بازار متشکل ارزی کنونی با اهداف پیش بینی شده فاصله دارد

به گزارش بازار به نقل از خانه ملت، محمدرضا پور ابراهیمی داورانی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، درباره تاثیر بازار متشکل ارزی بر بازار، گفت: هدف از تشکیل بازار متشکل ارزی مدیریت عرضه و تقاضا در حوزه منابع و مصارف ارزی بود و این مهم محقق نمی‌شود مگر اینکه تمام اطلاعات مرتبط با حوزه تقاضا و عرضه از طریق مکانیزمی دقیق، علمی و تخصصی در چارچوب ضوابط قانونی مشخص شود به این معنا که مکانیزم عرضه و تقاضا مبنا باشد البته منظور از تقاضا، تقاضایی است که در چارچوب ضوابط و مقررات و با توجه به اولویت‌ها تعریف شود.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی افزود: از سال‌های دور همواره در کشور تعادلی منطقی میان عرضه و تقاضا در بازار ارز وجود داشت به گونه‌ای که می‌توان گفت ایران جزو کشورهای محدودی است که منابع ارزی آن دو برابر مصارف بوده است.

منابع ارزی کشور دو برابر مصارف است
وی اضافه کرد: به طور متوسط در سال‌هایی که ایران تحریم نبود، منابع ارزی کشور حدود 90 میلیارد دلار بود و واردات به طور میانگین -حتی در سالی که محدودیتی از نظر وادرات وجود نداشت- از 45 میلیارد دلار تجاوز نمی‌کرد این امر به این معنا است که کشور دو برابر مصارف ارزی، منابع داشت؛ این موضوع تراز تجاری ایران را جزو کشورهای خاص قرار داده بود.

کاهش فاصله نرخ تسویه در سامانه نیما با بازار آزاد با اجرای درست بازار متشکل ارزی
این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: علیرغم تحریم‌های اخیر تراز تجاری ایران مثبت است، یعنی منابع ارزی ناشی از صادرات غیرنفتی از مصارف ارزی بیشتر است بنابراین می‌توان رابطه منطقی میان عرضه و تقاضا ایجاد کرد، ضمن اینکه تقاضا در شرایط خاص را نیز می‌توان محدود کرده و از واردات کالاهای غیر اولویت‌دار، لوکس و تجملاتی جلوگیری کرد و ارز را برای واردات کالاهای اساسی، مواد اولیه تولید، تجهیزات سرمایه‌گذاری، دارو و مواد غذایی که جزو کالاهای اولویت‌دار هستند، تخصیص داد.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: هدف از تشکیل بازار متشکل ارزی این بود که ساختار به گونه‌ای اصلاح شود که میان عرضه و تقاضا مکانیزم علمی تعریف شده و تخصیص بهینه صورت گیرد و با نظارت و مداخله بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز در اقتصاد کشور، بازار به صورت اتوماتیک‌وار فعالیت کند.

بازار متشکل ارزی با مفهوم مد نظر ما عملیاتی نشد
وی ادامه داد: از آنجایی که بانک مرکزی سامانه نیما را راه‌اندازی کرده و به موجب آن نرخ تسویه ارز در سامانه نیما و بازار آزاد فاصله معناداری با یکدیگر پیدا کرد، انگیزه صادرکنندگان در نوع تسویه ارز دچار چالش شد درحالیکه هدف بازار متشکل ارزی این بود که این فاصله به حداقل برسد به این معنا که نرخ تسویه در سامانه نیما با بازار آزاد تفاوت چندانی نداشته باشد، اگر این امر محقق می‌شد اقتصاد در نقطه تعادل قرار می‌گرفت.

وی افزود: بخشنامه‌های مکرر و دستورالعمل‌های مستمر بانک مرکزی در طول سال‌های اخیر، تشکیل بازار متشکل ارزی را با اهداف مدنظر ما دچار چالش کرد و دور از دسترس قرار داد. هرچند دولت اعلام کرده این بازار را تشکیل داده و بخشی از اقدامات اخیر را نیز در قالب بازار متشکل ارزی تعریف می‌کند اما بازار متشکل ارزی با مفهوم مد نظر ما عملیاتی نشد.

مداخله بیش از اندازه بانک مرکزی در تعیین تسویه نرخ ناشی از صادرات، موجب کاهش صادرات شد
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به چالش اصلی کشور در حوزه ارز، تصریح کرد: به دلیل مداخله بیش از اندازه بانک مرکزی در تعیین تسویه نرخ ناشی از صادرات، صادرکنندگان دچار مشکل شده و این امر موجب کاهش میزان صادرات و عدم تسویه شده است، حتی براساس گزارش‌های بانک مرکزی برخی افراد از طریق کارت‌های یکبار مصرف و اجاره‌ای نسبت به عدم تسویه اقدام می‌کنند.

اگر رویکرد درست بازار متشکل ارزی به کار گرفته می‌شد، بسیاری از مشکلات کنونی پدید نمی‌آمد
پورابراهیمی با بیان اینکه اگر رویکرد درست در بازار متشکل ارزی به کار گرفته می‌شد، بسیاری از مشکلات کنونی پدید نمی‌آمد، اضافه کرد: عدم اعتقاد بانک مرکزی به بازار متشکل ارزی واقعی و صدور بخشنامه‌های مکرر، متعدد و متناقض در بانک مرکزی در حوزه صادرات منابع ارزی و نحوه تسویه، عدم تعیین تکلیف وضعیت اولویت‌های تخصیص ارز و ثبت سفارش‌ها در مجموعه دولت، عدم ارائه راهکار مناسب درباره عرضه و تقاضا در چارچوب ضوابط قانونی موجب شد که بازار متشکل ارزی تاثیر چندانی در ساماندهی بازار نداشته باشد.

بازار متشکل ارزی به ارز حاصل از صادرات نفت نیاز ندارد
این نماینده مردم در مجلس یازدهم تاکید کرد: دولت و بانک مرکزی مکلف است، میزان ارز موردنیاز برای واردات کالاهای اساسی و اولویت‌دار را در قالب بازار متشکل تعریف کند از سوی دیگر عرضه منابع ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی، پتروشیمی‌ها و ... نیز در بازار متشکل ارزی مشخص شود، هرچند دولت برای تنظیم‌گری در بازار متشکل می‌تواند از منابع ارزی بخش دولتی استفاده کند اما در بازار متشکل ارزی به ارز حاصل از صادرات نفت نیاز نداریم.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه آنچه در شرایط کنونی در حال اجراست ثمره‌ای جز محدودیت در صادرات، عدم انگیزه برای صادرات غیرنفتی و عدم تعیین تکلیف اولویت ها ندارد، ادامه داد: هرچند بازار متشکل ارزی یک سرفصل در مدیریت سیاست  بازار ارز است اما اجرای درست آن می‌تواند به ساماندهی بازار ارز کمک کند.