بازار؛ گروه بانک و بیمه: افزایش قیمت ها در بازار ارز و سکه و رشد نرخ دلار به بیش از ۳۱ هزار تومان، همچنین عبور قیمت سکه از ۱۶ میلیون تومان موجب شد تا بانک مرکزی دست به کار شود و با عرضه روزانه ۵۰ میلیون دلار به بازار متشکل ارزی بازار عرضه و تقاضا را مدیریت کند. هر چند که تکلیل گران تکلنیکال این بازار بر این باورند که اگرخط مقاومت ۳۰ هزار تومان بشکند، احتمال بالارفتن قیمت ها وجود دارد.
طبق اعلام بانک مرکزی، سقف خرید در بازار متشکل ارزی افزایش یافته ضمن اینکه روزانه ۵۰ میلیون دلار به صورت اسکناس توسط این بانک در بازار عرضه می شود. با این وجود افزایش سقف خرید و فروش بانک ها و صرافی ها در بازار متشکل ارزی به ۵۰۰ هزار دلار افزایش می یابد. در چنین شرایطی با هدف مدیریت و تنظیم بازار ارز کشور مقرر شده است سقف خرید کارگزاران (بانک ها و صرافی ها) در بازار متشکل ارزی از امروز دوشنبه به ۵۰۰ هزار دلار افزایش یابد.
داد و ستد بی واسطه در بازار متشکل ارزی
علی اصغرقائمی نیا، کارشناس اقتصادی در گفتگو با «بازار» درباره تاثیرگذاری افزایش سقف معاملات صرافی ها به ۵۰۰ هزار دلار در بازار متشکل ارزی برای مدیریت عرضه و تقاضا گفت: این اقدام بانک مرکزی بی تردید در کوتاه مدت تاثیر خود را بر روی قیمتها در بازار به جای می گذارد چرا که خیلی از متقاضیان ارز بدون واسطه از این بازار می توانند نیاز خود را تامین کنند.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی قصد داشت برنامه های اجرایی خود را برای ساماندهی و مدیریت بازار ارز بعد از انتخابات ریاست جمهوری امریکا عملیاتی کند، افزود: نوسانات شدید قیمت ارز در بازار و رشد بالای این کالا در کنار تحریم های غیر منتظره اخیر بانکی موجب شد تا بانک مرکزی در تصمیمات خود برای جلوگیری از رشد قیمتها در بازار ارز تعجیل کند و با عرضه ارز به بازار متشکل ارزی، مانع از افزایش بی منطق قیمت ها در این بازار شود.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: برخی از سرمایه گذاران به دلیلی نقد شوندگی بالا در بازار سکه و ارز به این بازار هجوم آورده و سعی دارند تا با سرمایه گذاری برروی این کالاها علاوه بر حفظ ارزش دارایی هایشان سودآوری لازم را نیز بدست آورند. در حالی که این بازار پرریسک جایی برای سرمایه گذاری ندارد و خیلی ها با اجرای سیاست گذاری ارزی بانک مرکزی در مدیریت بازار این کالا بشدت متضرر می شوند.
چسبندگی قیمت ها با افزایش نرخ ارز در بازار
قائمی نیا با بیان اینکه بانک مرکزی و شخص همتی رئیس کل این بانک، بارها هشدار لازم را به سرمایه گذاران ارزی داده بود که در این بازار نامطمئن که قیمت ها بصورت غیر واقعی در آن افزایش می یابد وارد نشوند افزود: سفته بازان ارزی همیشه از این بازار سود نمی برند و با کوچکترین اقدامی از سوی دولت دچار زیان سنگین می شوند. وی به تبعات رشد بی منطق قیمت ها در بازار ارز و تاثیر گذاری منفی آن بر رشد قیمتها در بازار اشاره کرد و اظهار داشت: با افزایش نرخ ارز سطح عمومی قیمتها نیز در بازار افزایش یافته و این موضوع باعث می شود تا قشر ضعیف و کم درآمد جامعه با مشکل جدی (تامین هزینه های زندگی) مواجه شوند.
قائمی نیا تصریح کرد: پدیده چسبندگی قیمت ها در بازار موضوع دیگری است که متاسفانه با افزایش قیمت ارز و تاثیرگذاری آن بر رشد قیمت همه کالا و خدمات در بازار وجود دارد. در چنین شرایطی نهادهای نظارتی و کنترل کننده باید نسبت به این موضوع حساس شوند چرا که با کاهش قیمت ارز در بازار متاسفانه قیمت کالاهایی که قبلا با گرانی ارز افزایش یافته بودند دیگر کاهش نمی یابند.
این کارشناس اقتصادی ذخایر ارزی کشور را مطلوب عنوان کرد و افزود: بانک مرکزی از منابع ارزی قابل توجهی برخوردار است اما با توجه به محدودیت در درآمدهای ارزی در عرضه بی حساب و کتاب ان به بازار در زمانی گرانی ارز با حساسیت رفتار می کند.
چوب حراج به منابع ارزی زده نشود
همچنین محمد حسن نژاد، کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با «بازار» درباره اقدام بانک مرکزی در مدیریت قیمت ارز در بازار با بالا بردن سقف عرضه ارز در بازار متشکل ارزی، گفت: قیمت ها همیشه در فرایند عرضه و تقاضا تعیین می شود اما باید دید که این تقاضا چگونه است تا تامین آن به شکلی درست تامین شود.
وی بابیان اینکه ۲ نوع تقاضا در بازار ارز وجود دارد که نوع اول آن تقاضا برای انجام معاملات است و دیگر تقاضای کاذب برای سفته بازی و سوداگری است، افزود: بانک مرکزی در تامین نیازهای ارزی بازار باید به خوبی میزان تقاضا را بسنجد. به طور مثال متقاضیان ارز برای تامین کالاهای وارداتی، ارز مسافری و ... کاملا تعریف شده و مشخص هستند. اما تقاضای برای ارز در بازار آزاد که بعضا سفته بازی است عرضه ارز به بازار برای تامین نیاز این گروه از سرمایه گذاران جز چوب حراج بر منابع ارزی و رشد قیمتها چیز دیگر نیست.
ارز اکنون یک کالای مصرفی نیست
این کارشناس اقتصادی به ورود سرمایه گذاران به بازار ارز در این شرایط بد اقتصادی که نرخ تورم در کشور بسیار بالاست و سرمایه گذاران به دنبال تبدیل دارایی ها و ثروت خود به کالاهای ارزشی سود آور هستند، اشاره کرد و اظهار داشت: ارز اکنون از کالای مصرفی خارجی به کالایی سرمایه ای تبدیل شده است. بنابراین بانک مرکزی باید در عرضه ارز به بازار جوانب لازم را در نظر گیرد تا عرضه ارز به بازار به نفع عده ای سفته باز سرمایه گذار ختم نشود.
بنا به این گزارش، با افزایش نرخ ارز در بازار بانک مرکزی اقدامات خود را برای مدیریت بازار ارز به کار گرفته است طوری که با افزایش سقف عرضه ارز در بازار متشکل ارزی درصدد مدیریت بازار عرضه و تقاضای این کالاست.
به هر حال بازار متشکل ارزی مکانی برای عرضه و تقاضای بی‌واسطه ارز است که بر معاملات آنی و نقدی اسکناس متمرکز خواهد شد. با ایجاد این بازار و مشخص شدن نرخ در داخل کشور، عناوینی مانند دلار سلیمانیه یا دلار هرات به حاشیه خواهد رفت و فشارهای بیرونی برای تعیین نرخ ارز به حداقل می‌رسد. کانون صرافان، کانون بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی به عنوان بازیگران اصلی این بازار هستند و بانک مرکزی به عنوان بازیگردان اصلی، نرخ ارز را مدیریت می‌کند. نظارت بانک مرکزی بر این بازار به صورت سیستماتیک و غیرمستقیم خواهد بود.
چگونگی معامله در بازار متشکل ارزی
در بازار متشکل ارزی، ارزها به صورت نقد معامله می‌شوند و نرخ‌ها در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شده و دستوری نخواهد بود. خریداران و فروشندگان با سازوکاری مانند بورس، پیش از آغاز معاملات، تقاضاهای خود را ثبت کرده و در نهایت بر اساس نزدیک‌ترین قیمت، معاملات انجام خواهد شد.
می‌توان انتظار داشت معاملات انجام شده در بازار متشکل ارز بر همان سبک و سیاق معاملات جاری بازار باشد که بر اساس نرخ کشف‌شده در سنا و با اخذ کارمزد انجام می‌شود با این تفاوت که در بازار متشکل جدید، نرخ ارز نیز تحت نظارت بانک مرکزی کشف قیمت می‌شود.
شفافیت شکل‌گیری نرخ تعادلی ارز (بر اساس عرضه و تقاضا)، ایجاد مرجعی برای کشف نرخ و نرخ گذاری با کنترل و نظارت بانک مرکزی، ساماندهی و توسعه بازار نقدی ارز، کوتاه شدن دست دلالان بازار ارز و بازارهای غیررسمی در تعیین نرخ ارز، افزایش شفافیت مالی معاملات و فعالیت بازیگران اصلی بازار ارز از اهداف و مزایای ایجاد بازار متشکل ارزی به شمار می رود.
نظر شما