بازار؛ گروه استانها: طی سال‌های اخیر کشور با تلاطم‌ها و مشکلات بسیار اقتصادی روبرو بوده است و در اقتصاد پرنوسان امروز کشور سرمایه‌گذاری و یا انتخاب بازاری برای سرمایه‌گذاری با توجه به بی‌ثباتی موجود در اقتصاد ایران کار بسیار دشواری است.
تحریم اقتصادی، تورم و متغیرهای کلان اقتصادی دیگر همه و همه باعث شده تا چشم‌انداز مبهمی را برای یک سرمایه‌گذاری به همراه داشته باشد؛ یکی از چالش‌هایی که امروز به سختی گلوی اقتصادی ما را فشار داده و به یک اقتصاد بیمار و مزمن تبدیل کرده «تحریم اقتصادی» است که در چند سال کشور و مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
طبق یک بررسی اجمالی از بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری مانند بانک، مسکن، طلا و بورس به این نتیجه رسیدیم که یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری مردم در گذشته سرمایه‌گذاری در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری بود چرا که نرخ سود بالایی داشت.
ولی اکنون با شرایط سخت تحریم کنونی سودهای بانکی کاهش یافته و مردم هم برای بهبود وضعیت اقتصادی خود به سوی بازارهای بورس و مسکن و خودرو هجوم آوردند ولی این بازارها هم طولی نکشید که با رکود روبرو و قیمت مسکن و خودرو هم افزایش یافت و در این میان مردم به بازارهای طلا و ارز هجوم آورده و به آن پناه بردند.
در چنین احوالی با وجود مشکلات حاکم بر اقتصاد کشور و تحریم نمی‌توان وضعیت و آینده اقتصاد کشور را پیش بینی کرد لذا اقتصاددانان معتقد هستند که ورود به هر بازاری برای سرمایه‌گذاری فقط باید با علم و آگاهی باشد و برای این امر مردم از دارایی نقدی خود استفاده کنند.
قمی‌ها هم در این شرایط به بازارهای مختلفی روی آورده‌اند که در روزهای اخیر بازار بورس به نظر برای قمی‌ها جذاب‌تر بوده است.
باب گفت‌وگو را با یک صرافی در اطراف حرم کریمه اهل بیت(ع) باز می‌کنیم؛ وی درباره بازارهای مختلف سرمایه گذاری بیان می‌کند: این روزها مردم دچار هیجانات شدند و برای پول خود در حال چاره جویی هستند، دلار بالا رود در بازار ارز و اگر ریزش کند در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، برای آنها فرقی ندارد کجا پول خود را سرمایه‌گذاری کنند.
مهدی محبوبی ۵۵ ساله می‌افزاید: زوجی ۱۰ میلیون دارایی خود را در بازار ارز سرمایه‌گذاری کردند ولی اکنون دلار اندکی ریزش کرده و طبق شنیده‌ها احتمال دارد این ریزش ادامه داشته باشد؛ مردم این روزها با هیجان کاذب روبرو هستند بین مسکن، ارز و طلا و بورس سرگردان هستند.
ترغیب کاذب مردم به بورس
نامش فاطمه ندیری است، تحصیلاتش کارشناسی برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای و سه سالی است در بازار بورس هم فعالیت دارد. وی درباره بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری مردم می‌گوید: من بورس را ترجیح می‌دهم چرا که در مقایسه بازار ارز و طلا کم‌ترین ضربه را می‌زند هرچند این اواخر به بورس هم با ترغیب کاذب مردم برای روی آوردن به بورس لطمه وارد شد.
وی با بیان اینکه بازار طلا و ارز باعث می‌شود میزان تقاضا بالا برود و به اقتصاد ضربه بزند، می‌افزاید: این روزها مردم عجولانه و با طمع و ولع به سمت این بازارها می‌روند، یک روز به سمت بورس، یک روز طلا و یک روز هم ارز اما این هیجانات بدون آموزش ریسک پذیر است.
یک بانوی فرهنگی قمی نیز اظهار می‌کند: مردم در روزهای اخیر به دلیل این که دولت بر بورس نظارت دارد پول خود را در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ چون بازار ارز ریسک بیشتری دارد من یک بار این ریسک را تجربه و دیگر هرگز دنبال این بازار نرفته‌ام.
سارا آقایی با اشاره به اینکه از نظر دانش اقتصادی ضعیف هستیم، گفت: این روزها هم دولت و کارشناسان مردم را به سمت بازار بورس ترغیب و هدایت کردند، ارزش بورس بالا رفت ولی بعدها با دخالت‌هایی ریزش کرد، بورس اول مطمئن بود ولی دوباره به هم ریخت.
هدایت سرمایه‌گذاری‌ها به سمت کسب و کارهای مولد
به سراغ یک فعال بورسی در استان قم می‌رویم و از او درباره وضعیت این روزهای بازارهای سرمایه‌گذاری و میزان جذابیت آنها از سوی مردم می‌پرسیم که می‌گوید: امید است روزی هدف سرمایه‌گذاری‌های مردم تولید و کسب و کارهای مولد باشد و تا این امر محقق نشود هیچ تغییری در اقتصاد کشور اتفاق نمی‌افتد از این جهت بازار بورس می‌تواند در رسیدن به این هدف ما را کمک کند و بهترین گزینه است به شرطی که مسئولان تلاش کنند این نقدینگی را دوباره به سمت بانک‌ها هدایت کنند.
علی اصغر استهری می‌افزاید: مخرب‌ترین حوزه برای سرمایه‌گذاری بازار ارز است چون که به صورت مستقیم باعث تورم در حوزه‌های دیگر مانند خودرو و فولاد و کالاهای اساسی می‌شود.
دولت و کارشناسان مردم را به سمت بازار بورس ترغیب و هدایت کردند، ارزش بورس بالا رفت ولی بعدها با دخالت‌هایی ریزش کرد
این فعال بورسی در ادامه می‌گوید: دولت امسال بازی بسیار مخربی بر بازار بورس وجود آورد؛ ابتدا مردم را مستقیم تشویق به سرمایه‌گذاری در بورس کرد و مردم بدون مقدمه و آموزش به این بازار وارد شدند.
به گفته وی، دخالت دولت در هر حوزه‌ای تأثیر مخربی در آینده حوزه ایجاد می‌کند؛ به طور مثال شاهد قیمت گذاری دستوری فولاد و خودرو هستیم به طوری که با هجوم پول‌های خرد در ۴ ماه ابتدایی سال بازار رشد بی اندازهای کرد که واقعاً باعث ایجاد نگرانی‌های اقتصاددانان شد و ۵۰ نفر از اقتصاددانان از رشد عجیب این بازار انتقاد کردند.
احتمال افت شدید بازار ارز در آینده
استهری با اشاره به جمله معروف رِئیس جمهور که «مردم همه چیزشان را به بورس بسپارند» بیان می‌کند: دقیقاً بعد از این صحبت بازار بورس با افت روبرو شد اگر چه تکنیکال این اصلاح قابل انتظار بود اما در ادامه جایی که بازار زمان برگشتش داشت فرا می‌رسید؛ دعوای دو نفر از مسئولان دولتی باعث به وجود آمدن بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران شد.
اما در پایان برای این که بدانیم کدام بازار برای مردم ارجحیت دارد و یا برای مردم مناسب‌تر است و این که هرکدام فرصت‌ها، تهدیدها و ظرفیت‌های آن چیست؟ با یک دکتری رشته اقتصاد که خود عضو هیئت علمی پردیس فارابی است و در زمینه‌های مختلف اقتصادی هم تألیف‌های بی‌شماری دارد مصاحبه کردیم که این اقتصاددان معتقد است که افراد فقط باید پول و یا دارایی نقدی خود را آن هم با آگاهی و علم به آن بازار سرمایه‌گذاری کنند.
مردم به دور از هیجانات کاذب تنها دارایی نقدی خود را سرمایه‌گذاری کنند
محمد ندیری در پاسخ به سؤال ما درباره هرکدام از بازارهای سرمایه‌گذاری در ابتدا در تعریف سرمایه‌گذاری بیان می‌کند: سرمایه‌گذاری تبدیل وجوه مالی به یک یا چند دارایی است که برای مدت زمان مشخصی نگهداری و فرد انتظار سود بیشتری دارد پس اندازهای خودم را به دارایی‌های دیگری تبدیل و به کسب و کاری برسم.
وی می‌افزاید: نقطه مهم در بحث سرمایه‌گذاری این است که فرد در سرمایه‌گذاری‌ها باید فقط از وجوه نقدی و پول مازاد خود برای سرمایه‌گذاری استفاده کند و اصل مهم در سرمایه‌گذاری این است که فرد اگر بخواهد ریسک‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهد باید تنوع سازی کند یعنی در چند بازار و چند بخش سرمایه‌گذاری کند.
این عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران می‌افزاید: اصل تنوع بخشی به سرمایه‌گذاری باید رعایت شود و فرد افق سرمایه‌گذاری خود را مشخص کند در نتیجه حضور در سرمایه‌گذاری مطلوب صبر و دانش کافی می‌طلبد و باید از ترس و هیجانات دوری کرد.
خرید و فروش ارز ریسک و آثار خود را دارد و اخلال در نظام اقتصادی کشور طبیعتاً کار درست و مطلوبی هم نیست
به گفته وی، حال این سؤال می‌شود در کدام بخش باید سرمایه‌گذاری کرد؟ و کدام مطلوب‌تر است؟ این پاسخ بسته به میزان دارایی ما دارد بحث این که خانه، ملک و زمین به طور کلی در بلند مدت سرمایه‌گذاری کنیم مطلوب است اما پول و دارایی کلانی را نیاز دارد اگر آدم ریسک پذیری باشیم پول را در بانکی گذاشته و سود علی الحساب قطعی را بگیریم حال به طور مثال ۲۰ یا ۱۵ درصد سود دریافت خواهیم کرد ولی اگر تورم پایین باشد ارزش پول کاهش پیدا می‌کند.
ندیری معتقد است که در بحث خرید و فروش ارز ریسک و آثار خود را دارد و اخلال در نظام اقتصادی کشور طبیعتاً کار درست و مطلوبی هم نیست؛ بازار طلا هم طبق تمام مطالعاتی که در جهان نشان داده شده در همه بحران‌های مالی و شوک‌های اقتصادی مختلف و تورم شدید طلا دارایی امنی به شمارمی رود، طلا نوعی دارایی است که می‌تواند به عنوان سپرده در واقع پول و قدرت خرید آن را حفظ کند.
وی بیان می‌کند: در خود ایران هم نگاه اگر کنیم در سال‌های مختلف حال زمانی که تورم زیاد و یا کم بوده و در بحران‌های مختلف ارزش طلا در همه این سال‌ها از نرخ تورم بالاتر و بهتر و بازدهی بهتری هم داشته است؛ ۱۳ سال قبل طلای خام گرمی ۱۳ هزار تومان بوده اکنون یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است، کسی که طلا خریده انگار ارز خریداری کرده است چون طلا از دو چیز قیمت انس جهانی و ارزهای خارجی تأثیر و هم از ارز و هم ریال نشأت می‌گیرد.
بازار بورس و سهام امن‌ترین بازار
این عضو هیئت علمی پردیس فارابی تهران که در حوزه اقتصاد مطالعات داشته است با اشاره به بازار سهام می‌گوید: بازار سهام بازار خوبی است، ۸۰۰ شرکت و نماد در این بازار حضور دارند، شرکت‌های بزرگ و مهمی هستند و این بازار محاسن و امتیازهای خوبی دارد این که با پول کم می‌شود وارد این بازار شد کسی در وضعیت بازار فعلی می‌تواند با ۵۰۰ هزار تومان یک کد کارگزاری گرفته و سهام خرید و فروش کند.
وی عنوان می‌کند: این بازار آنلاین هم است و نیازی نیست مانند بازار طلا به مغازه برویم؛ پشت کامپیوتر و گوشی وارد بازار می‌شویم؛ امتیاز دیگر آن این است که به راحتی هر وقت نیاز به پول داشتیم سهم خود را خارج کنیم و هم‌چنین امنیت آن هم بالاتر است.
ندیری می‌افزاید: اما نکته مهم در این بازار این است که به دلیل ماهیت آن ریسک بالایی دارد و نیاز به دانش و تجربه دارد و اگر کسی دانش نداشته باشد احتمال ضرر و زیان وجود دارد، کسی بدون تجربه و اطلاعات وارد شود دارایی خود را از دست می‌دهد و آسیب می‌بیند.
به گفته وی، توصیه می‌شود فرد در ابتدا با پول اندکی وارد این بازار شود تا تجربه‌ای کسب کرده و بعداً اگر تجربه‌ای یافت با دارایی بیشتری و علم و آگاهی معامله کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان توصیه می‌کند: توصیه می‌شود با وجوه نقدی که دارید سرمایه‌گذاری کنید ولی چون انسان گرفتار حرص و طمع بیشتری است فکر می‌کند همه بازارهای سرمایه‌گذاری همیشه سودآور است لذا خانه و دارایی خود را برای سرمایه‌گذاری گذاشته و بعدها آسیب بسیاری به وی وارد می‌شود.
نظر شما