جواد حیران نیا؛ بازار: خبر بررسی گزینه حمله نظامی به یکی از تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی دونالد ترامپ توسط روزنامه «نیویورک تایمز» منتشر شده است. این روزنامه با انتشار گزارشی اعلام کرده است که رئیس جمهور کنونی آمریکا دو ماه پیش از واگذاری کاخ سفید به جو بایدن، اقدام به بررسی چنین امکانی نموده است.
نیویورک تایمز در گزارش خود نوشته است که ترامپ در حضور شماری از مسئولان ارشد سیاسی و نظامی آمریکا موضوع حمله به یکی از تاسیسات هسته‌ای ایران را مطرح کرده است.
گفته می‌شود مایک پنس، معاون ترامپ و همچنین مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور نیز در این جلسه حضور داشته‌اند. افزون بر آنها، ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا نیز مورد مشورت ترامپ قرار گرفته است.
ترامپ در این جلسه درباره امکان انجام یک حمله نظامی به تاسیسات اصلی هسته‌ای ایران ظرف هفته‌های آینده پرسیده بود. ترامپ با اشاره به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده توسط ایران چنین گزینه‌ای را مطرح کرده بود.
بر اساس گزارش آژانس، ذخایر اورانیوم تغلیظ شده ایران در حال حاضر ۱۲ برابر بیش از میزانی است که در توافق هسته‌ای پیش‌بینی شده بود.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز پس از انتشار نتایج انتخابات آمریکا چنین موضوعی را مطرح کرده بود.
گفته می‌شود که حاضران در این جلسه با انجام چنین حمله‌ای مخالفت ورزیده و نسبت به ابعاد کنترل نشده چنین اقدامی هشدار داده‌اند.
نیویورک تایمز در گزارش خود احتمال داده بود که هدف از چنین حمله‌ای می‌توانسته تاسیسات اتمی نطنز باشد.
بر اساس روایت رسانه های غربی این تصمیم ترامپ متعاقب انتشار گزارش اخیر آژانس بوده است که بر اساس آن اعلام شد ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۲ برابر حد مجاز است و درباره یک سایت اعلام نشده ابهام وجود دارد. از سوی دیگر این گزارش مدعی است که سطح غنی سازی از سوی ایران به 4 و نیم درصد رسیده است که بیشتر از 4 درصد مقرر شده در برجام است.
در این خصوص نشریه آلمانی «دی ولت» نیز در مطلبی که روز جمعه ۱۳ نوامبر (۲۳ آبان) منتشر شد می‌گوید تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران «موج شوک‌آوری» به کشورهای منطقه خاورمیانه ارسال کرده است.
به نوشته «دی ولت» نکته دیگری که به نگرانی برخی کشورهای منطقه، به خصوص اسرائیل و عربستان سعودی دامن زده این است که آژانس می‌گوید توضیحات ایران درباره منشاء ذرات اورانیوم که سال گذشته در یک سایت اعلام نشده پیدا شده «باورپذیر» نبوده است.
روزنامه آلمانی می‌نویسد این شوک در زمانی به برخی کشورهای منطقه وارد شده که آنها نگران از سرگیری مماشات ایالات متحده با جمهوری اسلامی پس از ورود جو بایدن، رقیب پیروز دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر، به کاخ سفید هستند.
این روزنامه به نقل از محافل دیپیلماتیک اسرائیلی نوشته است: «ما نگرانیم اما عربستان کاملا وحشت‌زده شده است.» توافق هسته‌ای و برجام در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما و زمانی امضاء شد که بایدن معاون اول او بود.
با پیروزی «جو بایدن» برخی از جمله عربستان و اسرائیل در تلاش هستند تا از فرصت باقیمانده برای ترامپ در کاخ سفید این موضوع را القا کنند که تا زمانی که در قدرت است ضربه اساسی به برنامه هسته ای ایران وارد کند
این موج رسانه ای با دو هدف عمده صورت می گیرد. اول اینکه با پیروزی «جو بایدن» برخی از جمله عربستان و اسرائیل در تلاش هستند تا از فرصت باقیمانده برای ترامپ در کاخ سفید این موضوع را القا کنند که تا زمانی که در قدرت است ضربه اساسی به برنامه هسته ای ایران وارد کند چرا که با آمدن بایدن و اعلام بازگشت به برجام و آنچه آنها مماشات در قبال تهران می خوانند باعث قدرت گیری مجدد ایران در منطقه و از سرگیری فعالیتهای هسته ای خود خواهد کرد.
شاهد و مثال آماده شدن ترامپ برای این اقدام نیز توسط این رسانه ها با تغییر وزیر دفاع آمریکا و اعلام خروج بخش عمده ای از نظامیان آمریکایی از افغانستان و عراق مهیا می شود. به این معنا که استدلال می شود ترامپ با برکناری «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا و منصوب کردن «کریستوفر میلر»، مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریسم به عنوان سرپرست پنتاگون، دست خود را برای بیرون کشیدن نظامیان آمریکایی از کشورهایی چون عراق و افغانستان باز گذاشته است؛ اقدامی که می تواند این نظامیان را از تیررس ایران خارج کند در صورت تقابل نظامی.
چرا که مطرح شده ترامپ درحال بررسی صدور دستوری است که تا ۱۵ ژانویه تعداد نظامیان امریکایی در عراق و افغانستان به ۲۵۰۰ در هر کشور تقلیل داده شود. ممکن است این تصمیم چند روز آینده اعلام شود.
ترامپ در حالی «اسپر» را اخراج کرد و «کریستوفر سی میلر» مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریسم را به عنوان سرپرست وزارت دفاع معرفی کرد که به اعتقاد کارشناسان او صلاحیت این جایگاه را ندارد
ترامپ در حالی «اسپر» را اخراج کرد و «کریستوفر سی میلر» مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریسم را به عنوان سرپرست وزارت دفاع معرفی کرد که به اعتقاد کارشناسان او صلاحیت این جایگاه را ندارد.
نیویورک تایمز در این خصوص می‌نویسد همکاران و نزدیکان وزیر جدید، پیشینه کاری او در نیروهای ویژه ارتش و فعالیتش در مجموعه ضد تروریسم را می‌ستایند، اما از این که او تا این حد ارتقاء مقام یافته، ولو برای مدت موقت، ابراز تعجب کردند. آنها گفته‌اند که میلر در حدو اندازه‌ای نیست که بتواند مانع تصمیمات خطرناک و اقدامات ناگوار احتمالی ترامپ در هفته‌های آخر ریاست جمهوری‌اش بشود.
میلر ۵۵ ساله از کلاه‌سبزهای پیشین ارتش آمریکاست که در اوایل جنگ افغانستان در عملیات آزادسازی قندهار و نیز در جنگ عراق شرکت داشته است. وی تا پیش از این به عنوان مشاور عالی سیاست ضد تروریسم در شورای امنیت ملی در کاخ سفید تحت ریاست ترامپ فعالیت می‌کرد. او سپس برای مدت کوتاهی در سال جاری در سمت مسئول سیاستگذاری ضد تروریسم در پنتاگون خدمت کرد. کریستوفر میلر در ماه اوت جایگزین راس تراورس شد که رئیس مرکز مبارزه با تروریسم بود.
بی‌کفایتی و دست بسته بودن وزیر جدید این شائبه را تقویت می‌کند که ترامپ می‌خواهد اقدامی را بدون مزاحمت و ممانعت وزیر دفاع انجام دهد.
یکی از این گمانه ها اقدام نظامی احتمالی دولت ترامپ علیه ایران ارزیابی می شود. اگرچه «اسپر» هم رویکردی مغایر ترامپ مقابل ایران نداشت ولی این ارزیابی وجود دارد که شخصی سرپرست وزارت دفاع آمریکا شده تا ترامپ خود بتواند این موضوع را بدون مانع پیش ببرد.
ترامپ پیش از این نیز لایحه گسترش اختیارات رئیس جمهور در خصوص اقدام نظامی علیه یک کشور را که کنگره رد کرده بود وتو کرد تا به لحاظ حقوقی و قانونی مانعی در این زمینه نداشته باشد.
«الیوت آبرامز» نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده در امور ایران و ونزوئلا گفته است تا زمانی که دونالد ترامپ در مقام ریاست جمهوری است آمریکا اعمال تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ادامه خواهد یافت، اما گزینه نظامی در مقطع کنونی مطرح نیست
اما این گمانه توسط خود مقامات آمریکایی تکذیب شده است. اخیراً «الیوت آبرامز» نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده در امور ایران و ونزوئلا گفته است تا زمانی که دونالد ترامپ در مقام ریاست جمهوری است آمریکا اعمال تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ادامه خواهد یافت، اما گزینه نظامی در مقطع کنونی مطرح نیست.
آبرامز در یک گفت‌وگوی اختصاصی با شبکه خبری بلومبرگ برخی نگرانی‌ها از احتمال دست زدن به حمله نظامی علیه ایران توسط دولت ترامپ را رد کرد و گمانه‌زنی‌ها در این مورد را «بی‌ارزش» دانست.
از سوی دیگر گمانه های رسانه های غربی بدون توجه به ظرفیتهای ایران در منطقه مطرح می شوند. ایران اعلام کرده که هر گونه تعرضی از جانب آمریکا مطرح شود محدود به سطحی کوچک نخواهد بود و دامنه آن وسیع خواهد شد به گونه ای که آغاز هر جنگی «مادر همه جنگها» خواهد بود. از سوی دیگر متحدان ایران در منطقه نیز در صورت هر گونه تعرضی منافع آمریکا در منطقه را با خطر مواجه خواهند ساخت. روز گذشته، شیخ «اکرم الکعبی» دبیرکل مقاومت اسلامی نُجَباء با انتشار یک پیام توئیتری در واکنش به برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر احتمال ماجراجویی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده خاطرنشان کرد: «محور مقاومت در کمال آمادگی و هوشیاری قرار دارد و به هر تهدیدی از جانب ترامپ دیوانه، دوبرابر پاسخ می‌دهد».
موضوع دیگری که این موج رسانه ای دنبال می کند القای این موضوع است که ماهیت ایران عوض نشده و بایدن نباید در مورد ایران اشتباه کند و با مماشات آنچه را که ترامپ رشته، پنبه کند. انتشار خبر ترور مرد شماره 2 القاعده در ایران به دستور آمریکا و اجرای اسرائیل نیز بر همین اساس بود تا ایران را مرتبط با القاعده معرفی کند. هر چند مقامات افغانستان اعلام کردند که مرد شماره 2 القاعده در درگیریها در افغانستان کشته شده است و این ادعا که او در ایران بوده بی اساس است.
«جو بایدن» اعلام کرده که آمریکا به توافق هسته‌ای بازخواهد گشت و برای این منظور «یک راه قابل اعتماد» برای بازگشت به میز مذاکره به تهران ارائه خواهد کرد اما مخالفان توافق هسته‌ای در منطقه معتقدند جمهوری اسلامی شریکی قابل اعتماد نیست و سازوکار نظارتی برجام برای راستی‌آزمایی فعالیتهای هسته‌ای ایران ناکارآمد است. آنها همچنین برنامه‌های موشکی ایران را نگران‌کننده می‌دانند.
از سوی دیگر باید توجه داشت این آمریکا بود که از برجام خارج شد و تحریمهای هسته ای را در نقض این توافق که قطعنامه 2231 شورای امنیت را نیز به عنوان پشتوانه حقوقی همراه خود داشت نقض کرد. کاهش تعهدات برجامی ایران نیز برای انجام تعهدات طرف مقابل بوده است و ایران نیز اعلام کرده اگر طرف مقابل به توافق هسته ای پایبند باشد ایران نیز از این گامها بازخواهد گشت.
در واقع در حال حاضر توپ در زمین آمریکای بایدن است و نه ایران. اگر آمریکا به توافق بازگردد و جبران مافات کند ایران نیز از گامهای برداشته شده عقب خواهد نشست.
نظر شما