بازار؛ گروه کشاورزی: درخت پالونیا گونه ای پر از حرف و حدیث است که اگرچه بیش از ۳ دهه است در ایران کشت می شود اما هنوز در مورد کشت یا عدم کشت آن اختلاف نظراتی وجود دارد. به طوری که برخی کارشناسان معتقدند این درخت گونه ای مهاجم است و برای زیست و بقای دیگر گیاهان خطر ساز است. با این وجود کارشناسانی که در خصوص پالونیا مطالعه و تحقیق کرده و به صورت آزمایشی اقدام به کشت آن کرده اند می گویند این درخت به هیچ وجه حالت تهاجمی ندارد و خطری برای محیط زیست ندارد.
در این راستا خبرنگار «بازار» گفت و گویی با «دکتر علی‌اکبر محمد علیپور ملکشاه، مدیر جنگل آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی گرگان» انجام داده است و پیگیری عمده مباحث پیرامون درخت پالونیا شده است. شرح این گفت و گو را در ادامه می خوانید.
بسته به شرایط آب و هوایی دوره صنعتی شدن چوب درخت پالونیا از ۷ سال تا ۱۵ سال متغیر است و همچنین درخت پالونیا این قابلیت را دارد که بین ۷ تا ۱۰ دوره مورد بهره برداری قرار بگیرد
*به عنوان سوال اول در خصوص تحقیقاتی که در سایت تحقیقاتی دانشگاه گرگان روی درخت پالونیا تا به حال انجام داده اید توضیحاتی بدهید.
بنده ۲۰ سال است مدیر این سایت تحقیاتی هستیم و از سال ۱۳۷۰ در این محل اقدام به کشت پالونیا فورتونی کرده ایم. در حقیقت درخت پالونیا در مساحتی به میزان ۱۰ هکتار کشت شده است و عمدتا مطالعاتی در خصوص میزان رشد، مطالعات اکولوژی و جنگل شناسی آن صورت می گیرد. همچنین کلیه تحقیقات و پروژه های دانشجویی در دوره های ارشد و دکتری در این محل انجام می شود. با توجه به اینکه در دانشگاه گرگان رشته هایی همچون جنگل، چوب و کاغذ وجود دارد و دانشجویان چوب و کاغذ عمدتا در خصوص کاربرد چوب پالونیا و دانشجویان رشته های جنگل در مورد میزان رشد و بررسی میزان سازگاری پالونیا در این مکان تحقیق و پژوهش می کنند.
جالب است بدانید ما حتی در این مجموعه درختان پالونیا ۱۹ ساله ای داریم که قطری به اندازه ۱۲۰ سانتی متر دارد!
*پالونیا چند گونه دارد و کدام گونه های آن در ایران قابلیت کشت دارد؟
در موطن اصلی اش، چین، ۹ گونه اصلی دارد اما در ایران دو گونه به نام های تومنتوزا و فورتونی وارد شده است. در حقیقت گونه تومنتو زا از سال ۱۳۱۵ در باغ گیاه شناسی دانشکده کشاورزی کرج کشت شده و دوره دوم در سال ۱۳۳۶ توسط سازمان جنگل‌ها در باغ گیاه شناسی نوشهر کشت شده اما چون در آنجا سطح آب بالا نبوده این درخت نتوانسته به حد کافی رشد داشته باشد و به همین دلیل ادامه پیدا نکرده است. تا اینکه در سال ۱۳۷۰ مهندس عباسی گونه فورتونی را در جنگل تحقیقاتی دانشگاه گرگان کشت کردند.
استناد معتبری که از سوی مخالفان مبنی بر مهاجم بودن پالونیا مطرح می شود سایت وزارت کشاورزی آمریکا است|، در حالی که در این سایت گونه تومونتوزا به عنوان گونه مهاجم معرفی شده است نه دیگر گونه ها؛ اما مخالفان این گفته را به عنوان استنادی بر مهاجم بودن تمام گونه های پالونیا قرار می دهند
*درخت پالونیا بعد از چند سال آماده بهره برداری صنعتی می شود؟
بسته به شرایط آب و هوایی، میزان آب و دیگر مسائل معمولا از ۷ سال تا ۱۵ سال متغیر است. مثلا در استان گیلان ظرف ۷ سال به بهره برداری صنعتی می رسد، در مازندران و گلستان در ۸ سال و در دیگر مناطق غیر از شمال تا ۱۵ سال به قطر حدود ۵۰ سانتی متر می رسد.
همچنین درخت پالونیا این قابلیت را دارد که بین ۷ تا ۱۰ دوره مورد بهره برداری قرار بگیرد. یعنی پس از قطع مجددا جوانه می زند و تولید نهال می کند بدون اینکه ما بخواهیم مجددا نهال بکاریم. دوه های بعدی ۲ تا ۳ سال کوتاه تر از دوره اول بهره برداری می شود یعنی اگر دوره اول ۸ سال باشد در دوره بعدی حتی بعد از ۵ سال قابل بهره برداری خواهد بود.
اگرچه چون بحث زراعت چوب است در نتیجه بهتر است که ظرف ۸ تا ۱۰ سال قطع کنیم و مجددا اجازه بدهیم پاجوش بزند و آماده بهره برداری شود.
جالب است بدانید اگر بگذارند دوره بهره داری ۲۰ سال شود و ظرف ۸ سال قطع نکنند درآمدی که از آن حاصل می شود بیشتر می شود. چون هر چقدر قطر درخت بیشتر شود در حجم تاثیر دارد و به صورت تصاعدی حجم بیشتر می شود.
*در مورد مهاجم بودن یا نبودن درخت پالونیا اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. در این خصوص نظر شما چیست؟
ما تحقیقات بسیاری در این خصوص انجام داده ایم و به نتایج ارزنده ای نیز رسیده ایم که یکی از این نتایج در خصوص مهاجم نبودن پالونیا است.
گفتنی است مساله ای که مطرح است و مخالفین نیز به آن دامن می زنند مساله مهاجم بودن پالونیا است و استناد معتبری که از سوی مخالفان مطرح می شود نیز سایت وزارت کشاورزی آمریکا است. این در حالی است که در این سایت گونه تومونتوزا را به عنوان گونه مهاجم معرفی کرده است نه دیگر گونه ها را اما مخالفان این گفته را به عنوان استنادی بر مهاجم بودن تمام گونه های پالونیا قرار می دهند.
موسسه تحقیقات سازمان جنگل‌ها نیز در تاریخ ۹ اسفند ۱۳۹۵ گونه فورتونی را غیرمهاجم معرفی کرده است
جالب است بدانید گونه فروتونی که دانشگاه گرگان کشت کرده در عرصه جنگل است و در شرایطی که در این مدت سالیانه میلیاردها بذر از این درختان می ریزد هیچگاه آثاری از سبز شدن این بذرها ندیده ایم و به عبارتی هیچگونه تجدید حیات طبیعی را نداشته ایم. در واقع این یکی از امتیازات تحقیقات میدانی ما بوده که متوجه شده ایم پالونیا مهاجم نیست.
از سوی دیگر بخشی از سایت کشاورزی ما در کنار مزارع مردم است و بذر این درختان در همانجا هم می ریزد اما نه تنها تجدید حیات پالونیا نداشته ایم و حالت تهاجمی بودن نداشته است بلکه خود کشاورزان برای توسعه این درخت در اطراف زمین های خود از ما نهال می گیرند.
*به جز بحث مهاجم نبودن پالونیا چه تحقیقات دیگری در خصوص این درخت انجام داده اید و چه نتایجی حاصل شده است؟
تحقیقات دیگر ما در مورد بحث سازگاری این گونه در کشور مان است. پالونیا در منطقه گرگان رشد خوبی داشته و وقتی ارزیابی ریسک را در اینجا انجام دادیم مشخص شد نه تنها مهاجم نیست بلکه سازگار با منطقه است و رشد خوبی دارد و می تواند نیاز چوبی کشور را برطرف سازد. در نتیجه موسسه تحقیقات سازمان جنگل‌ها بر اساس این ارزیابی ۹ اسفند ۱۳۹۵ گونه فورتونی را غیر مهاجم معرفی کرده است.
از سوی دیگر تحقیقاتی در زمینه فراورده های چوبی انجام داده ایم که نشان داده چوب در عین حال که هنگام قطع کردن سنگین است اما وقتی ۴۵ روز تا ۲ ماه در فضای دیگری قرار می گیرد فوق العاده سبک می شود در حالی که بسیار مستحکم است و حتی ۳ برابر چوب روسی مقاومت دارد به این ترتیب چوب پالونیا در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
در حقیقت با توجه به اینکه در سازمان جنگل‌ها بحث تنفس جنگل‌ها مطرح است و بسیاری از صنایع چوبی ما مواد اولیه ندارد و یا تعطیل و نیمه تعطیل شده اند نیاز چوبی بسیار احساس می شود. به همین دلیل می گوییم پالونیا در کنار گونه های سریع الرشد دیگری مثل اکالیپتوس و صنوبر می تواند نیاز چوبی کشور را رفع کند.
چوب درخت پالونیا مقاوم در برابر آتش سوزی است و در دمای حدود ۴۵۰ درجه آتش می گیرد در صورتی که چوب های جنگلی ما در دمای حدود ۲۵۰ درجه آتش می گیرند
*کدام صنعت می تواند بیشترین بهره را از سبکی و استحکام بالای چوب پالونیا ببرد؟
سبکی و استحکام چوب پالونیا این امکان را می دهد که این چوب در صنایع بسیاری قابلیت به کارگیری داشته باشد. صنایعی همچون سازه های هوایی و ساخت هواپیما و گلایدر، سازه های آبی دریایی مثل ساخت قایق، لنج، تخته شنا، پارو و پاورکرافت. علاوه بر این در ساخت وسایل ورزشی مثل چوب اسکی، راکت، میز پینگ پنگ نیز کاربرد دارد.
این در حالی است که چوب پالونیا در ساخت میز و مبلمان، در ساخت جعبه، چمدان و خانه های سبک چوبی نیز بسیار کاربرد دارد.
جالب است بدانید چوب این درخت مقاوم در برابر آتش سوزی است و در دمای حدود ۴۵۰ درجه آتش می گیرد در صورتی که چوب های جنگلی ما در دمای حدود ۲۵۰ درجه آتش می گیرند؛ لذا نسبت به گونه های جنگلی ما ۲۰۰ درجه تحمل بیشتر دما را دارد.
اگرچه کاربرد چوب پالونیا به موارد ذکر شده ختم نمی شود و در ساخت وسایل موسیقی مثل پیانو و ویولون، در پوشش برج‌های خنک کننده صنایع، در صنایع بسته بندی کالا، ساخت مداد، و غیره نیز کاربرد دارد.
یکی از نکات بسیار قابل توجه در مورد چوب پالونیا این است که به واسطه موادی است که داخل چوب پالونیا وجود دارد موریانه به هیچ وجه به سراغ این چوب نمی رود! از سوی دیگر این چوب حتی در برابر قارچ مقاوم است و حداقل ۶ سال طول می کشد که قارچ به چوب پالونیا بزند در صورتی که دیگر چوب های جنگلی بعد از ۲ ماه دچار قارچ می شوند.
ادامه دارد...
نظر شما