بازار؛ بین الملل: شرکت ترکیش ایرلاینز یا آن طور که خود ترک ها می گویند THY در سال ۱۹۳۳ میلادی تاسیس شد و تا سالها تنها به عنوان یک شرکت هوایی درجه دوم به کار خود ادامه می داد.
در واقع بی‌ثباتی های سیاسی و داخلی ترکیه و کودتاهای مختلف انجام شده در این کشور مجالی به این شرکت و سایر شرکت‌های حاضر در صنعت هوانوردی غیر نظامی کشور ترکیه نمی داد تا بتوانند خود را توسعه داده و در قامت یک شرکت بین المللی عرض اندام کنند.
این امر تا اواخر دهه ۹۰ میلادی و سال های ابتدایی دهه اول قرن بیست و یکم همچنان ادامه داشت اما در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی با روی کار آمدن حزب «عدالت و توسعه» در کشور ترکیه و سیاست گذاری‌های این حزب و مخصوصاً چهره اصلی آن رجب طیب اردوغان به عنوان کسی که سودای زنده کردن مجدد امپراطوری عثمانی را در سر داشت، طبیعتاً ترکیش ایرلاینز نیز به عنوان اصلی‌ترین بازیگر صنعت هوانوردی غیر نظامی ترکیه نمی‌توانست از دایره تحولات مد نظر این حزب و سیاستگذاران آن خارج باشد.
در راستای سیاست‌های حزب عدالت و توسعه تغییرات در شرکت ترکیش ایرلاینز نیز در دستور کار قرار گرفت اگرچه در ابتدا با مقاومت‌های روبرو شد اما با گسترش نفوذ این حزب و اجرای سیاست‌های کلان رجب طیب اردوغان این شرکت نیز ظرف پانزده سال گذشته به تدریج تغییر چهره داده و با سرمایه گذاری های دولت در دو بعد سخت افزاری شامل خرید انواع هواپیماهای مسافربری پیشرفته و مدرن و تجهیز تاسیسات و سیستم های فرودگاهی ترکیه و بعد نرم افزاری شامل تربیت کادر متخصص و تبلیغات گسترده در رسانه های بین المللی نظیر سی ان ان و بی بی سی و چاپ بروشور ها و گرفتن اسپانسری بسیاری از رویدادهای ورزشی و هنری در عرصه بین‌المللی این شرکت تبدیل به یکی از غول‌های عرصه هوانوردی غیرنظامی و یکی از ابزارهای اصلی طرح های توسعه طلبانه و گسترش نفوذ ترکیه در عرصه های اقتصادی سیاست خارجی و ژئوپلتیک شده است.
اهم اهداف تعریف شده اردوغان و حزب عدالت و توسعه برای این شرکت را می‌توان در رئوس زیر دسته بندی کرد:
اول: توسعه شبکه حمل و نقل هوایی ترکیه با محوریت شرکت ترکیش ایرلاینز در جهت حمایت و تقویت صادرات این کشور با دو اصل تسریع حمل و نقل و صادرات کالاها و مقرون به صرفه بودن آن و در عین حال با ایجاد خطوط هوایی دائمی، اطمینان حاصل کردن از پایداری این فرایند با استفاده از استراتژی به‌کارگیری حداکثری بازیگران مرتبط.
دوم: توسعه صنعت توریسم ترکیه و تضمین ارزآوری آن با ایجاد رضایت حداکثری از انجام سفر هوایی توسط مسافران و توریست های خارجی به علاوه استفاده از سایر ابزارهای نرم افزاری شامل تبلیغات گسترده و ایجاد امنیت و همزمان بالا بردن کیفیت خدمات سخت افزاری شامل تاسیسات فرودگاهی و حمل و نقل و همینطور خدمات.
سوم: تضمین جریان ورود سرمایه گذاری خارجی به ترکیه از طریق ایجاد خطوط هوایی دائمی و هر روزه به همراه تسهیلات ویزایی و گسترش زنجیره هتل ها و سایر مراکز خدماتی به عنوان استراتژی های جانبی و حمایتی.
چهارم : مطرح شدن کشور ترکیه در سطح جهانی و دیده شدن آن هم در جهت تبلیغات نوعثمانی گری اردوغان و هم بازتعریف قلمرو فرهنگی و ایجاد حوزه نفوذ معنوی برای این کشور.
پنجم: ملاحظات داخلی که بر اساس آن ترکیش ایرلاینز به عنوان یکی از برگهای مهم بازی در دست حزب عدالت و توسعه و شخص رجب طیب اردوغان هم به عنوان یک عنصر ثبات در تضمین ورود ارز و مسافر و توریست به این کشور و هم بالا بردن وجهه این کشور در پیش چشم خود مردم ترکیه ایفای نقش می‌کند.
بر این اساس شرکت ترکیش ایرلاینز تبدیل به یک ابزار استراتژیک دولت ترکیه در عرصه بین المللی و در عرصه داخلی شد. به طور مثال در ۲۲ آگوست ۲۰۱۹ این شرکت کنفرانسی را در مکزیکوسیتی پایتخت مکزیک برگزار کرد و در طی آن افتتاح رسمی خط هوایی میان استانبول و مکزیکو سیتی و کانکور را اعلام کرد.
در این کنفرانس Bernardo Cordova Tello سفیر مکزیک در ترکیه نیز حضور داشت و افتتاح خط هوایی دائمی را به عنوان دلیلی بر عمق روابط دیپلماتیک عالی میان دو کشور و در راستای همکاری های دو جانبه قوی‌تر و سطح بالاتر دو کشور عنوان کرد که با ایجاد خطوط هوایی دائمی میان دو کشور تسریع می شود. کمی بعدتر دو کشور اعلام کردند که موافقتنامه آزاد تجاری میان آنها امضا خواهد شد.
این نمونه شاهدی بود بر استفاده از این خط هوایی برای گسترش نفوذ سیاسی، اقتصادی دولت ترکیه در کشورهای دوردست. در عین حال در راستای سیاست‌های حزب عدالت و توسعه و شخص رجب طیب اردوغان می‌توان به حضور ترکیش ایرلاینز در کشورهایی که قبلا در حوزه اقماری امپراتوری عثمانی بودند نیز اشاره کرد و از جمله آنها لیبی را نام برد.
در راستای سیاست‌های توسعه طلبانه حزب عدالت و توسعه و شخص رجب طیب اردوغان می‌توان به حضور ترکیش ایرلاینز در کشورهایی که قبلا در حوزه اقماری امپراتوری عثمانی بودند نیز اشاره کرد و از جمله آنها لیبی را نام برد
حتی دلایلی وجود دارد که بر اساس آن حضور گسترده و قوی ترکیه در آذربایجان شامل انتقال جنگجویان خارجی و ارائه کمک‌های تسلیحاتی، نظامی و فنی به آذربایجان در جنگ اخیر میان ارمنستان و آذربایجان از طریق خطوط هوایی ترکیش ایرلاینز انجام می‌گیرد.
نکته آخر هم رقابت سنگین ترکیش ایرلاینز با خطوط هوایی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس مانند قطر و امارات است که مخصوصاً با ساخت فرودگاه جدید استانبول در پایان سال ۲۰۱۸ میلادی این رقابت به حد اعلای خود رسید و در این راستا دولت ترکیه در تلاش است تا این فرودگاه را به ضرر فرودگاه های دبی، ابوظبی و همینطور دوحه در قطر به هاب اصلی توریسم و گردشگری منطقه خاورمیانه تبدیل کند.
رقابت سنگین ترکیش ایرلاینز با خطوط هوایی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس مانند قطر و امارات است که مخصوصاً با ساخت فرودگاه جدید استانبول در پایان سال ۲۰۱۸ میلادی این رقابت به حد اعلای خود رسید
این امر نیز با مقاومت سنگین کشورهای عربی مواجه شده که اقداماتی نظیر تاسیس شاخه ای از موزه لوور در امارات و برگزاری رویدادهای مختلف فرهنگی هنری و تکنولوژیک در این کشورها با محوریت یا اسپانسری شرکت های هواپیمایی را می‌توان در همین راستا تلقی کرد، امری که از لحاظ سیاست خارجی نیز برای دولت ترکیه که با حمایت از اندیشه‌های اخوانی در مقابل کشورهای عربی خلیج فارس قرار دارد، به عنوان یک برگ دیگر در بازی به شدت پیچیده ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه محسوب می شود.
نظر شما