بازار؛ گروه استانها: رودخانه «کشف رود» که روزگاری نقش جاده ابریشم را ایفا می‌کرد و بسترساز تمدن در خراسان بوده است، حال به دلیل بی‌توجهی بلای جان انسان‌های متمدن شده است؛ شعبه‌ای از کشف رود از کوه‌های هزار مسجد و شعبه دیگر آن از کوه‌های بینالود سرچشمه گرفته و از شمال شهر مشهد می‌گذرد.
این رود که دیگر آبی در آن به چشم نمی‌خورد حال بیشتر محل جولان فاضلاب و پساب‌ها است که پس از پیمایش از غرب به شرق خراسان رضوی در ادامه مسیر در محل پل خاتون به رودخانه هریررود می‌پیوندد و ازآنجا به بعد«رود تجن» نام‌گرفته و به‌سوی ترکمنستان ادامه می‌یابد و در ریگزارهای این کشور همسایه فرو می‌رود.
کلکسیون مواد سمی
کشف رود در حال حاضر به کلکسیون مواد آلوده صنعتی و سنتی و عرصه رقابت برای ایجاد سمی‌ترین رودخانه ایران تبدیل‌شده است.
در حاشیه این رودخانه کارگاه‌های صنعتی و خانگی بسیاری ازجمله کارخانه‌های روده پاک‌کنی، کارگاه‌های صنعتی آبکاری، فاضلاب صنعتی شهرک صنعتی چرم و متأسفانه فاضلاب‌های انسانی موسوم به فاضلاب خاکستری که دررسیدن به این رودخانه بنای رقابت با یکدیگر دارند این رودخانه را به کلکسیون مواد سمی تبدیل کرده‌اند.
از مقابل فروشگاه‌های سطح شهر مشهد که می‌گذری بسته‌های با طراوت سبزی که بر روی آن نوشته‌شده سبزی تازه نیشابور بسیاری از شهروندان را برای تزئین سفره با این سبزی‌های تازه وسوسه می‌کند اما واقعیت این است که بسیاری از صیفی‌جات ارائه‌شده در بازار مشهد محصول این رودخانه تاریخی است که در عصر جدید با فاضلاب صنعتی و انسانی آبیاری می‌شود.
از اعتبار تاریخی و بسترساز رودخانه تمدن ساز کشف رود که بگذریم حال کارش به‌جایی رسیده است که با تولید سبزی با پساب صنعتی کمر به از بین بردن انسان‌های متمدن دارد.
توافقات به‌عمل‌آمده
با انعقاد «توافقنامه ساماندهی کشف رود»در ۱۴ ماده، امضای آن از سوی ۶ دستگاه اجرایی در آبان ماه سال گذشته و واگذاری مدیریت واحد اجرای طرح به شهرداری مشهد، کار ساماندهی کشف رود با مدیریت واحد آغاز شد و در همان نشست استاندار خراسان رضوی بر برخورد قضایی با اهمال گران در ساماندهی کشف رود تأکید کرد.
آبان ماه پارسال فرمانداری و شهرداری مشهد، شرکت‌های آب منطقه‌ای و شهرک‌های صنعتی، سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی به‌عنوان دستگاه‌های اجرایی و مسئول، توافقنامه‌ای مشترک را باهدف ساماندهی کشف رود در حومه مشهد تحت نظارت استاندار خراسان رضوی منعقد کردند که مجری این توافقنامه شهرداری مشهد با نظارت دستگاه‌های مربوطه است.
حال بنا بر گفته تورج همتی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی به‌رغم گذشت زمان طولانی از بهره‌برداری فاز اول تصفیه‌خانه شهرک‌های صنعتی توس و چرم شهر، در ارتباط با راه‌اندازی فاز دوم تصفیه‌خانه‌ها اقدامی نشده است.
حرکت لاک‌پشتی در بازچرخانی آب
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی بابیان اینکه معجزه‌ای برای مدیریت فاضلاب در کار نیست بیان می‌کند: متولیان امر برای بازچرخانی پساب خروجی واحدهای تولیدکننده باید اهتمام و جدیت لازم را بر اساس تکلیف قانونی خود به کار برند.
تورج همتی بابیان اینکه دوسوم فاضلاب تولیدی کلان‌شهر مشهد تصفیه نمی‌شود می‌افزاید: استفاده حداکثری از پساب خروجی واحدهای تولیدکننده و بازچرخانی آن به‌رغم پیگیری‌ها همچنان حرکتی لاک‌پشتی دارد.
وی عنوان می‌کند: عدم ساماندهی خروجی فاضلاب طبق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته می‌شود که خوشبختانه در خراسان رضوی مرجع قضایی به موضوع ورود کرده و این مهم با جدیت پیگیری می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: سیاست انتقال پساب از دشت‌های بحرانی به‌عنوان آب مازاد به مناطق دیگر و با توجیه تعادل‌بخشی دشت‌ها، امری غیر کارشناسی و اشتباه است و در شرایطی که دشت مشهد دچار بحران فرونشست شده است و نیاز جدی به پساب‌های تصفیه‌شده دارد انتقال پساب مازاد به منطقه دیگر توجیه کارشناسی ندارد.
دبیر کارگروه ساماندهی فاضلاب خراسان رضوی همچنین با اشاره به لزوم تغییر الگوی کشت کشاورزی در اراضی حاشیه رودخانه حفاظت‌شده کشف رود بیان می‌کند: سیاست انعطاف‌پذیری محیط‌زیست بر خروج از بحرانی متمرکز است که به نام معضل کشف رود به طول صدها کیلومتر فاضلاب بر بستر خود جاری می‌کند و سلامت مردم را با محصولات آلوده به مخاطره می‌اندازد.
تصفیه‌خانه اعتبار می‌خواهد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در این رابطه از احداث تصفیه‌خانه استاندارد برای فاضلاب خام تا سال ۱۴۰۰خبر می‌دهد و بابیان اینکه روزانه ۳۵۰ تا ۴۰۰ تانکر فاضلاب خام در کشف رود تخلیه می‌شود به بازار گفت: باید برای تصفیه این حجم فاضلاب به‌شدت آلوده تصفیه‌خانه‌ای ساخته شود تا آن را برابر استانداردهای محیط‌زیست تصفیه کند
علائی اظهار کرد: مسئولیت این کار را شهرداری مشهد به عهده گرفته و شرکت آب منطقه‌ای نیز تخصیص فاضلاب تصفیه‌شده آن را به شهرداری داده است و لذا برابر برنامه زمان‌بندی این تصفیه‌خانه تا خرداد سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد.
وی بیان کرد: چرم شهر در شرق کشف رود فاضلاب‌های به‌شدت آلوده با عنصر سنگین تولید می‌کند. تصفیه‌خانه چرم شهر در حال ساخت است اما پیشرفت کار بسیار کند و غیرقابل‌قبول بوده که این تصفیه‌خانه باید هرچه زودتر ساخته شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی تصریح کرد: برای ارتقاء کمی و کیفی تصفیه‌خانه‌های پرکندآباد دو و النگ اسدی، ساخت تصفیه‌خانه‌های لازم برای کلان‌شهر مشهد، تأمین آب شرب و بهداشت این کلان‌شهر در میان‌مدت توسط بخش‌های غیردولتی، طرح و مدل مالی بسیار پخته و جامعی توسط شرکت‌های آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب مشهد تهیه شد که به تصویب وزارت نیرو نیز رسیده است.
تأمین اعتبار
علائی با اشاره به درخواست‌های صورت گرفته از نمایندگان مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: سال ۱۳۹۷ نمایندگان مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی با وزیر نیرو مصوب کردند که اعتبار لازم برای اجرای طرح‌های شرکت‌های آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب مشهد ۶۹۱ میلیارد تومان تأمین شود.
وی ادامه داد: وزیر نیرو با تصویب طرح‌های اعلام‌شده برای تأمین اعتبار لازم نامه‌ای برای ریاست‌جمهوری ارسال کردند، بنابراین لازم است هرچه زودتر جلسه‌ای با ریاست سازمان برنامه‌وبودجه و معاون ریاست جمهوری برای تأمین اعتبار یادشده برگزار شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای تصفیه‌خانه‌های فاضلاب کلان‌شهر مشهد خاطرنشان کرد: شرکت آب و فاضلاب، پنج تصفیه‌خانه در کشف رود برای تصفیه فاضلاب خانگی مشهد ساخته، دو تصفیه‌خانه پرکند ۲ و النگ اسدی توان تصفیه حجم فاضلاب ورودی را ندارد و بد تصفیه می‌کند لذا باید این دو تصفیه‌خانه توسعه کمی و کیفی پیدا کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: خوشبختانه سه تصفیه‌خانه پرکند یک، خین عرب و التیمور پساب باکیفیت عالی تولید می‌کنند و لذا باید در این راستا تصفیه‌خانه‌های فاضلاب طبرسی و چند تصفیه‌خانه دیگر هم ساخته شود.
تهدید سلامتی
شیب عمومی مشهد از سمت جنوب به شمال باعث شده تا تمام کانال‌های خروج آب و فاضلاب شهر مشهد به رودخانه کشف رود وارد شود و رودخانه‌ای از آب‌های آلوده به وجود آید.
وجود کارگاه‌ها و کارخانجات در حاشیه این رودخانه آلودگی کشف رود را مضاعف کرده است البته بزرگ شدن شهر مقدس مشهد و مهاجرت‌های بی‌رویه از مناطق مختلف کشور حاشیه‌نشینی را در مشهد پررونق کرده و مردم هم به جهت مواجه‌شدن با مشکلات اقتصادی به این مناطق هجوم آورده و تعرض به حریم رودخانه را آغاز کرده‌اند لذا بی توجهی به ساماندهی فاضلاب ها دراین رودخانه به طور هم سلامت تمامی مردم مشهد را به مخاطره خواهد انداخت.
نظر شما