بازار، گروه استان ها- بیت اله احمدی؛ آذربایجان شرقی، غنی ترین مناطق معدنی در کشور به شمار می رود و از بیشترین میزان ذخیره و متنوع معدنی برخوردار است؛ تنوع عوامل زمین شناسی این استان نظیر پدیده‌های ماگماتیسم و متامورفیسم و شرایط ویژه حوضه های رسوبی موجود در این مناطق، باعث شده مجموعه غنی از ذخایر معدنی فلزی و غیرفلزی در آن شکل بگیرد.
کارشناسان حوزه معدن با تاکید بر جایگاه سوق الجیشی آذربایجان شرقی، معتقدند این استان در چهارراه متالورژی دنیا ایستاده و کمربند آلپ - هیمالیا و آسیای صغیر از خطه آذربایجان عبور می کند.
رئیس صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی در این باره به خبرنگار بازار گفت: تنوع معادن یکی از مزیت های این استان است، به گونه ای که از ۵۷ ماده معدنی شناخته شده در کشور ۳۱ مورد آن در استان ما موجود است.
امین زاده افزود: این تنوع تولید ما را مجاب می کند که برای فرآوری آن ها وقت بیشتری بگذاریم تا ایجاد ارزش افزوده آن ها در داخل استان اتفاق بیفتد.
رئیس صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی تصریح کرد: هم اکنون ۴۷۶ واحد معدنی شناخته شده در استان وجود دارد که ۴۰۸ واحد دارای پروانه بهره برداری هستند و ۲۲۷ واحد معدنی از طریق مزایده عمومی در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت.
امین زاده تاکید کرد: بزرگ ترین مزیت معدنی استان این است که ۸ و نیم میلیارد تن ذخایر معدنی پیش بینی شده که بیشترین ذخایر معدنی کل کشور محسوب می شود و رتبه اول را داراست.
وی با اشاره به اینکه تمام پروانه های بهره برداری معادن بعد از انقلاب اسلامی صادر شده است، افزود: وزارت صمت، در زمینه اقتصاد مقاومتی و رونق تولید، ما را متمایز کرده تا توسعه معادن و صنایع معدنی در اولویت قرار بگیرد، براین اساس برای توسعه صنایع معدنی، برنامه داریم که برای تحقق آن باید برخی ذهنیت ها و برداشت ها از صنایع معدنی کنار برود.
ضرورت تغییر نگرش در فعالیت معادن
به گفته رئیس صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی باید تحول دیدگاهی و نگرش نسبت به معادن در این استان اتفاق بیفتد.
خردادماه امسال بود که جمعی از اهالی روستای زنوزق شهرستان مرند، به دلیل فعالیت معدن سنگ مرمر، تجمع اعتراضی برگزار کردند؛ داستان از این قرار بود که چشمه‌ای در منتها الیه روستا از سال‌های دور تنها منبع آب باغ ها و آب شرب احشام روستاست، این چشمه با ۱۲ دهنه بر روی تپه‌ای قرار گرفته که چند سالی است به عنوان معدن سنگ مرمر ثبت شده و پروانه بهره‌برداری گرفته اما فعالیت آن به دلیل اعتراض مردم روستا متوقف مانده است.
وضعیت خاص این چشمه آهکی به گونه‌ای است که کارشناسان زمین‌شناسی می‌گویند هرگونه تعرض و تغییرات در ساختار این قله و بهره‌برداری از این معدن به قیمت از دست رفتن این چشمه تمام خواهد شد.
این روزها که سر و صدای فعالیت دوباره این معدن شنیده می‌شود، مردم روستا هر روز در اینجا جمع می‌شوند تا مانع از فعالیتش شوند، آن‌ها می‌گویند همه دار و ندار روستا این چشمه است که اگر بلایی سرش بیایید، باید از روستایشان کوچ کنند.
این معدن از نوع سنگ‌های تزئینی و نما در ۳۰ کیلومتر شمال شرق شهر مرند قرار گرفته و مجوز برداشت ۵ هزار تن ماده معدنی را در سال دارد و با بیش از هزار میلیون ریال سرمایه گذاری راه اندازی شده است.
آغاز عملیات اجرایی کارخانه نفلین سینیت سراب
همزمان با سفر رئیس جمهور به آذربایجان شرقی در آذرماه سال جاری، عملیات اجرایی کارخانه تولید آلومینا از نفلین سینیت سراب به عنوان یکی از ۴۲ طرح صنعتی آغاز شد.
اجرایی شدن کارخانه تولید آلومینیا از نفلین سینیت در شهرستان سراب از جمله مطالبات جدی مردم آذربایجان شرقی بود که سال ها به دلایلی به مرحله استخراج و راه اندازی کارخانه منجر نشده بود که با تلاش دولت تدبیر و امید موانع آن برطرف و به مرحله اجرا رسید.
برای اجرایی شدن این واحد تولیدی ۱۳۷ میلیون یورو اعتبار ارزی و ۱۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار ریالی تخصیص یافته است؛ ظرفیت تولید سالانه کارخانه نفلین سینیت سراب ۷۰ هزار تن در سال است.
از سال ۱۳۶۱ با کشف معادن نفلین در شمال غرب کشور، زمزمه احداث کارخانه فرآوری این ماده معدنی شنیده شد و پس از گذشت بیش از ۱۸ سال، در سال ۱۳۷۹ مطالعات احداث این کارخانه در سراب به اتمام رسید و بر این اساس ۵۱۰ هکتار زمین در حوالی روستاهای سراب برای احداث این کارخانه در نظر گرفته شد و در سال ۱۳۸۳ کلنگ آن به زمین خورد؛ اما به‌رغم هزینه‌های چند میلیارد دلاری و چند صد میلیارد تومانی اعتبارات ملی و استانی این کارخانه به بهره برداری نرسید و عقد قرارداد با کشورهایی چون آلمان، چین و ارمنستان هم نتوانست چرخ این کارخانه را راه بیندازد.
کارخانه نفلین سینیت سراب می تواند سالانه از خروج یک میلیارد دلار ارز از کشور برای واردات پودر آلومینا جلوگیری کند.
آلومینیوم از جمله کالاهای در فهرست تحریم های آمریکا علیه ایران است و تولید آلومینا از صنایع راهبردی به‌شمار می‌آید و تنها معدن نفلین سینیت کشور برای تولید آلومینا با ظرفیت ۳۰ میلیارد تن در شهرستان سراب واقع شده است؛ در حالی که منابع آلومینا در ایران و جهان محدود است، اما این ماده معدنی به وفور در آذربایجان و شهر سراب یافت می شود.
رئیس صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی در این باره عنوان کرد: ۲ هدف معدنی برای امسال ترسیم شده بود که در هر ۲ تحقق اهداف انجام گرفته، یکی بحث فرآوری و ذوب مس سونگون بود که حتما در استان آذربایجان شرقی صورت بگیرد که عملیاتی شد، دومین بحث معادن نفلین سینیت سراب بود که با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کرد اما فاز مطالعاتی و عملیات اجرایی آن بعد از ۲۲ سال انجام گرفت.
امین زاده ادامه داد: بزرگ ترین منابع نفیلن ایران در سراب قرار دارد که اشتغال ایجاد کرده و کارخانه های جنبی در صنایع پایین دستی ایجاد خواهد کرد.
اجرای شهرک صنایع پایین دستی در مس سونگون
بر روی کمربندی ناحیه ورزقان، بیش از ۳۰ اندیس معدنی مس شناسایی شده است، کانسار مس سونگون در شمال ورزقان قرار گرفته که بزرگترین اندیس مس در شمال غرب کشور است؛ این کانسار یکی از بزرگترین کانسارهای مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن دنیا مانند بینگهام در امریکا و چوکی کوماتا در شیلی است.
امین زاده در ادامه جلوگیری از خام فروشی را از جمله نتایج ایجاد شهرک صنایع پایین دستی عنوان کرد و گفت: عملیات اجرایی شهرک صنایع پایین دستی مس سونگون در منطقه ورزقان در همین راستا آغاز شده است.
رئیس صمت آذربایجان شرقی تاکید کرد: هر چقدر بتوانیم اشتغال پایدار را در مناطق معدنی روستایی برقرار کنیم، مزایای مختلف خواهد داشت و اشتغال دائم ایجاد شده و جلوی مهاجرت بی رویه را خواهد گرفت.
معادن آذربایجان شرقی، فرصتی برای شکوفایی اقتصادی
استان آذربایجان شرقی، رنگین‌کمانی از معادن است، اما به دلیل مسائلی نظیر ورود دلالان به بخش معدن، عدم حمایت کافی دولت از بخش خصوصی و شاید از همه مهمتر، نبود صنایع پایین دستی شاهد عدم استفاده درست و اصولی از این نعمت های الهی برای ایجاد اشتغال پایدار و شکوفایی اقتصاد هستیم.
معادن، تامین کننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع هستند که در رشد اقتصاد کشور و منطقه نقش بسزایی ایفا می کنند، استان آذربایجان شرقی علیرغم داشتن بیشترین منابع معدنی در سطح کشور، آنطور که باید و شاید از این ظرفیت بالقوه معادن خود استفاده نکرده تا از این طریق به اشتغال زایی و کسب درآمد بهینه دست پیدا کند.
عمده مواد اولیه بخش صنعت و مصالح مورد نیاز برای مصرف در حوزه های بسیار وسیع و مختلفی چون ساختمان ها، بنادر، سدها، فرودگاه‌ها از معادن تامین می شود و ذخایر غنی مواد معدنی به عنوان یک امکان بالقوه می تواند نقش اساسی را در توسعه صنعتی این خطه ایفا کرده و راهگشای بسیاری از معضلات خودکفایی صنعتی استان و بیکاری مردم این منطقه باشد.
نظر شما