی درجه‌بندی، دسته‌بندی و بسته‌بندی‌شده باشند.
وی به وضعیت کشت سیب‌زمینی در کشور اشاره کرد و گفت: در کشور ایران سالانه شاهد تولید پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تُن سیب‌زمینی هستیم که سهم تولید سیب‌زمینی‌کاران همدانی از این میزان، بالغ‌بر یک‌میلیون تا یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تُن در سال است.
طالبی تأکید کرد: بسیاری از سیب‌زمینی‌کاران همدانی در زمین‌های دیگر استانها همچون استان‌های کردستان، لرستان، زنجان و کرمانشاه فعال هستند و استان همدان به‌نوعی بارانداز این سیب‌زمینی‌ها نیز محسوب می‌شود بدین‌سان باید گفت که توجه به موضوع صنایع تبدیلی، در استان همدان ضرورت دارد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی ایران وضعیت راه‌اندازی صنایع تبدیلی همدان در حوزه سیب‌زمینی را بسیار کمتر از ظرفیت آن برشمرد و گفت: نیاز است تا این موضوع را در همدان تقویت کنیم و در مسیر بسته‌بندی، فرآوری و صنایع تبدیلی این محصول قدم برداریم.
رئیس انجمن سیب‌زمینی استان همدان عنوان کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا باید درزمینهٔ دسته‌بندی و درجه‌بندی سیب‌زمینی‌ها از مبدأ و درنهایت دسته‌بندی آن‌ها نیز فکر شود.
بروکراسی‌های اداری از پیش پای سرمایه‌گذاران حذف شود
طالبی ادامه داد: نیاز به کیفیت تولید و بسته‌بندی مناسب محصول سیب‌زمینی مطابق با پروتکل‌های بهداشتی است.
وی در بخش پایانی صحبت‌های خود یادآور شد: باید بروکراسی‌های اداری از پیش پای سرمایه‌گذاران حوزه درجه‌بندی، دسته‌بندی و بسته‌بندی محصولات کشاورزی حذف شود.
اما به‌راستی لزوم توجه به ارتقای بهره‌وری کشاورزی و کاهش ضایعات، بخش مهمی در کشاورزی محسوب می‌شود.
استان همدان قطب تولید سیب‌زمینی کشور و بارانداز سیب‌زمینی است اما همواره شاهد تازه خوری، وجود ضایعات، گلایه‌مندی سیب‌زمینی‌کاران و خروج سیب‌زمینی از استان و ورود آن‌ها به واحدهای فرآوری و صنایع تبدیلی در استان‌های دیگر هستیم که البته دراین‌بین شاهد سود دلالان و واسطه‌ها و البته دیگر استانها بوده‌ایم که با خرید سیب‌زمینی‌های همدان باقیمتی ارزان و واردکردن آن به عرصه فرآوری، خیلی پیش‌تر از همدان گام های لازم در این زمینه را برداشته‌اند.
با همه این تفاسیر زمان آن رسیده تا بدانیم که علت معدوم سازی محصولات کشاورزی در لب مرزها، بی توجهی به استانداردهای صادراتی و عدم شناسایی مناسب بازار هدف است که حال با شیوع ویروس کرونا و تاکید بر رعایت پروتکل های بهداشتی زمان آن رسیده تا به بحث درجه بندی و بسته بندی محصولات کشاورزی توجه بیشتری شود.
در این بین، استانی چون همدان که قطب تولیدکننده سیب زمینی است می تواند پیشگام در این عرصه و البته ورود به حوزه فرآوری و صنایع تبدیلی مربوط به این محصول باشد تا به همراه این روند، نه تنها مانع از خالی ماندن دستان سیب زمینی کاران بومی و ایجاد اشتغال در این حوزه شده بلکه صادرات و رونق اقتصادی را نیز برای استان همدان موجب شود.
نظر شما