سجاد صفری؛ بازار: کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان به صنعت ساختمان و ساختمان سازی توجه ویژه ای دارند و نظارت ها در این بخش به خوبی انجام می گیرد چون که ساختمان ها نقش مهمی در تامین امنیت و آسایش خانواده ها و افراد دارند و مهمتر اینکه یک ساختمان وقتی که مطابق با اصول ساختمان سازی، ساخته شده باشد مانع هدر رفت منابع مالی خانواده ها و حتی منابع ملی می شود.
متاسفانه در ایران، موضوع، برعکس کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان است و به عبارتی دیگر، یعنی اینکه هر موضوعی که کشورهای صنعتی جهان به آن توجه می کنند در ایران به آن، یک نگاه سطحی می شود. متاسفانه، صنعت ساختمان سازی که موضوع مهمی است و باید به آن توجه ویژه ای بشود توسط مسوولان، مورد بی مهری قرار گرفته است و نظارت در این بخش بسیار ضعیف است.
عدم نظارت مسوولان شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان، دنیا را به کام بساز و بفروش ها خوش کرده است و آن ها با بکارگیری مصالح ساختمانی نامرغوب و بی کیفیت در ساختمان ها سعی بر این دارند که هزینه تمام شده ساختمان را کاهش بدهند و در مقابل ساختمان را مطابق با قیمت مصالح با کیفیت و مرغوب به فروش برسانند تا سود آن ها از این طریق، قابل توجه باشد.
ایران کشوری است که بر روی کمربند زلزله قرار گرفته است و هر ساله، شاهد زلزله های بسیار با ریشترهای مختلف در اقصی نقاط کشور هستیم و چون در ساختمان های نوساز و حتی در ساختمان های که فقط چند سال از ساخت آنها بیشتر نمی گذرد از مصالح ساختمانی نامرغوب استفاده شده است؛ این بناها تخریب می شوند و هزینه های جانی و مالی بسیاری را بر جا می گذارند.
متاسفانه، مصالح مورد استفاده در پروژه های ساختمانی با استانداردهای بین المللی فاصله دارند و چون طراحان ساختمان در طرح های خود فرض را بر استفاده از مصالح استاندارد در نظر می گیرند در بدو اجرای سازه، پروژه با ابهام و مغایرت های اساسی مواجه می شود که اصولاً غیرقابل قبول نیز هستند.
استفاده از آهن های متفرقه، تیرچه های ساخته شده در کارگاه های غیراستاندارد بدون حضور و نظارت مهندسان باتجربه، استفاده از بتن های غیراستاندارد و هزاران مشکل دیگر موجب می شود سازه پروژه ضعیف، عاری از استاندارد و خطرآفرین برای مواقع بروز زلزله شود. در فاز بعدی پروژه ساختمانی، بحث نازک کاری پیش می آید که باز هم وجود مصالح غیراستاندارد از قبیل لوله، کاشی، سرامیک و... موجب صرف هزینه و وقت زیاد در دستیابی به یک ساختمان به ظاهر زیبا ولی در واقع پوشالی می شود.
تاسیسات مکانیکی ساختمان، نقش بسیار مهمی در طول عمر مفید ساختمان‌ها دارند ولی این صنعت با مشکلات عدیده ای روبرو است. شاید برای عموم مردم، نقش تاسیسات مکانیکی به خوبی شناخته شده نباشد ولی بایستی این موضوع را درک کنیم که توجه به تاسیسات مکانیکی ساختمان می‌تواند در دوام و عمر مفید ساختمان نقش بسزایی داشته باشد.
بکارگیری مصالح بی کیفیت دلیل عمر پایین بناها
«بیژن عطارد» یک کارشناس تاسیسات مکانیکی ساختمان در گفتگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای تاسیسات مکانیکی در ساختمان‌ها از استانداردهای لازم برخوردار است؟ گفت: تاسیسات مکانیکی که شامل لوله کشی ساختمان‌ها می شود اجرای آن طبق استانداردهای لازم انجام می‌شود و افرادی که در این صنعت فعالیت دارند اغلب از تجربه و مهارت کافی برخوردار هستند.
وی اظهار داشت: مردم بایستی به تاسیسات ساختمان‌های خود توجه ویژه‌ای داشته باشند و علاوه بر اینکه، بایستی در اجرای تاسیسات از افراد باتجربه استفاده کنند باید از شیرآلات و لوله‌های با کیفیت برای ساختمان، استفاده کنند.
این کارشناس تاسیسات مکانیکی ساختمان در ادامه، بیان کرد: متاسفانه بعضی از افراد در هنگام ساخت ساختمان به برخی از فاکتورها توجه نمی کنند و یا از مصالح نامرغوب و بی‌کیفیت استفاده می‌کنند و یا افراد ماهر را برای اجرای تاسیسات به کار نمی‌گیرند که این موضوع بعد از مدتی باعث می‌شود که تاسیسات ساختمان با مشکل مواجه شود.
عطارد، تصریح کرد: وقتی که تاسیسات یک ساختمان با مشکل روبرو می شود برای برطرف کردن ایرادات بوجود آمده، بایستی کاشی و سرامیک ساختمان شکافته شود و همین موضوع، باعث می‌شود که عمر مفید ساختمان کاهش یابد و هزینه‌های گزافی بر روی دست صاحب ساختمان بگذارد.
عمر مفید ساختمان در ایران،۲۰ تا ۲۵ سال است در صورتی که عمر مفید ساختمان در دیگر کشورها ۹۰ سال است
این کارشناس تاسیسات مکانیکی ساختمان، افزود: در کشور ایران و به دلیل اینکه در ساخت ساختمان‌ها از مصالح با کیفیت استفاده نمی‌شود و در مرحله ساخت، نظارت‌های کافی توسط نظام مهندسی صورت نمی‌گیرد بنابراین عمر مفید ساختمان در ایران،۲۰ تا ۲۵ سال است در صورتی که عمر مفید ساختمان در دیگر کشورها ۹۰ سال است.
عطارد تاکید کرد: اگر دولت به صنعت ساختمان توجه کند و در ساخت مسکن ملی برنامه‌ریزی‌های مناسبی داشته باشد و با کنترل قیمت مصالح ساختمانی، زمینه ساخت‌وساز و تعمیرات ساختمان را برای مردم فراهم کند بازار کار تاسیسات مکانیکی ساختمان بهتر خواهد شد.
نظام مهندسی برای افراد دوره آموزشی برگزار کند
این کارشناس تاسیسات مکانیکی ساختمان در پاسخ به این پرسش که آیا برای اشخاصی که در این صنعت فعالیت می‌کنند دوره‌های مهارت آموزی برگزار می‌شود، گفت: سازمان نظام مهندسی کاری به این موضوع که اجراکنندگان تاسیسات و تجهیزات ساختمانی بایستی دوره گذرانده باشند و دارای مدرک در زمینه کاری خود باشند ندارد.
عطارد اظهار داشت: این موضوع، نه تنها توسط سازمان نظام مهندسی مورد غفلت قرار گرفته است بلکه سازندگان ساختمان هم به مدرک دوره آموزشی اشخاصی که برای اجرای تاسیسات و تجهیزات ساختمان به کار می‌گیرند ندارند.
وی افزود: اگر نظام مهندسی به موضوع دوره آموزشی اشخاصی که در صنعت ساخت‌وساز فعالیت دارند توجه داشته باشد و در زمینه‌های مختلف برای افراد دوره‌های آموزشی برگزار کند بدون شک کیفیت اجرایی این افراد بالاتر خواهد رفت و همین موضوع بر کیفیت ساختمان هم تاثیر می‌گذارد.
وزارت راه و شهرسازی در سال ۷۴ مکلف شده است که آیین نامه صنفی کارهای ساختمان را تدوین کند ولی با گذشت ۲۵ سال، هنوز این آیین نامه توسط وزارت راه و شهرسازی تدوین نشده است
وی افزود: طبق ماده ۲۹ قانون نظام مهندسی، مبنی بر کنترل کیفیت ساختمان، وزارت راه و شهرسازی در سال ۷۴ مکلف شده است که آیین نامه صنفی کارهای ساختمانی را تدوین کند ولی با گذشت ۲۵ سال، هنوز این آیین نامه توسط وزارت راه و شهرسازی تدوین نشده است.
عطارد در پایان، گفت: اگر این آیین نامه تنظیم شود و برای کارهای ساختمانی برنامه و دستور العمل‌های مناسب تعریف شود بنابراین افرادی که در صنعت ساخت‌وساز فعالیت دارند موظف خواهند شد که دوره‌های آموزشی را بگذرانند و در این صورت کیفیت ساخت‌وساز بالا می‌رود و به طبع آن، عمر مفید ساختمان افزایش می یابد.
سالانه ۱۰ هزار زلزله در ایران رخ می دهد
«مهرزاد تحملی» یک استاد دانشگاه با اشاره به اینکه سالانه ۱۰ هزار زلزله در ایران رخ می دهد، گفت: به لحاظ زلزله خیز بودن، ایران بعد از کشور ژاپن در جایگاه دوم قرار دارد و متاسفانه از لحاظ تعداد کشته های ناشی از زلزله، نیز در میان ۵ کشور اول دنیا قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: یکی از مهمترین راهکارهای پایین آوردن آمار کشته های زلزله، درست و اصولی ساختن ساختمان ها و از سوی دیگر مقاوم سازی ساختمان های ساخته شده است.
وی تصریح کرد: ایران در بحث احداث ساختمان ها از لحاظ علمی و تئوری در سطح قابل قبولی قرار دارد اما از نظر اجرایی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست.
تحملی افزود: در ایران ساختمان سازی در دو بخش خصوصی و دولتی انجام می گیرد و عمده ساختمان های ساخته شده توسط بخش دولتی به خاطر استفاده از مهندسان مشاور در طراحی و وجود ناظر مقیم از کیفیت و مقاومت بیشتری نسبت به ساختمان های خصوصی برخوردار هستند.
وی تاکید کرد: ساختمان های احداث شده توسط بخش خصوصی که تحت نظارت سازمان نظام مهندسی قرار دارند به علت اینکه، ناظر مقیم ندارند و ناظر دوره ای ۸ بار در طول ساخت ساختمان آن ها را بررسی می کند از کیفیت و مقاومت لازم برخوردار نیستند.
این استاد دانشگاه در ادامه، بیان کرد: اجرای غیر تخصصی و استاندارد نبودن مصالح استفاده شده در ساختمان ها از دیگر عوامل کاهش عمر و کیفیت ساختمان های ساخته شده است.
در هیچ جای دنیا اجازه داده نمی شود که مالک، خود مجری ساخت ساختمان باشد بلکه کار ساختمان سازی به افراد متخصص آن سپرده می شود و این در حالی است که در ایران، هر فردی با هر تخصصی می تواند مجری ساخت ساختمان خود باشد
تحملی ساختمان سازی را کاری اصولی دانست و افزود: در هیچ جای دنیا اجازه داده نمی شود که مالک، خود مجری ساخت ساختمان باشد بلکه کار ساختمان سازی به افراد متخصص آن سپرده می شود و این در حالی است که در ایران، هر فردی با هر تخصصی می تواند مجری ساخت ساختمان خود باشد.
ساختمان ها در امنیت جانی و مالی افراد جامعه، نقش ویژه ای دارند و درصد قابل توجهی از ساختمان های ساخته شده در سطح شهرها توسط بساز و بفروش ها ساخته می شوند و اغلب این افراد از مصالح ساختمانی مرغوب در ساخت بنا استفاده نمی کنند و نظارت و دقت این افراد در زمینه ساخت و ساز بسیار ضعیف است و انتظار این است که دولت، سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری، نظارت های خود را بر ساخت ساختمان ها را بیشتر کنند و در امر اعطای مجوز ساخت به افراد و مجوز پایان کار ساختمان ها سختگیری های بیشتری را اعمال کنند تا افراد مجبور شوند با دقت بیشتری در کار ساخت و ساز فعالیت کنند و از مصالح مرغوب، استفاده کنند.
البته به گفته کارشناسان می توان گفت که وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری ها مقصر اصلی بی کیفیت بود ساختمان ها هستند و متاسفانه، مسوولان این ارگان ها هم جوابگوی حوادث ناشی از بی کیفیت بودن ساختمان در زمان وقوع زلزله و سیل نیستند.
نظر شما