بازار-مونا مشهدی رجبی: در سالهای گذشته امریکا بازیگر اصلی اقتصاد دنیا بود. هم تصمیمات اقتصادی این کشور می توانست بازارها را تحت تاثیر قرار دهد و هم تحولات سیاسی امریکا می توانست به بازارها شوک وارد کند ولی به نظر می رسد وضعیت تغییر کرده است. طبق گزارش منتشر شده توسط فارین پالیسی روسیه و چین به دو قطب اصلی اقتصاد دنیا تبدیل شده اند و نقش امریکا در اقتصاد کمرنگ شده است. این دو کشور از مهمترین و اثرگذارترین کشورهای در بازار انرژی دنیا هستند و سهم بزرگی در اقتصاد دنیا دارند. روسیه بزرگترین مالک ذخایر گاز طبیعی در دنیا و یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غیراوپکی نفت در دنیا است و چین هم در نقش بزرگترین وارد کننده نفت و دومین اقتصاد بزرگ دنیا قرار دارد و سهم اقتصادش در دنیا بالغ بر ۱۶ درصد است.
فارین پالیسی نوشت: «این دو کشور نقشی کلیدی در اقتصاد امروز دنیا دارند. آغاز جنگ تجاری امریکا و چین بعد از آغاز ریاست جمهوری ترامپ و تغییر تعاملات اقتصادی و سیاسی امریکا با روسیه در سالهای اخیر را می توان به عنوان تلاشهای دولت امریکا برای تصاحب سهم بیشتر در اقتصاد دنیا دانست ولی واقعیت این جاست که دوره قدرت نمایی امریکا در عرصه اقتصاد جهان به پایان رسیده است و حال نوبت قدرتهای بزرگ دنیای شرق است. امروزه چین اقتصادی مهم و تاثیر گذار در بازار جهانی است. اقتصادی که عملکردش در یک سال می تواند روی بازارهای کالایی اثر زیادی داشته باشد و قیمت محصولات صنعتی مختلف را تحت تاثیر قرار دهد.»
فوربز نوشت: «چین دومین اقتصاد دنیا است و نقشی کلیدی در اقتصاد دنیا دارد، اهمیت اقتصادی این کشور آنقدر زیاد است که پیش بینی کاهش یک درصدی نرخ رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۰ به دلیل شیوع کرونا نسبت به پیش بینی های گذشته باعث شد تا تقاضای نفت در بازار جهانی کاهش یابد و قیمت این منبع نیز روند نزولی به خود بگیرد. اهمیت اقتصاد چین در دنیا به اندازه ای است که همین انتظار کاهش نرخ رشد اقتصادی زمینه را برای ناامیدی فعالان بازار نفت در مورد افزایش قیمت بعد از کنترل ویروس کرونا فراهم کرده است.» پیش از شیوع کرونا پیش بینی شده بود اقتصاد چین در سال ۲۰۲۰ با نرخ ۶ درصد رشد کند ولی هم اکنون نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال جاری برابر با ۵ درصد پیش بینی شده است. البته این نرخ رشد در صورتی محقق می شود که چین بتواند تا انتهای فصل اول سال جاری ویروس کرونا را کنترل کند و فعالیتهای اقتصادی اش به وضعیت عادی باز گردد.
قطب اقتصادی شرقی با دوپینگ نفتی
از طرف دیگر روسیه هم بازیگری مهم در اقتصاد دنیا است. این کشور یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غیراوپکی نفت است و مالک بزرگترین ذخایر گازی در جهان محسوب می شود. روسیه بزرگترین تامین کننده فراورده های انرژی اروپا است و با افزایش سرمایه گذاری دنیا روی گاز طبیعی به دلیل کمتر بودن آلایندگی آن در مقایسه با نفت، نقش روسیه در اقتصاد دنیا پررنگ تر خواهد شد.روسیه یازدهمین اقتصاد بزرگ دنیا است و سهم اقتصادی این کشور در دنیا برابر با ۴ درصد است . روسیه در میان قطب های بزرگ قدرت اقتصادی و سیاسی در دنیای شرق است و فارین پالیسی از این کشور به عنوان «قدرت آینده اقتصاد دنیا» نام می برد. این کشور سرمایه گذاری های زیادی در عرصه های پیشرو علمی و تکنولوژیکی انجام داده است و قدرت نظامی بالایی دارد. به همین دلیل است که به یک قطب اصلی و مهم در عرصه اقتصادی و سیاسی دنیا تبدیل شده است.
فارین پالیسی نوشت: «اهمیت روسیه در بازار انرژی دنیا را می توان از تلاش اوپک برای همراه کردن این کشور با سیاستهای خود دید. اوپک بر این باور است که اگر روسیه با سیاست کاهش تولید همراهی نکند، می تواند کاهش تولید اوپک را جبران کند و در نهایت مانع از اثر بخشی سیاست اوپک روی قیمت نفت شود. از طرف دیگر تلاش امریکا برای تغییر مناسبات سیاسی و اقتصادی با روسیه هم نمادی دیگر از اهمیت این کشور در اقتصاد دنیا است. روسیه در سال گذشته بالغ بر ۱۲ میلیون بشکه نفت در هر روز تولید کرد.»
سنگ اندازی امریکایی در مسیر چین به مقصد اقتصاد برتر
اکونومیست بر این باور است تقابل اخیر امریکا با سیاستهای روسیه یادآور سیاستی است که این کشور در جریان جنگ تجاری با چین در پیش گرفته بود.این نشریه نوشت: «با آغاز جنگ تجاری، امریکا قصد داشت تا مانع رشد اقتصادی چین و تبدیل شدن این کشور به بزرگترین اقتصاد دنیا شود. البته این سیاست باعث شد تا سرعت رشد اقتصادی چین کاهش یابد ولی مسیر این کشور در تبدیل شدن به اقتصاد برتر دنیا را منحرف نکرد و به نظر می رسد تا سال ۲۰۳۰میلادی چین بزرگترین اقتصاد دنیا خواهد بود.»
همچنین نشریه فوربز در گزارشی نوشت: «امریکا در تلاش است تا در مقابل قدرت گیری کشورهای دیگر ایستادگی کند و این بار نوبت روسیه است که در مسیر پیشرفتش سنگ اندازی شود. تحریم های اخیر اقتصادی و نفتی روسیه و تقابل پی در پی با سیاستهای اقتصادی این کشور راهی است که امریکا در پیش گرفته است ولی به نظر نمی رسد این بار هم موفقیتی حاصل شود.»
نظر شما