بازار؛ مریم یاوری: تولید زیر سایه کرونا و تحریم کاری بسیار خسته کننده است، تولیدکنندگان در کنار درگیری با کرونا، کمبود مواد اولیه، نوسانات نرخ ارز با قوانین دست و پاگیری رو به رو هستند که در واقع ضد قانون بوده و تولید را رو به خاموشی می‌کشاند.
در خصوص ارزیابی وضعیت اقتصادی و تولید در کشور گفت‌وگویی را با عباسعلی قصاعی، عضو هیئت رئیسه و رئیس اتاق ایران و آلمان و هچنین ریاست هیئت مدیره چینی زرین ایران داشته‌ایم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
*معادلات اقتصادی ایران را دو دوره دولت قبلی و فعلی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در اواخر دوره دولت قبل بود که تحریم‌ها آغاز شد اما باید توجه داشت که هرگز شدت تحریم‌ها به اندازه‌ای که در دوره دولت فعلی است، نبود. دوم اینکه ایران نفت ۱۰۰ دلار می‌فروخت و سالانه حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشت و این دوره فروش نفت به حداقل رسیده است.
در دولت فعلی تحریم‌هایی که تمرین و تجربه دوره قبل بود علیه ایران شدت گرفت، حتی شرکت‌هایی که در دوره قبل ایران را تحت فشار می گذاشتند در این دوره خودشان تحت فشار قرار گرفتند که با ایران کار نکنند.
شدت تحریم‌ها این دوره بیشتر است، دولت پول هم ندارد و پشت اتاق‌های در بسته تصمیماتی می گیرند از روی اجبار و ناچاری که خیلی گرفتاری درست می‌کند و از سوی دیگر نگرفتن این تصمیمات گرفتاری بیشتری را خواهد داشت.
شدت تحریم‌ها این دوره بیشتر است، دولت پول هم ندارد و پشت اتاق‌های در بسته تصمیماتی می گیرند از روی اجبار و ناچاری که خیلی گرفتاری درست می‌کند و از سوی دیگر نگرفتن این تصمیمات گرفتاری بیشتری را خواهد داشت
باید توجه داشت دولت‌ها با اقتصاد ضعیف تا دچار مشکلات اقتصادی می‌شوند تصمیم به چاپ پول و یا همان استقراض پول از بانک مرکزی می گیرند، این کار در دولت فعلی حدود ۳۰ درصد در سال بود که این امر بسیار تورم زا بود، البته این امر هم کفایت نمی کرد چرا که در گذشته بودجه کشور سنتی تامین می شد و ۶۰ درصد از بودجه از محل فروش نفت بود.
قیمت مایحتاج فرآورده‌های نفتی نیز در این دوره افزایش یافت که البته باید توجه داشت فقط بنزین افزایش قیمت داشت و قیمت نفت سفید و گاز تغییر زیادی نداشت.
*نظر شما در خصوص افزایش قیمت بنزین به صورت ناگهانی چیست؟
البته به نظر من افزایش قیمت بنزین کار درستی بود چرا که اگر می‌خواستند به چاپ پول ادامه دهند عوارض بیشتری را داشت و این کاری که در بورس انجام شد با همین هدف بود که خصوصی سازی کنند در قالب شرکت‌های سهامی جزء که آحاد مردم خودشان سهام را بخرند.
از سوی دیگر باید توجه داشت که پول فراوان چاپ شده و دست مردم است در بازار و سرمایه سرگردان زیادی به وجود آمد و از سوی دیگر دولت از صندوق‌هایی مانند تامین اجتماعی و... پول قرض گرفت که البته باید توجه داشت که این قرض هرگز پس داده نمی‌شود که این رفتار به سازمان‌هایی که پول قرض می‌دهند فشار می‌آورد و سازمان‌ها نیز فشار را به اقتصاد و به ویژه تولید وارد می کنند که بخش تولید در این سال‌ها خیلی اذیت شد.
*تاثیر کرونا بر فعالیت صنایع را چگونه ارزیابی می‌کنید و شما در شرکت چینی زرین در این زمینه چه مشکلاتی را داشتید؟
شرایط بسیار سخت بود و کرونا سونامی بزرگتری برای صنایع بود، آثار زیادی داشت، البته در کنار آثار بسیار بدی که داشت آثار مثبتی نیز داشت که از آن جمله کاهش تردد در نتیجه اینکه محیط زیست توانست نفس بکشد هر چند آسیب زیادی به صنعت گردشگری، هتل داری و ... وارد شد.
ما با ورود کرونا از نیمه اسفند با یک هزار و ۲۰۰ نفر نیرو در اصفهان و ۳۰۰ نفر نیرو در تهران با دستور دولت مجبور به تعطیلی شدیم، یکی از پرسنل ما در تهران متاسفانه بر اثر این بیماری فوت کرد و ده‌ها نفر هم درگیر این بیماری شدند.
پول فراوان چاپ شده و دست مردم است در بازار و سرمایه سرگردان زیادی به وجود آمد و از سوی دیگر دولت از صندوق‌هایی مانند تامین اجتماعی و ... پول قرض گرفت که البته باید توجه داشت که این قرض هرگز پس داده نمی‌شود
در سه شیفت توزیغ غذا داشتیم که لغو شد، تا خرداد ماه عملا تعطیل کردیم اما حقوق و دستمزد کارکنانمان را در این سه ماه به صورت کامل پرداخت کردیم، حدود ۱۰۰ نفر را نیز برای دریافت بیمه بیکاری فرستادیم.
با بهترین نحو گرفتاری را برطرف کردیم از یک هزار و ۲۰۰ نفر حدود یک هزار و ۱۲۴ نفر به محل کار بازگشتند که البته برخی از افراد که هنوز نیامده‌اند مادران باردار و شیرده هستند.
*در شرایط فعلی برای تامین مواد اولیه با مشکلاتی رو به رو شدید یا خیر؟
ما صنعت چابکی هستیم، برای دو سال تامین مواد اولیه نیز برنامه داشته‌ایم البته باید توجه داشت که در محصولات خود از طلا نیز استفاده می کنیم.
تحریم‌ها زحمت را زیادی را برای ما ایجاد کرده و هزینه‌ها را بالا برده است، یکی از محصولاتی که ما استفاده می کنیم طلای مایع است که این تکنیک در ایران نیست و سالانه حدود ۵۰۰ کیلو طلا مصرف می کنیم و هر کیلوی آن پنج الی شش هزار یورو است و انس طلا یک دفعه از یک هزار دلار به دو هزار دلار افزایش یافت.
ارز از چهار هزار تومان به ۲۶ هزار تومان رسید و خیلی گران شد، سلیقه خانم‌های ایرانی این است که چینی باید طلا داشته باشد و از این رو مجبور به استفاده از این مواد هستیم.
از سوی دیگر باید توجه داشت که چینی بهداشتی‌ترین و بهترین ظروف برای غذا است که به دلیل تعطیل هتل ها در دوران کرونا فروش ما نیز کم شده است همچنین لازم به ذکر است که چینی هیچ مزاحمتی برای طبیعت ندارد و رنگها نیز همه کانی های فلزی هستند .
*پیشینه صنعت چینی در کشور به چه زمانی بر می‌گردد؟
از سال ۵۲ دو کارخانه ژاپنی، آلمانی و جمهوری چک در شمال ایران تولید چینی را آغاز کردند، چینی زرین البته قبل از آن با برند قصاعی تولید می شد اما تولید انبوه نداشتیم، بعد از انقلاب چینی زرین به اولین و بزرگترین کارخانه چینی در کشور تبدیل شد و بعد از ما ۲۳ کارخانه بزرگ آغاز به کار کرد که متاسفانه ۱۶ کارخانه تعطیل شد و در حال حاضر تنها هشت کارخانه چینی در کشور فعال است.
*دلیل تعطیلی این تعداد کارخانه چینی را چه می‌دانید؟
تولید چینی در بازار به شدت رقابتی است هم از نظر کیفیت و هم قیمت و از این رو برخی موفق به تاب آوری در این شرایط نشدند. کشور چین زادگاه صنعت چینی است چون مواد اولیه خوب دارد و نیروی کار ارزان، در دوره کمونیستی همه این کارها جمع شده بود و اقتصاد ضعیفی داشت و از ۴۰ سال پیش که انقلاب اقتصادی در چین انجام شد تاکنون دنیا را احاطه کرده‌اند.
هر گاه ورود کالاهای چینی به ایران آزاد می‌شود کارخانجات داخلی دچار مشکل جدی می شوند و به همین دلیل است که اکنون هشت کارخانه در کشور مانده است.
*بسته شدن دروازه‌های واردات به چه میزان تولید داخل را افزایش یافته است؟
هرچند دروازه‌ها بسته است، اما قاچاقچی واردات چینی را داریم، کولبران بیشتر نسبت به این امر اقدام می‌کنند که البته من شرایط معیشتی این افراد را درک می‌کنم، از سوی دیگر به صورت قاچاق از اسکله‌های غیرکمرگی هم چینی وارد کشور می‌شود اما در حال حاضر این گونه واردات نیز رو به کاهش است و در حال حاضر در سازمان صمت کالاهایی که محدودیت واردات دارند زیاد شده است.
اما از سوی دیگر باید توجه داشت که درآمد مردم کم شده است و نیاز کشور به ظروف چینی با تولید داخل برطرف می‌شود.
هرچند دروازه‌ها بسته است، اما قاچاقچی واردات چینی را داریم، کولبران بیشتر نسبت به این امر اقدام می‌کنند که البته من شرایط معیشتی این افراد را درک می‌کنم، از سوی دیگر به صورت قاچاق از اسکله‌های غیرکمرگی هم چینی وارد کشور می‌شود
*وضعیت صادرات چگونه است؟
سیستم بانکی ما در زمینه تجارت بین الملل تعطیل است، اندک کمکی هم که داریم از طریق صرافی‌ها است و روی صرافی ها هم کنترلی نیست و در حال حاضر ما درگیر پرونده بزرگ کلاهبرداری یک صرافی هستیم که قرار بوده پول دریافتی از ما را حواله کند که این کار را انجام نداده است.
از این رو چون تجارت رسمی نیست صادرات هم کم شده و تحریم‌ها نیز در این بین تاثیرگذار بوده است، ارزش پول ما خیلی کاهش یافته، صادرات رقابتی تر شده به گونه‌ای که در حال حاضر قیمت تولیدات ما حتی از چین هم پایین‌تر است.
البته از سوی دیگر باید توجه داشت زمانی که ارزش پول کم می‌شود صادرات رونق می‌گیرد اما به مرور زمان که تورم افزایش می یابد این شرایط را جبران می‌کند و در واقع می‌توان گفت صادراتی خوب است که درگیر نوسانات ارزش پول نباشد.
مانند وضعیت حاکم در کشورهای آلمان، ژاپن و کره که دارای ثبات در زمینه ارزش پول و صادرات هستند، البته باید توجه داشت که در حال حاضر صادراتی را به عراق، قطر، ارمنستان، نروژ، مالزی و... داریم که حجم آن زیاد نیست، رونق بهتر شده اما تنگناها وجود دارد.
*تحلیل شما برای ۱۰ سال آینده از اقتصاد ایران چیست و آیا در مسیری که حرکت می کنیم رونق اقتصاد را خواهیم داشت یا خیر؟
در این زمینه همانطور که همیشه بر این باور بوده‌ام، ۵۰ درصد از قوانین اقتصادی ما به گونه‌ای تصویب شده‌اند که ضد هدف کار می کنند، اگر قوانین و آئین نامه ها نباشند اقتصاد ایران رونق بهتری خواهد داشت.
ما در ایران بیش از ۳۰ هزار قانون و آئین نامه داریم، پیشنهاد من این است که با اجازه مقام معظم رهبری که در ۲۰ ساله گذشته هر سال برای نامگذاری سال‌ها از مباحث اقتصادی استفاده کرده‌اند، سه قوه کمیته‌هایی را تشکیل دهند تا موانع پیش روی فعالان اقتصادی برداشته شود، بر این باورم که جز قوانین محیط زیست قوانین دیگر را باید تعدیل کنیم، قوانین محیط زیست ما پیشرفته است چرا که جایی که یک مقدار تعدیل لازم است سخت گیری داریم، تنها در زمینه محیط زیست باید سختگیری داشته باشیم.
۵۰ درصد از قوانین اقتصادی ما به گونه‌ای تصویب شده‌اند که ضد هدف کار می کنند، اگر قوانین و آئین نامه ها نباشند اقتصادایران رونق بهتری خواهد داشت
همچنین قوانین قضایی داریم که دست و پای تولید و صنعت را می بندند، کمیته‌ها باید رفع موانع تولید را داشته باشند، سیستم های مجازی هم در این زمینه بسیار کمک کننده است.
در این زمینه کرونا به ما ثابت کرد که بسیاری از ایرادات سازمان صمت برای صنایع فقط به دلیل سنگ اندازی است، چرا که با شیوع کرونا به یکباره تولید الکل را آزاد کرد به گونه‌ای که در کشور اشباع شدیم.
چرخش چرخ دنده‌های صنعت در کشور به گونه‌ای برای همه مردم امید آفرین است و ضروری است برای استمرار حرکت این چرخ‌ها همه دست در دست هم دهند تا نه بیکاری داشته باشیم و نه بیش از این وابسته به وارداتی که با هزار شرط و شروط است.
نظر شما