بازار_ فائزه زنجانی: استان آذربایجان‌غربی یکی از استان‌های معدن خیز کشور به شمار می‌رود به گونه ای که این استان در تولید باریت، طلا، میکا و سنگ‌های تزئینی جایگاه کم نظیریشص در کشور دارد اما آنچه این استان را به‌عنوان یک قطب معدنی معرفی می‌کند، وجود سنگ‌های تزئینی آن است.
برابر آخرین آمار نزدیک به ۲۰ میلیون تن از ذخایر قطعی و احتمالی مواد معدنی سنگ تزئینی در استان آذربایجان غربی قرار دارد که در نوع خود می تواند برای اقتصاد استان و به دنبال آن اقتصاد کشور تحول آفرین باشد هرچند مشکلاتی در راستای بهره برداری درست از این معادن مشاهده می شود.
معادن بهترین جایگزین برای اقتصاد نفتی
بخش معدن به دلیل ماهیتی که دارد هم می‌تواند مواد اولیه موردنیاز صنایع داخلی را تامین کند و هم با توجه به ظرفیتی که دارد می‌تواند با صادرات، بازارهای کشورهای مختلف از جمله منطقه را در اختیار بگیرد و برای کشور ارزآوری داشته باشد.
راهبرد اقتصادی مبتنی بر کاهش وابستگی به نفت که به دفعات توسط مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است به مثابه نقشه راهی است که می توان با اجرای آن از این تنگناها عبور کرد و در این بین معادن جایگاه ویژه ای دارند.
سهم معدن در تولید ناخالص ملی در حدود یک درصد
طی سالیان گذشته به دلیل عدم توجه به این بخش، متوسط سهم معدن از تولید ناخالص داخلی در حدود یک درصد بوده است و این در حالی است که ایران با برخورداری از ذخایر معدنی باارزش، در حوزه معادن دارای جایگاه برجسته ای در سطح جهان است.
به طوری که برابر آخرین آمار اخذ شده از وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ ذخایری قطعی بالغ بر ۵۰ میلیارد تن از انواع مواد معدنی شامل ۶۸ نوع ماده معدنی در کشور وجود دارد که این ذخایر در واقع در حدود سه درصد از کل ذخایر معدنی دنیا را تشکیل می دهد.
ذخایر سنگ های تزئینی ایران در حدود ۴.۵ میلیارد تن
میزان ذخایر اثبات شده سنگ های تزئینی در ایران حدود ۴.۵ میلیارد تن برآورد می شود که به لحاظ کیفیت و میزان ذخایر سنگ های تزئینی جزو ۱۰ کشور برتر در عرصه برخورداری از معادن مرغوب سنگ در جهان محسوب می شود. همچنین چهارمین تولید کننده سنگ خام در دنیا است که در حدود ۹ درصد تولید جهانی را در اختیار دارد و سالانه حدود ۱۴ میلیون تن سنگ تزئینی در آن تولید می شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در خصوص پتانسیل ویژه استان در حوزه سنگ های تزئینی می گوید: نزدیک به ۲۰ میلیون تن از ذخایر قطعی و احتمالی مواد معدنی سنگ تزئینی در استان آذربایجان غربی قرار دارد که نشان از ظرفیت ویژه این استان در حوزه معدن و به خصوص سنگ های تزئینی است.
تنوع سنگ های تزئینی در استان
غلامرضا بابایی با اشاره به مزیت ها و نقاط قوت این استان در تولید سنگ های تزئینی می گوید: اولین نقطه قوت را می توان تنوع سنگ های تزئینی در استان اعم از مرمریت، گرانیت، مرمر، تراورتن و سنگ چینی دانست.
وجود همسایه های خارجی نقطه قوت استان
وی می افزاید: از سوی دیگر وجود مرز مشترک با کشورهای عراق، ترکیه و جمهوری آذربایجان، وجود منطقه آزاد ماکو و استفاده از ظرفیت های آن و به دنبال آن همجواری با بازار های مصرف داخلی و خارجی سبب شده است تا کار تولید و صادرات محصولات در این استان به سادگی انجام شود.
بابایی این استان را دروازه ورود ایران به اروپا دانسته و می گوید: هر چند برای تحقق این امر نیاز به توسعه زیرساخت های زیر بنایی در بخش حمل و نقل زمینی و ریلی هستیم.
فرآوری سنگ های تزئینی در استان مشکل دارد
محمد کریم زاد از کارشناسان حوزه معدن است که با اشاره ای به برخی کمبودها و مشکلات این حوزه می گوید: فقدان فناوری در زمینه استخراج و فرآوری سنگ های تزئینی و نبود مراکز تحقیقاتی را می توان از جمله مشکلات این حوزه دانست.
این کارشناس ادامه می دهد: از طرفی واحدهای فرآوری مناسبی نیز در سطح استان وجود ندارد که باید نسبت به سرمایه گذاری در این بخش ها و احداث و توسعه واحدهای فرآوری سنگ های تزئینی فکری کرد.
کریم زاد همچنین از نبود راهبرد ویژه معدن در زمینه بازاریابی جهانی انتقاد کرده و می گوید: اگر به فکر صادرات این محصولات و ارزآوری از این طریق هستیم باید به فکر اتخاذ راهبردهایی برای بازاریابی جهانی باشیم.
می توان برندسازی کرد
وی برندسازی برای انواع سنگ های تزئینی در استان را موثر دانست و گفت: این کار می تواند برای فروش و صادرات محصول کمک کننده باشد.
عبدالله آزغ، صاحب کارخانه سنگ بری در مهاباد هم با اشاره به برخی مشکلات این واحد تولیدی می گوید: یکی از اصلی ترین مشکلات ما دسترسی نداشتن به بازارهای خارجی و شرکت نکردن در نمایشگاه های بین المللی است چرا که انجام این کار به طور مستقیم به دلیل هزینه هنگفت در توان کارخانجات نیست و نیاز به حمایت مسئولان دارد.
برومند نیا، یکی دیگر از معدن داران مهابادی است که توسعه واحدهای فرآوری را یکی از راه های افزایش بهره وری اقتصادی منطقه می داند و در این باره می گوید: ایجاد کارخانجات سنگبری علاوه بر رونق اقتصادی منطقه سبب اشتغالزایی هم خواهد شد.
ضرورت ورود دانشگاهیان و افزایش دانش فنی
کارشناسان اقتصادی معتقدند که به دلیل قدیمی بودن تکنولوژی و دستگاه‌های تبدیلی در معادن استان آذربایجان غربی، بازدهی در معادن استان پایین است و این امر باید با حضور و ورود دانشگاهیان مراکز فنی و افزایش دانش فنی تولید و تجهیز کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی و فراوری به دستگاه‌های پیشرفته بهبود یابد.
باید توجه داشت هرگونه توسعه در حوزه سنگ های تزئینی، زمینه تاثیرات مثبت و اثر بخشی بر اقتصاد استان و به تبع آن اقتصاد ملی خواهد داشت و در این میان واضح است که آذربایجان‌غربی از وضعیت مناسبی در زمینه ذخایر معدنی برخوردار است اما هنوز تا بهره برداری مطلوب از ظرفیت‌های بخش معدن و صنایع معدنی راهی طولانی در پیش است.
نظر شما